قاچاق مواد مخدر و اعتیاد ۲ معضل جدی و خطرناک است اما برهمگان ثابت شده که ایران اسلامی نخستین علمدار مبارزه با مواد مخدر است و در این راه افزون بر ۳هزار و ۸۰۰ نفر در بخش‌های مختلف انتظامی و مرزبانی شهید شده‌اند.
کشف بیش از ۸۹۰ تن انواع مواد مخدر توسط پلیس و افزایش ۶۶ درصدی کشف مواد مخدر در مرزها گویای مبارزه سرسختانه نیروی‌های برجان کف مرزبانی، انتظامی و امنیتی کشور با این پدیده خطرناک است.
مقام معظم رهبری در نیز بارها در فرمایشات خود مواد مخدر را به عنوان مهم‌ترین آسیب اجتماعی نام برده و تاکید دارند برای اینکه دچار خسارت نشویم می‌بایست به موقع با آن مقابله کرد.
مواد مخدر و اعتیاد به آن یک معضل و ناهنجاری اجتماعی و بهداشتی محسوب می‌شود که منطقه خاصی را در برندارد و نه تنها تمام زندگی افراد که یک جامعه را می‌تواند به آتش بکشد و بدون توجه به هیچ قوم و نژادی نیز هر فردی را می‌تواند مبتلا کند.
این معضل امروزه چه در سطح استانی، ملی و بین‌المللی گسترده و جاخوش کرده است و پدیدآورندگان و قاچاقچیان آن به دنبال سوداگری و تجارت در بازارهای جهانی و ایجاد برای بازارفروش در بین جوانان کشورهای مختلف هستند.
مصرف این پدیده مکعبی وسوسه‌انگیز که باید آن را به بخش‌هایی شامل، نقشه‌های دشمنان، فعالیت خانواده‌ها در زمینه سلامت فکری و اخلاقی و نبود اشتغال و بیکاری تقسیم کرد، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات بیشتر کشورها در عصر امروز است که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم، کوتاه مدت و بلند مدت، کیفیت زندگی افراد را مختل می‌کند.
استان هرمزگان از نظر کشف مواد مخدر در جایگاه سوم قرار دارد در واقع بعد از سیستان و بلوچستان و استان کرمان، بیش‌ترین کشفیات موادمخدر متعلق به استان هرمزگان است.
در سال‌های اخیر به اعتقاد کارشناسان حوزه انتظامی به دلیل همجواری با استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان و وجود نوار ساحلی اکنون به محل باراندازهای مواد مخدر تبدیل و تاکنون با حضور به موقع نیروهای جان برکف مرزبانی، انتظامی و نهادهای امنیتی و نظامی، باندها و شبکه بین‌المللی قاچاق مخدرهای صنعتی در این استان متلاشی شده است.
مانند خبری که بهمن سال گذشته مبنی بر اینکه؛ ماموران مبارزه با موادمخدر فرماندهی انتظامی هرمزگان موفق شدند با اقدام اطلاعاتی، بزرگ‌ترین شبکه تهیه و توزیع مواد مخدر صنعتی در جنوب کشور را شناسایی و متلاشی کنند، مورد توجه رسانه‌های کشور قرار گرفت.
اعضای این شبکه به صورت خانوادگی در تهیه و توزیع موادمخدر فعالیت داشتند و در سال حدود سه تن هرویین و شیشه از کشورهای افغانستان و پاکستان به صورت سازمان یافته و بسیار پیچیده به کشور قاچاق کرده و در استان هرمزگان و استان‌های همجوار و کشورهای خلیج فارس به فروش می رسانند.
یا در فروردین امسال که ماموران انتظامی هرمزگان یک تن و ۳۰۵ کیلوگرم مواد مخدر شامل ۹۳۰ کیلو و ۶۳۹ گرم تریاک، ۱۳۳ کیلو و ۲۹۲ گرم حشیش، ۲ کیلو هرویین، ۱۰ کیلو و ۷۸۲ گرم سایر مواد را در مدت ۷۲ ساعت کشف و در این مدت نیز ۱۳ دستگاه خودرو حامل مواد مخدر نیز توقیف و ۲۴ نفر قاچاقچی دستگیر شدند.
این استان با توجه به همجواری با استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و همجواری آن‌ها با کشورهای افغانستان و پاکستان از سویی نقش وسیع تهاجم فرهنگی و اجتماعی از سوی دشمنان نظام و برخی از عوامل ساختاری در عرصه اجتماعی فرهنگی و اقتصادی، اعتیاد به مواد مخدر روان‌گردان متاسفانه در این استان در سنین پایین رو به افزایش است.
به گفته "دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر هرمزگان" نیز بیش‌ترین ورودی‌های مواد مخدر به استان از مسیر شرق استان از مسیر دریا در شهرستان‌های میناب و بندرعباس و خشکی شهرستان‌های رودان و حاجی‌آباد و بشاگرد انجام می‌شود.
وجود مراکز جمعیتی (کلونی) کارگری در این استان را باید بستری برای افزایش اعتیاد به مواد مخدر جدید دانست و طبق آمارها درحال حاضر میزان کشفیات شیشه از هرویین بیشتر شده است.
و براساس صحبت‌های سرپرست سابق معاونت سیاسی امنیتی استانداری هرمزگان تیرماه سال گذشته در همایش پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با محوریت اعتیاد در شرکت نفت ستاره خلیج فارس، حدود ۲۸۰ هزار نفر در مشاغل کارگری هرمزگان مشغول به کار هستند و این استان در میزان شیوع اعتیاد و مصرف مواد مخدر بین استان‌های کشور رتبه سیزدهم را دارد.
کارشناسان پلیس مبارزه با مواد مخدر هرمزگان نیز علت اصلی افزایش تولید و توزیع مواد مخدر را بحث‌های سیاسی در کنار مافیای تجاری آن می‌دانند، زیرا وقتی فرد معتاد می‌شود آسیب‌های اجتماعی آن برای دشمن مهم است.
اعتیاد به عنوان بلای خانمان‌سوز امروز ، جامعه دختران و زنان را نیز دچار آسیب‌های جدی کرده است و بنا بر آمار رسمی حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در کشور آلوده مواد مخدر هستند که سهم زنان از این آمار به ۱۰ درصد رسیده‌است.
از طرفی نیز براساس آمارهای بین‌المللی ۳۳ درصد از معتادان جهان را زنان تشکیل می‌دهند این درحالی است که بر اساس آماری از سوی مشاور امور زنان در ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور در سال ۹۶ در ایران ۷ درصد از جمعیت معتادان کشور را زنان تشکیل می‌دهند و در سال ۹۸ این رقم دست کم به ۱۰ درصد رسیده است، لذا ارائه راهکارهای پیشگیرانه برای حفظ جامعه سالم ضرورتی دوچندان دارد.
دشمن به دنبال این است که جوانان ما درگیر مواد مخدر بشوند، لذا سن اعتیاد امروز به هفت سالگی رسیده است.
"پیشگیری از اعتیاد" در کانون توجه یاریگران زندگی
در اهمیت موضوع "پیشگیری از اعتیاد و حفظ سلامت جوانان" که بخش مهمی از نیروی کار کشور را تشکیل می‌دهند، "دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر هرمزگان" به مناسبت پنجم تیرماه سالروز مبارزه با مواد مخدر اظهارداشت: مواد مخدر یک تهدید واقعی است که دشمن سعی دارد ورود آن را به کشور بیشتر کند و خانواده به عنوان ریشه اصلی پیشگیری می‌تواند کمک کند تا جامعه به خصوص جوانان به سمت اعتیاد نروند.
ابراهیم فرهادی‌نیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: امروزه مشکلاتی که مواد مخدر در هر جامعه‌ای ایجاد کرده و اگر فردی فکر کند که با نگاه محدود می‌تواند این مساله را ریشه‌کن کند، اشتباه کرده، زیرا این نگاه باید بسیار عمیق و ریشه‌دار و با کار کارشناسی همراه باشد.
وی در ادامه در تشریح اقدامات انجام شده در راستای کاهش و پیشگیری از این معضل اجتماعی بیان داشت: شورای هماهنگی مواد مخدر این استان در سه حوزه فرهنگی و پیشگیری طرح‌های مختلفی را با رویکرد توانمندسازی جامعه کارگری، دانش آموزی و دانشجویی آغاز کرده است.
دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر هرمزگان در حوزه پیشگیری، مقابله و درمان به اجرای «طرح یاریگران زندگی» در مقاطع آموزشی مختلف و محیط‌های کار اشاره کرد و بیان داشت: مهم‌ترین هدف طرح یاریگران زندگی "نه گفتن" در بین دانش‌آموزان با اولویت پیشگیری از اعتیاد است که مهارت‌های خودکنترلی و مسوولیت‌پذیری اجتماعی دانش‌آموزان را افزایش می‌دهد.
فرهادی‌نیا ادامه داد: در بخش آموزش و پرورش استان تا کنون ۶۷۳ کانون با عضویت ۲۰هزار نفر در ۲۰مدرسه استان تشکیل شده است.
وی گفت: آموزش هشت هزار و ۵۱۷ نفر از مدیران، مشاوران و کارکنان در مدرسه‌ها و برگزاری سه همایش بزرگ یاریگران زندگی در شهرستان‌های بندرعباس، میناب و رودان ویژه دانش‌آموزان، اولیا و مربیان را بخشی از اقدامات انجام شده طرح یارگیران زندگی عنوان کرد.
این مسوول در بخش بهزیستی به اجرای طرح پیشگیری از اعتیاد در زنان و کودکان در ۶۰محله شهری و روستایی اشاره کرد و افزود: در این بخش نیز طرح مصون‌سازی حانواده‌ها در مهدکودک‌ها و دوره‌های آموزشی در محیط‌های نظامی، صنعتی و اداری اجرا شد.
فرهادی‌نیا در حوزه تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز به برگزاری دوره‌های آموزشی پیشگیری اولیه از اعتیاد برای ۱۳ هزار و ۴۵۱ نفر در محیط‌های کارگری و راه‌اندازی هشت واحد همیار کارکنان در محیط‌های صنعتی بالای ۵۰نفر پیشرو در کشور اشاره کرد.
دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر هرمزگان گفت: با هدف آگاه‌سازی خانواده‌ها و جوانان با آسیب‌های جدی انواع مواد مخدر ۶۲ برنامه رادیو و تلویزیونی با موضوع پیشگیری از اعتیاد توسط مرکز صداوسیمای خلیج فارس نیز پخش شد.
فرهادی‌نیا در حوزه مقابله با عرضه مواد مخدر آمار کشفیات در سال ۹۸ را ۸۰ هزار و ۱۹۱ اعلام کرد که بیش‌ترین آن توسط پلیس مبارزه با مواد مخدر کشف شده است.
به گفته دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر هرمزگان، درسال گذشته ۷۶ باند متلاشی، ۲ هزار و۸۹۷ نفرقاچاقچی دستگیر و یک نفر از تعداد شهید یک نفر نیروهای جان برکف انتظامی استان نیز شهید شد.
وی، انهدام دوباند بزرگ که املاک و دارایی‌های این دو باند بیش از هزار میلیارد تومان توقیف شده توسط اداره کل اطلاعات استان و پلیس مبارزه با مواد مخدر را یکی از اقدامات مهم در این راستا ذکر کرد.
فرهادی‌نیا، برخورد با خرده‌فروشان و دستگیری تعداد ۴۸۶نفر و پلمب افزون بر ۴۰باب منزل و ۱۱ باب عطاری متخلف، ضربه به بنیان‌های مالی و اقتصادی وهم‌چنین توقیف افزون بر ۸۰۰ دستگاه خودرو و املاک ودارایی بخش دیگری از اقدامات انجام شده است.
وی تعداد معتاد متجاهر نگهداری شده در مرکز ماده ۱۶ ترک اعتیاد هرمزگان را ۹۸۰نفر در سال عنوان کرد و ابرازداشت: مرکزهای ماده ۱۶ در استان‌ها با هدف جمع‌آوری، ساماندهی و درمان معتادان متجاهر راه‌اندازی و مسوولیت مرکزهای ماده ۱۶ ترک اعتیاد به بهزیستی واگذارشده و ستاد مبارزه با مواد مخدر تنها نقش سیاست‌گذاری دارد.
دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر هرمزگان یادآور شد: امروز با انسداد مرزها، تجارت مافیای مواد مخدر به سمت دریا رفته است، لذا در حوزه مقابله، ساختارهایی که ایجاد شده باید متناسب با ماموریت‌ها باشد.
بر اساس گزارش ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور، ایران اسلامی کشفیات هرویین در ایران در سال ۲۰۱۸ بیش از ۲۶ تن بوده در حالی که این کشفیات در کشور مبدا ۲ تن و در بازار مقصد ۴ تن گزارش شده است.
بر اساس گزارش جهانی سازمان ملل در مورد وضعیت مواد مخدر در جهان در سال ۲۰۱۸، کشت و تولید مواد مخدر به رکورد بی‌سابقه در دو دهه گذشته رسیده و تولید غیرقانونی آن موجب اعتیاد نزدیک به ۲۷۵ میلیون نفر در سراسر جهان شده و بر پایه این گزارش، مشتقات تریاک عامل بیش از ۷۶ درصد مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر در جهان است.
از طرفی وجود این مواد خطرناک باعث بروز بیماری‌های خطرناک و سرطانی شده که بر اساس گزارش‌های ستاد مبارزه با مواد مخدر، معتادان تزریقی مواد مخدر در معرض بیش‌ترین آسیب‌های بالینی و بهداشتی قرار دارند و بیش از نیمی از آنان دارای بیماری هپاتیت c هستند.
همچنین از هر هشت نفر معتاد به مواد مخدر یک نفر مبتلا به ویروس ایدز است که بنا بر این گزارش، ۴۵۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۸ بر اثر مصرف مواد جان خود را از دست داده‌اند.
مطابق با آمار رسمی کشور نزدیک به سه میلیون نفر در جامعه ایران با معضل اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنند.
وابستگی به مواد (مواد مخدر و مشروبات الکلی)، یا عادت‌های ناهنجار، یک اختلال روانپزشکی و روان‌شناسی است که از یک سو، معنای لغت خوشبختی را در زندگی فرد و خانواده او از بین می‌برد و از سوی دیگر آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی بی شماری را به همراه دارد، در تعریف دیگری از اعتیاد به مواد آمده است، اعتیاد جایگزینی مزمن است، یعنی مواد مخدر بیرونی، چه گیاهی و چه شیمیایی و حتی الکل، جایگزین مواد مخدر یا مواد شبه افیونی طبیعی جسم انسان یا فرد معتاد شده است.
نگـرش‌های منفـی نسبت به مواد مخدر تقویـت شود
یک پژوهشگر اجتماعی در هرمزگان در این باره با تاکید بر نگاه جامعه شناختی به موضوع اعتیاد و نیز مدیریت این آسیب اجتماعی گفت: عوامل متعددی همچون خانوادگی، روانی، اجتماعی و فرهنگی در بروز اعتیاد اثرگذار است، لذا پیشگیری از اعتیاد اصلی‌ترین موضوعی است که باید به آن پرداخته شود زیرا در این صورت جلوی رخداد بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی گرفته می‌شود.
منصور اخلاقی‌پور در گفت‌وگو با ایرنا افزود: زاویه نگاه به پدیده‌ها و آسیب‌های اجتماعی بسیار جدی است، زیرا پدیده‌هایی مثل اعتیاد و طلاق درد جامعه است؛ پس این‌ها آسیب‌زا هستند و نباید به راحتی از کنار این دو مهم گذشت، به عنوان مثال علت پایین آمدن میانگین سنی مصرف مشروبات الکلی این است که الگوهای زندگی عوض‌شده، باورها و اعتقادات جوانان تغییر کرده است.
وی ادامه داد: به لحاظ عرفی نیز خانواده‌های حساسیت خود را به این موضوع از دست داده‌اند اما آنچه مهم است اینکه؛ در راستای مشکل سلامت اجتماعی، سلامت روانی نیز کم می‌شود لذا افراد راه گریز خود را گرایش به سمت این گونه مسایل بیشتر می‌کنند.
این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: برای موفقیت در حوزه پیشگیری از نرخ اعتیاد و کاهش نرخ ابتلا به اعتیاد نیازمند تغییـر دیدگاه‌های مثبت افراد و تقویـت نگـرش‌های منفـی نسبت به مواد مخدر هستیم.
اخلاقی‌پور اضافه کرد: در بررسی عوامل توسعه این آسیب اجتماعی نیز باید به ساختارهای اقتصادی، هویت‌یابی، تحرک اجتماعی و کثرت گرایی فرهنگی توجه شود از طرفی خانواده‌ها نیز باید روی این مساله مهم بیشتر مراقبت کرده و نظارت داشته باشند.
بر اساس اعلام مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۸۷ میلادی و به‌منظور تقویت اقدامات و همکاری‌های بین المللی در راستای رسیدن به جهانی عاری از اعتیاد و مصرف مواد مخدر، ۲۶ ژوئن مصادف با پنجم تیر ماه به‌عنوان روز جهانی مبارزه با سو مصرف و قاچاق مواد مخدر تعیین شده است.
در تقویم کشورمان نیز از ۳۱ خرداد تا ۶ تیر به عنوان هفته مبارزه با مواد مخدر نامگذاری شده است.