روزنامه ایران در گفت و گو با حمید سوری اپیدمیولوژیست و عضو ستاد ملی مقابله با کرونا درباره راهکارهای سیاستگذاری مهار کرونا آورده است: ویروس کرونا دوباره در کشور جان تازه‌ای گرفته است. هر روز اخبار متنوعی از بحرانی شدن وضعیت برخی استان‌ها از سوی مقامات استانی به‌گوش می‌رسد؛ هم اینک کرونا در بیش از ۷ استان به مرز خط قرمز رسیده و همین مسأله نگرانی اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا را نیز در پی داشته است. در همین زمینه رئیس جمهوری به‌عنوان فرمانده عملیات مقابله با کرونا تنها راه مهار کرونا را اجرای دقیق پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند می‌داند و معتقد است چنانچه در هر بخشی از کشور این هشدارها جدی گرفته نشود و خدای ناکرده شیوع بیماری دوباره اوج بگیرد، مسئولان ناگزیر از بازگرداندن محدودیت‌ها خواهند بود.
گفت‌وگوی ما با دکتر حمید سوری اپیدمیولوژیست و عضو ستاد ملی مقابله با کرونا را بخوانید.
به اعتقاد شما به‌عنوان یک اپیدمیولوژیست سیاستگذاران چگونه باید بار ناشی از اپیدمی کرونا را به حداقل برسانند؟
طبیعی است در اپیدمی‌های حاد پیشرونده و تهدیدکننده که شامل اپیدمی کووید۱۹ می‌شود رفتار سیاستگذاران و تصمیم گیران در کنترل اپیدمی و مدیریت آن بسیار با اهمیت است. مثلاً اینکه ستاد ملی مقابله با کرونا تصمیم به بسته شدن اماکن عمومی گرفت برای این بود که بار بیشتراپیدمی کرونا را کنترل کند، همچنین اگر بحث فاصله‌گذاری اجتماعی به موقع اجرا نمی‌شد می‌توانست تبعات فراوانی برای جامعه داشته باشد. چرا که الگوی اپیدمی کووید۱۹ نشان می‌دهد، این اپیدمی همچنان روند رو به افزایش دارد وهنوز واکسنی هم ندارد البته با تعداد افرادی که به حد اشباع ایمنی برسند و ایمنی جمعی پیدا کنند فاصله زیادی وجود دارد. همچنین هنوز سطوح افراد پرخطر جامعه فراوانند از طرفی مدیران هر جامعه‌ای هم باید مجموعه‌ای از عوامل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی را مدنظر قرار دهند و در کنار سلامت مردم تصمیم جامع بگیرند تا آسیب‌های ناشی از این اپیدمی به حداقل ممکن برسد.
به هر حال این اپیدمی طولانی مدت خواهد بود اما از طرفی مردم هم خسته شده‌اند و توصیه‌های بهداشتی را خیلی جدی نمی‌گیرند. آیا صرف اعلام نکات بهداشتی به مردم بدون وجود ضمانت اجرایی مانع از افزایش مبتلایان به ویروس کرونا می‌شود؟
الان آنچه به نظر می‌آید نیاز است و مجبور هستیم انجام دهیم، باید با اطلاع رسانی و هشدارهای لازم به مردم و تقویت دستورالعمل‌ها در مقابل اپیدمی کرونا جامعه را مصون کنیم تا منحنی امار افزایش مبتلایان را کاهش دهیم چرا که در چند وقت اخیر مردم به توصیه‌ها و پیشنهادها آنچنان توجه نمی‌کنند. الان آنچه در جامعه وجود دارد تعامل مردم عادی شده است و فاصله‌گذاری رعایت نمی‌شود. طبیعتاً وقتی فضا عادی جلوه داده می‌شود باید از سوی سیاستگذاران سختگیری‌های جدی‌تری لحاظ شود. ما می‌بینیم برنامه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی نسبت به روزهای اول اپیدمی کمرنگ‌تر شده است از سوی دیگر مردم به رفتار اطرافیان نگاه می‌کنند اگر آنها رعایت نکنند به همین ترتیب توصیه‌های بهداشتی جدی گرفته نمی‌شود. به‌طور کلی اگر آمارهای کلی را رصد نکنیم، اطلاع‌رسانی به موقع انجام نگیرد و رسانه‌ها نکات بهداشتی را به مردم متذکر نشوند آن‌وقت یک نوع عادی‌سازی به شکل کاذب بین مردم شکل می‌گیرد. ما در کشور هر روز و هر هفته شاهد اوج گرفتن اپیدمی در استان‌های مختلف هستیم. روند کلی اپیدمی بویژه در روزهای اخیر افزایشی است. اما به‌دلیل افزایش تبحر کادر پزشکی نسبت به روزهای اول میزان کشندگی بیماری کاهش پیدا کرده است چرا که افراد پر خطر روزهای اول نمی‌دانستند شرایط خاصی دارند اما در حال حاضر با توصیه‌های بهداشتی بیشتر از خودشان مراقبت می‌کنند هرچند اینها کافی نیست.
شما وضعیت مهار اپیدمی کرونا را با ادامه وضعیت فعلی چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
من به‌عنوان یک اپیدمیولوژیست باید بگویم با عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم و ادامه وضعیت موجود قادر نخواهیم بود بار اپیدمی را به حدقل ممکن برسانیم. هنر کشورها این است بار ناشی از اپیدمی را به حداقل ممکن برسانند تمام تلاش‌ها و سیاست‌های دولت در جهتی است که آمار مرگ و بستری را کمتر کند، از طرفی باید از افراد پر خطر محافظت شوند و از فرصت رسانه‌ها برای آموزش و اطلاع‌رسانی بیشترین بهره برده شود.
چرا تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا مبتنی بر عمل نیست؟ ما می‌بینیم هر روز یک استان به فهرست استان‌های پر خطر شیوع کرونا اضافه می‌شود که عمدتاً به‌دلیل رفتارهای بهداشتی مردم است. به اعتقاد شما سیاستگذار باید برای مهار کرونا چه تصمیماتی را اتخاذ کند؟
ویروس کرونا همچنان در کشور در حال گردش است. هر هفته یک روز اوج اپیدمی از یک جا سر در می‌آورد و طبیعتاً به مرور زمان تا بخواهد به آن حد ایمنی جمعی برسد جامعه هزینه هنگفتی را باید بپردازد. ما باید از سیاست‌هایی که در دنیا اتخاذ می‌شود درس بگیریم. باید بدانیم تست‌ها و آزمایش‌های توده‌ای که از تعداد زیادی افراد جامعه انجام می‌شود آیا هزینه اثر بخشی دارد یا خیر؟ آیا انجام این تست‌ها هدفمند است یا به شکل کورکورانه انجام می‌شود؟ آزمایش‌ها در چه حد باید باشد و سختگیری‌ها باید تا کی ادامه یابد؟ آنچه تجربه کردیم اینگونه بود که بعضی از اقداماتی که انجام دادیم سرعت عمل کافی نداشت تا نتیجه بهتری بگیریم. برای مثال ما از مردم خواستیم تا از سفراجتناب کنند اما چقدر مردم به این توصیه‌ها عمل کردند؟ در حالی که برخی کشورها با به‌کارگیری نیروی نظامی و جریمه توانستند جلوی سفرها را بگیرند. اگر تشدید سختگیری‌ها مبتنی بر مستندات قابل دفاعی نباشد در غیر این‌صورت بار بستری بیماران مبتلا به کووید۱۹ را به سیستم نظام درمان کشور تحمیل می‌کند.