مراسم تشییع و خاکسپاری زنده‌یاد محمدعلی کشاورز به عنوان یکی از تأثیرگذارترین بازیگران سینما، تئاتر و تلویزیون ایران صبح امروز (سه‌شنبه ۲۷ خرداد) طبق اعلام قبلی از ساعت ۹ صبح با حضور علاقه‌مندان، چهره های فرهنگی و هنری آغاز شد تا پیکر این هنرمند فقید در خانه ابدی خود واقع در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) آرام بگیرد.
در این مراسم برخی مدیران فرهنگی چون سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی و قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی سیدمحمد طباطبایی مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت عباس عظیمی رئیس مجموعه فرهنگی و هنری برج آزادی و هنرمندانی مانند اسماعیل شنگله، امین تارخ، خسرو احمدی، منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما حضور دارند.
محمدعلی کشاورز قابل تکرار نیست
امین تارخ که در فیلم خاطره انگیر مادر با کشاورز همبازی بود در این مراسم و در جمع خبرنگاران گفت: بدون شک محمدعلی کشاورز از هنرمندان تکرارنشدنی در ایران است. البته شاید همه هنرمندان اینطور باشند، اما برخی هنرمندان به یک جهت خاص تکرار نمی‌شوند آن هم نمره‌ای است که در اخلاق و منش و شخصیت، مردم به آنها می‌دهند.
این بازیگر سینما و تلویزیون افزود: در سه فیلم سینمایی افتخار همکاری با کشاورز را داشتم و در دو مجموعه تلویزیونی به نظرم خیلی از استاد کشاورز آموختم. نظم، عشق به بازیگری و رفتار و برخوردهای انسانی چه روی صحنه چه پشت صحنه با همکاران خود از بارزترین خصوصیت این بازیگر بزرگ ایران بود.
بازیگر سریال ابن‌سینا خاطرنشان کرد: استاد کشاورز پیشینه گران‌قدری در بازیگری داشت؛ اما به تمام جوانان نسل بعد از خود اجازه می‌داد با او رفاقت داشته باشند و فاصله‌ای بین خودش و جوانان نمی‌دید.
آیین وداع با اجرای کامران ملکی کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و هنرپیشه و سخنگو و عضو شورای مرکزی کانون فیلم‌نامه‌نویسان سینمای ایران آغاز شد و در ابتدا از اسماعیل شنگله بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون خواست پشت تریبون بیاید.
وی نیز ضمن تسلیت ضایعه درگذشت محمدرضا کشاورز، گفت: آشنایی من با این مرحوم از ۶۴ سال پیش آغاز شد، از سال ۱۳۳۵ که هر دو برای اولین در هنرستان هنرپیشگی تهران یکدیگر را دیدیم و برحسب اتفاق، چون منزل مان نزدیک بود دوست شدیم.
وی افزود: دوستی ادامه پیدا کرد و مانند آبراهه‌ای به رودی تبدیل شد که هر دو ما را به‌دنبال خود کشاند و برد.
این بازیگر سینما در ادامه با مرور برخی اولین تجربه‌های همکاری خود با زنده‌یاد کشاورز، گفت: زنده‌یاد کشاورز هر کاری را به‌راحتی قبول نمی‌کرد و تنها در کارهای شاخص بازی کرد تا برای همیشه ماندگار بماند.
زنده‌یاد کشاورز با دو بال حرکت کرد
در ادامه سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن عرض تسلیت به خانواده استاد کشاورز و جامعه هنری گفت: وی با دو بال حرکت کرد که او را به اینجا رساند؛ یکی به عنوان هنرمند نامی ایران و دیگری انسانی ویژه، خاص و متعالی. ترکیب این دو کشاورز را اینگونه در جان و دل ما جای داده است.
وی افزود: در بخش هنر، زنده‌یاد کشاورز با مسیری که طی کرد، به نقطه امروز رسید. عشق او به هنر آنگونه بود که رشته‌های به ظاهر پول سازی را که اعتبارات ظاهری می‌آفرید، کنار گذاشت و به هنر پرداخت. در وادی هنر سلوک کرد.
در ادامه مراسم آرمان امام‌بخش به نمایندگی از خانواده مرحوم کشاورز سخن گفت و از حضار برای همراهی در این مراسم تشکر کرد.
در پایان مراسم پس از اقامه نماز توسط حجت‌الاسلام سیدمحمود دعایی و با همراهی مردم و علاقمندان، پیکر زنده‌یاد کشاورز در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) آرام گرفت.
محمدعلی کشاورز اوایل خرداد جاری به دلیل عارضه کلیوی و بالا رفتن سطح کراتین خون در بیمارستان بستری شد و بلافاصله مراحل درمانی خود را زیر نظر تیم پزشکی آغاز کرد. پس از آن وی به دلیل عفونت ریه در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد. این هنرمند مطرح سینما، تئاتر و تلویزیون امروز (یکشنبه، ۲۵ خرداد) و در سن نودسالگی بعد از تحمل دوره‌ای بیماری درگذشت.
وی یکی از چند بازیگر مطرح و نسل اول تئاتر ایران و فعال در حوزه های دیگر نمایشی از جمله سینما و تلویزیون در ۲۶ فروردین ۱۳۰۹ در اصفهان متولد شد. این هنرمند که دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر بود، در سینما، تئاتر و تلویزیون بارها در نقش‌ها و ژانرهای گوناگون حضور داشته است.
از آثار ماندگار کشاورز، می‌توان به مجموعه‌های تلویزیونی دایی‌جان ناپلئون، آتش بدون دود، هزاردستان (در نقش شعبان استخوانی)، سربداران (در نقش خواجه قشیری)، افسانه سلطان و شبان (در نقش خوابگزار اعظم)، پدرسالار و گرگ‌ها اشاره کرد.
این هنرمند ایفاگر نقش‌های ماندگاری در تاریخ سینما بوده است که از جمله آنها فیلم‌های «خشت و آینه»، «آقای هالو»، «رگبار»، «صادق کرده»، «شطرنج باد»، «کمال‌الملک»، «مردی که موش شد»، «کفش‌های میرزا نوروز»، «مادر»، «پول خارجی»، «دلشدگان»، «روز واقعه»، «ناصرالدین شاه اکتورسینما»، «خسوف»، «زیردرختان زیتون»، «غزال» بوده است.