به گزارش ایرنا، چقدر روزهای نخست شیوع کرونا در ایران با هراس و ترس عموم همراه بود و همین هم باعث شد شهروندان به دنبال کوچکترین اطلاعات و تجهیزات مراقبتی از خود باشند تا بتوانند در مقابل تاجگذاری کووید ۱۹ جان سالم به در ببرند اما متاسفانه این روزها همه چیز عادی شده و انگار مردم کرونا را به عنوان عضوی از خانواده خود بدون ترس و واهمه پذیرا شده اند.
لرستان نیز در حالیکه تا پایان فروردین، سیر نزولی شیوع کرونا را تجربه می کرد از اردیبهشت ماه دوباره روند ابتلا به کووید ۱۹در این استان نگران کننده شد که بدون شک یکی از دلایل اصلی آن برگزاری دوباره مراسم عزاداری و ختم بود، مراسمی که هرچند به ظاهر مجالی برای اندوه از دست رفتگان است اما مرثیه ای غمناک برای زندگان تلقی می‌شود که به پیشواز مرگ رفته‌اند.
هرچند لرستان هم مانند سایر استان های قومیت و سنت گرا در حال ورود به مدرنیته است اما رسومی را با خود به همراه دارد که به نظر می رسد تا سال های سال نمی توان ازآن دست کشید، آیین هایی که البته در هنگام عزاداری و تسلی خاطر بازماندگان تعلق خاطر و اصرار بیشتری برای برگزاری وشرکت در آن وجود دارد.
مراسم عزاداری آنچنان مهم است که خانواده هایی که به دلیل شیوع کرونا موفق به برگزاری مراسم ختم آنچنانی نشده اند، این اتفاق را با برپایی مراسم چهلم آنچنانی جبران می کنند و سوال اینجاست چرا همچنان بر خلاف مصوبه ممنوعیت چاپ آگهی ترحیم عمل می شود؟
سال گذشته و اوایل امسال با بستن ورودی آرامستان ها و ممنوعیت چاپ آگهی ترحیم تاحدودی رفت و آمدهای سوگواری در استان کنترل شد و خاکسپاری شهروندان از دست رفته با رعایت پروتکل ها و بدون جمعیت های صد و هزار نفری برگزار شد اما متاسفانه این حساسیت ها اکنون بسیار کم شده و مردم بدون ترس از کرونا حضور در مراسم را از سر گرفته اند و شهرداری ها نیز کنترل جدی برای عدم ورود به آرامستان ها را در میان صدها دغدغه توسعه شهری فراموش کرده اند.
اکنون که آمار ابتلا کرونا به صورت استانی اعلام نمی شود حساسیت ها نیز کمتر شده و شاید همین امر زمینه را برای برگزاری مراسم عزا و حتی جشن های عروسی فراهم کرد و بار دیگر اجتماعات سنتی و آیین های عزاداری در استان شکل گرفته تا مراسم ختمی که در غربت و بدون حضور فامیل و طایفه برگزار شده بود این بار با برگزاری چهلم های شلوغ جبران شد و بار دیگر آرامستان های شهر مملو از جمعیت تسلیت گو شود.
البته داستان به همین جا ختم نشد، چاپ آگهی های ترحیم از سر گرفته شده و منازل داغدار نیز در را به روی تسلیت گویان فامیل گشودند، هرچند در آگهی ترحیم نوشتند تشییع در مزار برگزار می شود و هیچگونه مراسمی در منزل گرفته نمی شود اما این پشت پرده ماجرا بود و در اصل خود فریبی مردم باعث کمرنگ شدن اقدامات دوماهه شد.
قومیت گرایی، برپایی مراسم شلوغ و فرصتی که به کرونا اهدا می شود
لرستان از استان های طایفه گرا و متشکل از قومیت های مختلف و شناسنامه دار است که در دهه اخیر هرچند رشد مدرنیته را به خوبی تجربه اما همچنان سنت و گرایش های اجتماعی بر مبنای طایفه گرایی را در پس روابط شهری و روستایی حفظ کرده است.
لرستان همچنان که در خط مدرنیته پیش می رود کوله باری از آداب و رسوم سنتی و قوم گرایانه را به همراه دارد، فرهنگ هایی که فارغ از درست یا غلط بودن، نقش بسزایی در روابط اجتماعی مردمان این سرزمین و دایره ارتباطات آنها با اطرافیانشان بازی می کند چراکه تعلق خاطر به هم خون و هم زبان در جوامع محلی و طایفه ای همچون لرستان بسیار پررنگ است.
همه می دانیم که در زندگی طایفه ای هر فرد در مقابل سایر بستگان احساس مسوولیت می کند و ترک مراسمی که قرن ها در استان وجود داشته و سینه به سینه منتقل شده به ویژه برای قدیمی ترها بسیار سخت تر است چراکه احساس تعلق خاطر آنها به این آیین ها بسیار قوی و قابل توجه می باشد.
متاسفانه عده ای این خطر را جدی نمی گیرند و همچنان برای حضور در مراسم ختم و دادن سرسلامتی اصرار دارند و با دادن اعلامیه های ترحیم همگانی، انتظار خود از دوست و فامیل را برای حضور در مراسم تازه درگذشته شان عنوان می کنند و اینجاست که داستان رودربایستی روایت می شود و رسم و رسوم بار دیگر قدرت خود را به رخ کرونا می کشد.
هرچند رفتن برقبور رفتگان و قرائت فاتحه در دین اسلام همواره توصیه شده و مردم ایران از جمله لرستان به این امر دینی و نیکو توجه داشته اند اما به نظر می رسد این استان به دلیل اینکه فضای نسبتا سنتی و طایفه ای قوی دارد همچون برخی استان های همجوارش توجه بیشتری به این مهم داشته و مردم شهر و روستا علاوه بر اینکه اهمیت بسیاری برای حضورد در مراسم ختم، چهلم و سالگرد قائل هستند همچنان وقت روزپنجشنبه ی خود را برای زیارت اهل قبور اختصاص می دهند.
تداوم وضعیت قرمز کرونا در لرستان و برخورد قانونی با برگزاری مجالس
استاندار لرستان از وضعیت قرمز و مرحله هشدار کرونا در برخی شهرهای استان خبر می دهد و می گوید: شرایط در بروجرد، خرم آباد و برخی شهرهای دیگر قرمز است و در برخی مناطق نیز باید همچنان با اعمال محدودیت ها کنترل شود بنابراین با توجه به اینکه هر روز در برخی از شهرستان‌ها تعداد مبتلایان به بیماری افزایش می یابد استمرار برخی محدودیت ها همچنان در دستور کار است.
سیدموسی خادمی با اشاره به ممنوعیت برگزاری مجالس ترحیم و جشن‌های عروسی گفت: با توجه به ممنوعیت برگزاری مجالس ترحیم و عروسی اگر افرادی این موضوع را رعایت نکنند مطابق قانون با آنها برخورد خواهد شد.
وی ضمن تقدیر از همکاری خوب مردم در رعایت فاصله اجتماعی افزود: گزارش های خوبی از وضعیت کرونا در برخی شهرها دریافت نمی شود که دلیل اصلی آن عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در بازارها و مراکز تفریحی است.
وی همچنین افزود: بر اساس مصوبه ستاد ملی کرونا، به هیچ عنوان تجمعات بزرگ برگزار نمی شود و با توجه به وضعیت استان که در حالت هشدار قرار داریم با این مراسم برخورد خواهد شد.
وضعیت قرمز کرونا و احتمال تکمیل ظرفیت بیمارستان های لرستان
استاندار لرستان همچنین با ابراز نگرانی از روند افزایشی ابتلا به کرونا در استان گفت: متاسفانه شرایط استان مطلوب نیست و در صورت تداوم این امر احتمال بحرانی شدن شرایط وجود دارد.
خادمی با اشاره به پیش‌بینی متخصصان دانشگاه علوم پزشکی مبنی بر اینکه در روزهای آینده احتمال شرایط بحرانی وجود دارد، اظهار داشت: هم اکنون لرستان در وضعیت کاملا هشدار قرار دارد و لازم است بیماران، افراد سالم و همه دستگاه های اجرایی این وضعیت را مورد توجه قرار داده و جوانب بهداشتی را رعایت کنند.
وی با تاکید بر ضرورت رعایت پروتکل های بهداشتی بیان کرد: اگه این شرایط ادامه پیدا کند این احتمال وجود دارد که ظرفیت بیمارستان‌ها تکمیل شده و مشکلات بیشتری به وجود بیاید بنابراین از همه مردم درخواست می‌شود با رعایت بهداشت فردی و موارد بهداشتی از ازدحام و تجمع خودداری
مراسم، متهم ردیف اول
رییس دانشگاه علوم پزشکی لرستان نیز گفت: وضعیت استان از نظر کرونا به مرحله قرمز و هشدار رسیده و چنانچه این روند ادامه داشته باشد در روزهای آینده تعداد مرگ و میر افزایش خواهد یافت.
محمدرضا نیکبخت افزود: آمار ابتلا در استان بالا است لذا از مردم تقاضا می شود پروتکل های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی را برای گروه های مختلف از جمله افراد پرخطر و دارای بیماری زمینه ای عایت کنند.
وی ادامه داد: باید به طور جد از ارتباط نزدیک با سالمندان، بیماران دیابتی، زمینه ای، نقص ایمنی، مزمن کلیوی و ریوی و مادران باردار خودداری کرده و قرنطینه را جدی گرفت در غیراینصورت مرگ این افراد را رقم زده ایم.
نیکبخت تاکید کرد: به طور کلی لرستان در حال حاضر در وضعیت هشدار است ولی شهرستان‌های ازنا، بروجرد و خرم‌آباد در مقایسه با سایر شهرستان‌ها بیشتر درگیر ویروس کرونا شده‌اند و سایر مناطق نیز وضعیت خیلی خوبی ندارند.
وی با انتقاد از برگزاری مراسم عزا و عروسی در استان ادامه داد: این جشن ها و ختم ها عامل بسیار مهمی در شیوع کرونا شده و مادامی که مردم در این خصوص همکاری نکنند کرونا با ما خواهدد بود.
رییس دانشگاه علوم پزشکی لرستان تاکید کرد: بیشترین عامل انتقال ویروس کرونا در استان لرستان برگزاری مراسم عزا است و با وجود رعایت فاصله گذاری اجتماعی در خیابان و مکان های عمومی اما به دلیل همکاری نکردن مردم در خصوص مراسم عروسی و ختم، در کنترل این مناسبت ها موفق نبوده ایم.
فرضیه ای که کرونا را گسترش داد
متاسفانه این باور تا حدودی در میان مردم وجود دارد که کرونا در فضای باز سرایت نمی کند بنابراین با همین تز غیرعلمی راهی قبرستان های عمومی شهر می شوند و با دست دادن های متعدد و در آغوش کشیدن عزاداران، شرایط را برای تقویت شیوع این ویروس فراهم می کنند.
به نظر می رسد علاوه بر اینکه متخصصان و جامعه پزشکی باید تاکید بیشتری داشته باشند تا باور غلط مردم در خصوص عدم انتقال کرونا در فضای باز اصلاح شود و در عین حال جامعه همیشه در صحنه روحانیت نیز به شهروندان تاکید کنند قرائت فاتحه در هرجا و زمانی موجب شادی روح شده و نیازی نیست حتما با حضور سر مزار این سنت نیکوی الهی را به جای آورند.
باید پذیرفت که مراسم غم و شادی تحت تاثیر کرونا قرار دارد و علیرغم میل باطنی باید بسیاری از آنها را فعلا فراموش کنیم اما متاسفانه ترس از کرونا کاهش یافته و شرایط تا حدودی عادی شده وآیین های آغشته به کووید ۱۹ بدون رعایت پروتکل ها ادامه دارد.