استان مرزی سیستان و بلوچستان با وجود دارا بودن ظرفیت های فراوان صنعتی و اقتصادی سالیان سال از نعمت گاز بی بهره بود و این مشکل ضمن اینکه سالهای متمادی مردم را در رنج و زحمت حمل سیلندرهای بزرگ و کوچک گازمایع و کمبود آن قرار داده بود سبب صرف هزینه های زیاد برای مردم و واحدهای تولیدی و مشکلات تامین سوخت برای نیروگاهها، صنایع و واحدهای صنعتی و اقتصادی می شد تا اینکه دولت یازدهم با عزم جدی بزرگترین طرح توسعه گازرسانی کشور را در این استان به اجرا درآورد بطوریکه وعده سال ۹۳ رییس جمهوری در گازرسانی به زاهدان در اسفند ۹۵ محقق شد.
گازرسانی به شرق کشور و سیستان و بلوچستان با اجرای طرح عظیم انتقال گاز از عسلویه به این استان به طول ۹۰۷ کیلومتر با لوله هایی به قطر ۵۶ اینچ در شهریور ۸۹ به بهره برداری رسید. در فروردین سال ۹۳ طرح گازرسانی به ۳۰۰ هزار خانوار شهری و روستایی شهرستان های زاهدان، چابهار، زابل و کنارک و گازرسانی به صنایع موجود این استان با اعتبار یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار از محل بند ق تبصره ۲ قانون بودجه سال ۹۳ تصویب شد.
خط انتقال گاز از ایرانشهر به زاهدان به طول ۲۶۲ کیلومتر با قطر ۳۶ اینچ و اعتبار هفت هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال از شهریور ۹۲ آغاز شد که حجم عمده این طرح (۷۰ درصد کار) در سال ۹۵ در مدت ۱۰ ماه انجام شد.
اکنون نیز این پروژه گازرسانی در قالب ساخت خطوط لوله و توسعه شبکه گاز شهری و روستایی استان سیستان و بلوچستان در دست اجراست و به صورت همزمان ساخت شبکه، علمک‌گذاری و واگذاری انشعاب گاز به مشترکان در هشت شهر استان در حال انجام است.
به گفته استاندار سیستان و بلوچستان برای انجام این پروژه ماهانه ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار نقدی به استان تزریق می‌شود و عملیات گازرسانی با مشکل اعتبار روبرو نیست.
پیش از این نیز مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به سرمایه گذاری وزارت نفت برای توسعه شبکه گاز در استان سیستان و بلوچستان گفته بود: بر اساس مصوب شورای اقتصاد و بند «ق» بودجه سال ۹۳، امکان سرمایه‌گذاری بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای پروژه‌های گازرسانی به سیستان و بلوچستان وجود دارد و با حمایت‌های وزارت نفت انجام این طرح با محدودیت منابع مالی روبرو نخواهد شد.
به گفته حسن منتظرتربتی تمامی هزینه‌های سرمایه‌گذاری در ساخت و توسعه شبکه گاز سیستان و بلوچستان از محل جایگزینی گاز طبیعی با سوخت مایع جبران خواهد شد و با توسعه شبکه گاز، مصرف سوخت مایع به ویژه گازوئیل در سبد سوخت نیروگاهها و گازمایع در سبد سوخت مشترکان خانگی و تجاری به حداقل کاهش می‌یابد.
به عبارتی می توان گفت ساخت و توسعه شبکه گاز به شهرها، روستاها، صنایع و نیروگاه‌های برق استان سیستان و بلوچستان بزرگترین کارگاه گازرسانی کشور بوده که در جبهه‌های مختلف کاری به صورت شبانه‌روزی در حال انجام است. شبکه گاز زاهدان نیز با ۸۶ درصد پیشرفت فیزیکی قرار است تا پایان امسال به اتمام برسد تا برای همیشه مردم این شهر با سیلندرهای گاز مایع و صف های طولانی آن در زمستان خداحافظی کنند.
بهره مندی ۵۲ هزار و ۵۷۶ خانوار از نعمت گاز
مدیرعامل شرکت گاز سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با تشریح آخرین وضعیت گازرسانی به شهرهای استان اظهار داشت: هم اکنون به طور همزمان در شهرهای زاهدان، زابل، ایرانشهر، خاش، بمپور، محمدان، بزمان و دلگان عملیات گازرسانی در حال انجام است که مجموع متراژ شبکه گاز کار شده در این شهرها تاکنون به ۲ هزار و ۵۴۱ کیلومتر رسیده است.
رضا پنجابی با بیان اینکه ۱۸۸ کیلومتر از شبکه گاز شهری در سال جاری انجام شده است، افزود: علاوه بر این عملیات گازرسانی در هفت روستای استان نیز آغاز شده و تاکنون ۲۰۹ کیلومتر شبکه گاز روستایی کار شده است.
وی ادامه داد: تاکنون حدود ۳۶ هزار و ۲۲۳ علمک گاز در استان نصب شده که بیشترین تعداد با ۲۰ هزار و ۷۴۹ عدد مربوط به زاهدان است.
مدیر عامل شرکت گاز سیستان و بلوچستان تصریح کرد: همچنین برای ۵۲ هزار و ۵۷۶ خانوار، اشتراک پذیری انجام گرفته که از این تعداد ۳۶ هزار و ۶۳۴ مشترک در زاهدان، ۱۴ هزار و ۴۷۴ مشترک در ایرانشهر، ۳۵۰ مشترک در زابل، ۲۰۲ مشترک در محمدان، ۷۰ مشترک در بمپور و ۶۴۸ مشترک در روستاها از نعمت گاز شهری بهره مند شده اند.
پنجابی با بیان اینکه شبکه گازرسانی به شهر زاهدان تا پایان سال جاری به اتمام می رسد، خاطر نشان کرد: این شبکه در زاهدان تاکنون ۸۶ درصد پیشرفت دارد. همچنین اشتراک پذیری برای ۱۴۰ هزار خانوار در این شهر پیش بینی شده است.
گازرسانی به ۳۶۰ واحد صنعتی
گازرسانی به صنایع افزون بر ایجاد ارزش افزوده، اشتغال‌زایی، مهاجرت معکوس به روستاها و پایداری محیط زیست را نیز برای مردم مناطق مختلف به ارمغان می‌آورد.
پنجابی در این باره اظهار داشت: برنامه گازرسانی به ۳۶۰ واحد صنعتی استان سیستان و بلوچستان در دست اقدام است و تاکنون ۱۵ واحد صنعتی گازدار شده اند.
این درحالی است که مصرف گاز برای نیروگاه ها و صنایع بزرگ و کوچک به دلیل صرفه اقتصادی ناشی از کاهش هزینه های بهره برداری و تعمیرات واحد های نیروگاهی، افزایش قابلیت اطمینان بهره برداری و کاهش تبعات زیست محیطی در اولویت قرار دارد.
آبان ماه سال گذشته نیز مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به راه‌اندازی اولین ایستگاه «TBS» و گازرسانی به جایگاه سی.ان.جی زاهدان، از احداث حدود یک هزار و ۷۷۰ کیلومتر خط لوله گاز در استان سیستان و بلوچستان خبر داد و اعلام کرد: همه واحدهای نیروگاه برق زاهدان به شبکه گاز متصل و مصرف سوخت مایع در این نیروگاه متوقف شده است.
به گفته تربتی بر اساس بند «ق» و ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید، توجیه اقتصادی پروژه های گازرسانی به سوخت جایگزین بستگی داشت که در شهر زاهدان و ایرانشهر هم اکنون همه واحدهای نیروگاهی از سوخت گاز استفاده می کنند و صرفه جویی خوبی از این محل ایجاد شده است.
وی همچنین اعلام کرد: دو نیروگاه در چابهار و کنارک وجود دارد که با احداث خط لوله ایرانشهر به چابهار به گاز متصل می شوند و مصارف اقتصادی این طرح از محل صرفه جویی تامین می شود زیرا سوختی که هم اکنون در این دو نیروگاه مصرف می شود، هزینه بر است و البته منافع بیشتری نیز تولید خواهد کرد.
به طور قطع گازرسانی به سیستان و بلوچستان در کنار رفاه و آسایش مردم، نیاز بزرگترین پروژه های صنعتی و اقتصادی در این منطقه را رفع و تحولات بزرگی در حوزه اشتغال و پیشرفت و توسعه استان ایجاد خواهد کرد.