توسعه شگفت‌انگیز پهنای باند شبکه جهانی اینترنت در دولت یازدهم و دوازدهم، در حالی با انتقاد برخی از نمایندگان جناح‌های مخالف دولت مواجه شده است که با شیوع ویروس کرونا و نیاز حیاتی کشور به گسترش آموزش مجازی، باعث شد تا حیات آموزش کشور قطع نشود و امروز بتوان با کمک همین زیرساخت‌ها، آموزش و پرورش را همچنان در کشور، پویا و فعال نگاه داشت.
توسعه شگفت‌انگیز پهنای باند
دستاوردهای دولت یازدهم و دوازدهم در زمینه توسعه پهنای باند اینترنت، شگفت‌انگیز است. آمارها نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۵ ضریب نفوذ پهنای باند سیار در کشور ۴۱.۷۲ درصد بوده است اما در پایان سال ۱۳۹۸ این عدد به ۸۳.۵ درصد رسیده است. همچنین میزان مصرف اینترنت پهن باند ثابت از سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۳۹۸ حدود ۴ برابر و میزان مصرف اینترنت پهن باند سیار حدود ۶.۴ برابر شده است و مقدار سرانه آن نیز ۳ برابر شده است.میزان مصرف اینترنت پهن باند ثابت از سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۳۹۸حدود ۴ برابر و میزان مصرف اینترنت پهن باند سیار حدود ۶.۴ برابر شده است و مقدار سرانه آن نیز ۳ برابر شده است.
همچنین آمارهای نشان می‌دهد که طبق گزارش «سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی»: «ضریب نفوذ تلفن همراه در ایران طی سال‌های ۱۳۹۵ الی ۱۳۹۸، همواره بالاتر از ۱۰۰ %بوده، بطوری که در سال ۱۳۹۸ تعداد اشتراکات تلفن همراه تقریباً ۳۵ میلیون اشتراک بیشتر از کل جمعیت کشور بوده است. چنین شرایطی بیانگر دوران به اوج رسیدن استفاده از تلفن همراه است».
نکته دیگر آن است که دولت یازدهم و دوازدهم در حوزه اینترنت اشیاء هرچند در آغاز راه است، اما در همین خصوص و طبق گزارش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی «تعداد اشتراکات دستگاه به دستگاه، از ۳.۱ میلیون اشتراک در سال ۱۳۹۵ به ۶.۱ میلیون اشتراک در سال ۱۳۹۸ رسیده است». همین آمارها نوید بخش آن هستند که در طی سال‌های گذشته، گام‌های بلندی برای دستیابی به فناوری‌های نوین ارتباطی در کشور برداشته است.
کرونا و ضرورت استفاده از شیوه‌های نوین آموزشی
هرچند در طی سال‌های گذشته همواره بحث استفاده از فناوری‌های نوین برای آموزش در کشور داغ بوده است، اما برخی مخالفان دولت مدعی بودند که این فناوری‌های نوین بیشتر اموری تزئینی هستند و با تاکید بر برخی آسیب‌های موجود در فضای مجازی و به ویژه شبکه‌های اجتماعی، تلاش داشتند تا نشان دهند که فضای مجازی، بستری مناسب برای آموزش نیست. از همین رو همواره به دولت انتقاد می‌کردند که نباید به توسعه بیشتر بسترهای ارتباط اینترنتی همت گمارد و از دستاوردهای ارزشمند دولت ابراز نارضایتی کرده یا آنها را بی‌اهمیت می‌دانستند.
اما شیوع ویروس کرونا و عدم امکان حضور افراد در محیط‌های آموزشی باعث شد تا مراکز آموزشی در سطوح مختلف، به سرعت از بستر موجود اینترنت بهره برده و به سرعت آموزش را از طریق این فضا و امکانات بسیار شگفت‌انگیز موجود در آن پیگیری نمایند. هرچند افزایش ناگهانی استفاده از پهنای اینترنت کشور برای استفاده از نرم افزارهای آموزشی، باعث شد تا مشخص شود این میزان از افزایش پهنای باند نیز هنوز کافی نیست و جمعیت بزرگ ایران برای رفع نیازهای ضروری در این حوزه، نیازمند پهنای باند بیشتری است، اما واقعیت آن است که اگر همین میزان از پهنای باندی که در دولت‌های یازدهم و دوازدهم ایجاد شده است، وجود نداشت، عملاً آموزش و پرورش در کشور بایستی تعطیل می‌شد؛ زیرا امکانی برای آموزش مجازی وجود نداشت.
اسحاق جهانگیری: «امروز به تعبیری می توان گفت که مدرسه و دانشگاه به درون تلفن های همراه رفته است».
این در حالی است که مسئولان دولت اعتقاد دارند که با توجه به شرایط فعلی، باید سرمایه‌گذاری در حوزه ارتباطات را بیش از پیش گسترش داد. بطور مثال «اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس‌جمهوری در اردیبهشت ماه امسال گفته بود که «در تمام اتفاقاتی که به اسم پساکرونا به آنها نگاه می کنیم، لنگرگاه مهم و اصلی وزارت ارتباطات است و حتی نیاز است برای این کار ۱۰۰ برابر بودجه فعلی سرمایه‌گذاری کرد». وی همچنین به این نکته ظریف اشاره کرده بود که نظام آموزشی در جهان تغییر کرده است و برای مثال گفت: «پیش از شیوع بیماری کرونا این حساسیت در مدارس وجود داشت که دانش آموزان موبایل با خود به همراه نداشته باشند، اما امروز به تعبیری می توان گفت که مدرسه و دانشگاه به درون تلفن‌های همراه رفته است و یکی از دغدغه‌های کنونی، عدم دسترسی برخی خانواده‌ها و دانش آموزان به ابزار مورد نیاز برای آموزش از طریق فضای مجازی است که باید تلاش کنیم با فراهم کردن ابزار مورد نیاز، فرصت آموزش برای این دانش آموزان فراهم شود».
کشور نیازمند توسعه بیشتر زیرساخت‌های اینترنت است
هرچند برخی جریان‌ها با اهدافی خاص بطور مداوم به دولت و وزارت ارتباطات برای متوقف ساختن توسعه زیرساخت‌های ارتباطی فشار وارد می‌کنند، اما واقعیت آن است که دست کم در شرایط فعلی، نظام آموزش و پرورش در تمامی سطوح، بیش از هر زمان دیگری به توسعه زیرساخت‌های شبکه‌های ارتباطی نیاز دارد، در غیر این صورت روند آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت اگر نگوییم متوقف که حداقل بسیار کند خواهد شد و بطور حتم تداوم شیوع ویروس کرونا در کشور برای مدت زمانی در حدود یک یا حتی دو سال نباید به معنای توقف آموزش در این مدت باشد.
به یاد داشته باشیم بحث درباره محتوای جاری بر بستر شبکه اینترنت، با توسعه زیرساخت‌های آن تفاوتی جدی دارد. همانطور که توسعه شبکه تلفن ثابت یا پست نیز ضرورتی بود که امکان نداشت به دلیل برخی محتواهای نامناسبی که ممکن بود از این طریق منتشر شود، متوقف گردد. اکنون در مورد اینترنت نیز باید گفت این شبکه جهانی اینترنت تبدیل به یکی از ضرورت‌های زندگی در زمانه امروز است و نمی‌توان جهان امروز را بدون اینترنت تصور کرد. به ویژه آنکه امروزه رشد کمی و کیفی پهنای باند در جهان باورنکردنی است و نمی‌توان دست روی دست گذاشت و از توسعه زیرساخت‌های ضروری صرف نظر کرد.