تلاش پیگیری و مذاکرات نفس‌گیر تیم جمهوری اسلامی ایران با اعضای گروه۱+۵ و اتحادیه اروپا درباره پرونده هسته‌ای، سر انجام به توافقی منجر شد که ضمن درنظرگرفتن منافع اقتصادی مشروع برای ایران، به قطعنامه‌های تحریمی شدید شورای امنیت پایان داد.
این مساله باعث شد تا شورای امنیت دیگر نتواند برای ایران کمیته تحریم داشته باشد و پرونده‌ای همیشگی در شورای امنیت برای آن مفتوح گردد. از این رو فرایندی در نظر گرفته شد تا در قالب سازوکار ویژه، دبیرکل سازمان ملل متحد هر ۶ ماه گزارشی از نحوه اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ که بر اساس برجام به تصویب اجماعی شورای امنیت رسید، ارائه دهد.
این قطعنامه که همه قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت با آن تحریم‌های شدید را ملغی کرد، حاوی سند ضمیمه‌ای موسوم به پیوست ب است که در آن محدودیت‌ها و نه تحریم‌هایی را برای خرید و فروش سلاح متعارف ایران ایجاد کرده است.
بر این اساس، ایران تا ۲۷ مهرماه امسال می‌بایست در صورت نیاز به خرید یا فروش سلاح متعارف، موارد را به شورای امنیت اعلام کند و در صورت گرفتن مجوز به این کار مبادرت ورزد.
مدت پنج ساله این محدودیت به سرعت در حال سپری شدن است اما دولت ضد ایرانی آمریکا از هجدهم اردیبهشت ۱۳۹۷ به صورت شتابزده و یکطرفه از قرارداد چندجانبه و دارای پشتوانه شورای امنیت خارج شد و رئیس جمهوری تازه وارد آن اعلام کرد به مشارکت کشورش در این توافق پایان می‌دهد.
اکنون که تنها یک هفته به برگزاری نشست شورای امنیت با موضوع کلی منع گسترش سلاح اتمی و بحث بر روی گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد باقی است، آمریکایی‌ها پیش‌نویس قطعنامه‌ای را بین اعضای شورای امنیت توزیع کرده‌اند که خواهان تمدید بدون مدت ممنوعیت تمام تسلیحات ایران می‌شود.
اگرچه پیش از این دو عضو دائمی شورای امنیت و صاحب حق وتو به صراحت اعلام کرده‌اند با این قطعنامه آمریکایی‌ها مخالفت خواهند کرد، اما آمریکایی‌ها به تلاششان ادامه می‌دهند تا مگر بعد از این وتو، بتوانند از مکانیسم ماشه استفاده کنند و تحریم‌های لغو شده پیشین را بازگردانند.
در این صورت، رژیم آمریکا خواهان ایجاد کمیته تحریم شورای امنیت علیه ایران است و بر این مساله پافشاری دارد که تمام کشتی‌ها به مقصد ایران در صورتی که مشکوک باشند، باید بازرسی شوند و حتی محموله آنها تخریب گردد.
از این رو، آمریکایی‌ها قصد دارند روز چهارشنبه نخستین نشست غیرعلنی و غیررسمی را برای بحث بر روی این پیش قطعنامه برگزار کنند.
این پیش‌نویس در صورتی که ۹ رای مثبت داشته باشد و هیچ یک از اعضای دائمی شورای امنیت آن را وتو نکنند، قابلیت اجرا خواهد یافت اما هنوز زمانی برای برگزاری نشست رای گیری برای این قطعنامه ارائه نشده است و شاید آمریکایی‌ها بخواهند در نشست دهم تیرماه، آن را مطرح کنند.
از این رو، مایک پمپئو روز سه‌شنبه در یک یادداشت توئیتری که به گونه‌ای خود را قیم اروپا و آسیا هم معرفی کرده است،نوشت: اگر ممنوعیت تسلیحاتی سازمان ملل بر ایران در ماه اکتبر به پایان برسد، ایران قادر خواهد بود جنگنده‌های جدیدی همچون سوخو-۳۰ روسیه و جی-۱۰ چین را خریداری کند.
وی افزود: با این جنگنده‌های بسیار کشنده، اروپا و آسیا می‌توانند مورد هدف ایران قرار گیرند. آمریکا هرگز اجازه نخواهد داد این اتفاق بیفتد.
پمپئو برای نشان دادن برد پروازی این هواپیماها از نقشه‌ای استفاده کرد که نشان می‌دهد سوخو سه هزار کیلومتر و جی-۱۰ چین هم یکهزار و ۶۴۸ کیلومتر امکان پرواز دارند. موضوعی که مورد تمسخر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت چرا که این میزان خط پروازی فقط برای یک مسیر در نظر گرفته شده است در حالی که این هواپیماها نیازمند بازگشت به مبدا هستند و به تبع، مسیر پروازی آنها کمتر خواهد شد.
ظریف در این طعنه می‌گوید شاید او بتواند به ما بگوید که این جنگنده‌ها چگونه حتی با اتمام سوختشان به ایران باز می گردند!
با این وجود و به طور کلی، جمهوری اسلامی ایران همواره ادعای رژیم آمریکا را به عنوان یک دولت عهدشکن، نامسموع و اقدامات دولت فعلی آن را نقض فاحش قطعنامه شورای امنیت و یک بدعت خطرناک در روابط بین‌الملل می‌داند که جامعه جهانی باید با آن مخالفت کند.
پیش از این، کشورهای اروپایی عضو شورای امنیت هم علاوه بر روسیه و چین، اعلام کرده‌اند موافق تمدید محدودیت‌ها و اعمال تحریم علیه ایران نیستند، با این حال از ایران می‌خواهند با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری داشته باشد.