نمایشنامه‌خوانی آنلاین، کنسرت همزمان در فضای مجازی، نمایشگاه هنرهای تجسمی، شب شعر، کارگاه های آموزشی و بازدید سه‌بعدی از غرفه های کتاب تنها بخشی از رخدادهای رایج روزهای کرونایی همدان است که هر لحظه در بستر اینترنت زنده می شوند.
اگرچه اوج گیری فضای اجتماعی از سالها پیش به واسطه نفوذ فناوری‌های نوین چندان دور از ذهن نبود اما شرایط همه گیری کرونا و خانه نشینی مردم فرصت را برای کوچ هنر و فرهنگ همدان به فضای مجازی بیش از پیش فراهم کرد.
در این میان برنامه‌های زنده اینستاگرامی مدیران و روسای اداره های همدان نیز رونق گرفت تا اسلوب مجاز را بر فیزیک نشستهای خبری خود غالب کنند و همرنگ جماعت هنرمندان شوند.
به طوریکه شماری از مدیران و معاونان سازمان جهادکشاورزی، فرهنگ و ارشاد اسلامی و ورزش و جوانان، آموزش و پرورش، شورای اسلامی شهر، راهداری و حمل و نقل جاده ای و اقتصاد و دارایی با این روش و منش اهالی رسانه را به پیمودن مسیرهای تازه ای از اطلاع رسانی دعوت و نخستین لایوهای رسانه ای خود را با خبرنگاران تجربه کردند.
فارغ از مصائب اتصال مدیران به لایو و حاشیه های ناشیانه ای که در مواردی مقابل دوربین رخ می دهد، این شیوه محاسن و کارکردهای مثبتی دارد که به عنوان یک سرمایه اجتماعی می توان از آن بسیار نوشت.
هرچند استفاده از لایو اینستاگرام برای نخستین بار در نشستهای خبری کمی احساس نگرانی و سردرگمی خبرنگاران را به همراه داشت اما مثل هر رویداد زنده دیگری، اطلاع رسانی از چند روز قبل می تواند به بهبود شرایط کمک کند و افراد بیشتری هم در این گفت و گو همکلام می شوند.
توجه به پشت صحنه، نور و زاویه دوربین و آموختن برخی ترفندها هم کمک می کند تا ارتباطی بی عیب و نقص در لایوهای اینستاگرامی شکل گرفته و یک ویدئو با جلوه های بصری زیبا تولید شود که قدرت جاذبه مدیران و مسوولان را بیشتر کند نه دافعه آنها را.
از آنجا که این قابلیت اینستاگرام دکمه ویرایش ندارد شاید بهتر باشد تمام عواملی که منجر به اشتباه یا به اصطلاح سوتی دادن می‌شود را به حداقل رسانده و مدیران پیش از آغاز کار لباس مناسبی پوشیده و اندکی طراحی صحنه نیز انجام دهند؛ شاید اینجا بهترین جایی است که روابط عمومی ها می توانند خلاقیت خود را بروز دهند.
توجه به پشت صحنه، نور و زاویه دوربین و آموختن برخی ترفندها هم کمک می کند تا ارتباطی بی عیب و نقص شکل گرفته و منجر به تولید یک ویدئو با جلوه های بصری زیبا شود که قدرت جاذبه مدیران و مسوولان را بیشتر کند نه دافعه آنها را.
اما در بیشتر موارد به دلیل برخوردار نبودن از تجهیزات لازم و اینترنت پرسرعت آنگونه که انتظار می رود لایوهای با کیفیتی از این نشستها در فضای مجازی ارائه نمی شود و به نظر می رسد که باید با پرداختن به برخی نکات ساده این گرایش رسانه ای جدید را بتوان در سطح استان تقویت کرد.
اما با همه کم و کاستی ها، اقدام شورای اسلامی شهر برای تمهیدات هوشمندانه در این زمینه را نمی توان نادیده گرفت به طوریکه نشست رسانه ای این هیات به مدلی برای برگزاری جلسه های صحن شورا تبدیل شده است تا مفهوم «شورای شیشه‌ای» را بیشتر برای مردم تبیین کند.
لایوهای خبری اداره ورزش و جوانان نیز از پوشش طیف خبرنگاران به جامعه ورزشکاران و سمنها بسط و گسترش یافته است تا افراد آزادانه عقاید و نظرات خود را بیان و خواسته هایشان را مطالبه کنند.
خلاصه اینکه مدیران همدانی این روزها در این ماراتن با یکدیگر رقابت کرده و رفتارهای تازه ای را تجربه می کنند که شاید به عادتهایی ماندگار تبدیل شود.
اگر چه نمی توان از کاهش هزینه ها و صرفه جویی زمان در لایوهای اینستاگرامی چشم پوشی کرد اما پُر واضح است که فرهنگ دورهمی و گپ و گفتهای چند ساعته سالهاست که در وجودمان نهادینه شده و تغییر و تحول در آن برایمان چندان خوشایند نیست.بعید نیست همانطور که با اختراع ویدئو و توسعه شبکه‌های تلویزیونی که بخشی از فرهنگ رفتن به سینما را با تماشای فیلم در خانه عوض کرد، در فردایی که خیلی هم دور نیست از دنیای واقعی به مجازی کوچ کنیم و به این عادتها خو بگیریم.
اگر چه نمی توان از کاهش هزینه ها و صرفه جویی زمان در لایوهای اینستاگرامی چشم پوشی کرد اما پُر واضح است که فرهنگ دورهمی و گپ و گفتهای چند ساعته سالها است که در وجودمان نهادینه شده است و تغییر و تحول در آن برایمان چندان خوشایند نیست.
مانند گوش دادن به موسیقی که حتی با بهترین دستگاه‌های پخش و با تمام شباهتش به صدای واقعی هرگز لذت نشستن در حضور نوازنده و شرکت در کنسرت موسیقی را ندارد.
شاید این روزها نباید بیش از حد در ظرفیت فضاهای مجازی و برنامه‌های آنلاین اغراق کرده و به فاصله ها دامن بزنیم و عادتهای پسندیده فرهنگی مان را آوار کنیم.
به هر حال دیر یا زود این بحران کرونا و رکود فعالیت‌های شهری عبور می‌کند و آنچه باقی می‌ماند اثرات این دوره پرماجرا و ماراتن هایی است که گذرانده ایم.