روزنامه آرمان ملی در یادداشتی به قلم حسن بختیاریزاده تحلیلگر مسائل سیاسی، آورده است: مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز درآخرین گزارش خود به شورای حکام درباره ایران، به تبیین آخرین فعالیتهای هستهای ایران پرداخت. گروسی به علاوه در اظهارات خود خطاب به شورای حکام به جلوگیری ایران از بازرسی آژانس از دو محل خاص اشاره کرد. این رویدادها در چه فضایی رخ میدهد و چه نتایج احتمالی در پی خواهد داشت؟ این نوشتار پاسخهایی کوتاه در این باره دربردارد:
۱- ایران و آژانس مناسباتی طولانی و بیوقفه داشتهاند، ایران با فراز و فرودهایی مناسباتش را با آژانس حتی در بحرانیترین شرایط پرونده هستهای، حفظ کرده است. ایران به این نکته آگاه است که تداوم نظارت آژانس بر فعالیتهایش نشانگر صلحآمیز بودن آن است و توقف همکاری با آن میتواند به قصد ایران برای انحراف فعالیتها به سوی اهداف غیرصلحآمیز تعبیر شود و به دیگران فرصت دهد علیه ایران فضاسازی کنند. ایران، به علاوه حتی در شرایطی که آمریکا از برجام خارج شده و با اعمال تحریمهای گسترده فشار فراوانی به تهران وارد کرده و موجب واکنش آن شده است، همچنان به اجرای پروتکل الحاقی -که از تعهدات مندرج در برجام است- ادامه میدهد.
۲- اینکه ایران و آژانس در مناسبات خود اختلافاتی داشته باشند، موضوع حادی نیست. گستردگی فعالیتهای ایران، پیوستاری از مسائل فنی را با جزئیات پرشمار به همراه دارد که تنها با مذاکره قابل حل و فصل است.
۳- آمریکا پس از خروج از برجام نه تنها تحریمهایی بیسابقه علیه ایران اعمال کرده، بلکه تلاش میکند دیگران را نیز با خود همراه کند.
۴- برجام دستاورد مهمی برای اتحادیه اروپا بود. اما مشکلات درونی این اتحادیه مانند خروج بریتانیا از آن و اوجگیری تمایلات راست افراطی به شکل ملموسی بر توان دیپلماتیک اروپا تاثیر گذاشته است. با این وجود اروپاییها همچنان برای حفظ برجام تلاش میکنند. واقعیتی که به ویژه خودداری آنها از ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت در چارچوب حل و فصل اختلافات مندرج در برجام، نمایانگر آن است؛ هرچند اعتراض ایران به انفعال اروپا دربرابر فشارهای تحریمی آمریکا، قابلدرک است.
سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه قطعنامهای علیه ایران در شورای حکام به تصویب رساندهاند و از ایران خواستهاند با آژانس همکاری کند. میتوان حدس زد اروپاییها در مذاکرات خود با ایران، تصویب این قطعنامه را تلاشی برای مهار فشار آمریکا و جلوگیری از تحقق هدف واشنگتن در ارجاع پرونده به شورای امنیت جلوه دهند. ایران همواره با آژانس همکاری داشته است. اما اگر آژانس به سازمانی برای طرح و پیگیری ادعاهای رژیم صهیونیستی و تسهیلکننده فشارها بر تهران بدل شود، میتوان پیشبینی کرد مناسبات تهران و آژانس به طور جدی آسیب ببیند؛ موضوعی که با وجود پیامدهای منفی برای ایران، نظارت جامعه بینالمللی را بر فعالیتهای هستهای ایران مشکل میکند. رویدادی که مسئولیت آن با آمریکا، رژیم صهیونیستی و مدیرکل آژانس است.