بعد از بحث و گمانه‌زنی‌های فراوان در زمینه آغاز فعالیت‌های عرصه هنرهای نمایشی که از سوم اسفندماه ۱۳۹۸ با دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا و ابلاغیه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شاهد تعطیلی آنها بودیم، در نهایت آغاز فصل اجراهای نمایش خیابانی از ۲۱ تا ۳۱ خردادماه ۱۳۹۹ و بعد از گذشت ۱۰۹ روز، حیات را به تئاتر بازگرداند.
این مساله در کنار شور و نشاطی متفاوت که میان هنرمندان و علاقه‌مندان این هنر ایجاد کرد، نگرانی‌هایی را در مورد ادامه شیوع کرونا و عواقب آن برانگیخت. همچنین در ابلاغیه جدید اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مقرر شده بود که از ابتدای تیرماه ۱۳۹۹ سالن‌های نمایشی و تماشاخانه‌ها با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی می‌توانند اجراهای خود را از سر بگیرند.
پرسش‌های مدیران تماشاخانه‌ها و هنرمندان
اداره کل هنرهای نمایشی طی ابلاغیه‌ای مراتب آغاز فعالیت سالن‌های نمایشی اعم از دولتی و خصوصی، نحوه میزبانی از مخاطبان، شیوه اجرای آثار نمایشی، همچنین نحوه ضدعفونی کردن سالن‌ها و در نهایت تمهیدات ویژه برای دستورالعمل اجرایی شیوه‌های بهداشتی از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی برای از سرگیری فعالیت‌های نمایشی را برای کلیه استان‌ها اعلام کرد.
با وجود این برخی از مدیران سالن‌ها در اظهارنظرهای متعدد با رسانه‌ها به این نکته تاکید داشتند که با توجه به استفاده سالن‌های نمایشی از ۵۰ درصد ظرفیت سالن برای حضور مخاطبان، اغلب هنرمندان که طی مدت قریب به این چهار ماه فعالیتی نداشته‌اند معتقدند که بازگشایی سالن‌های نمایشی به‌ویژه در این ایام به خودی خود کاری پرخطر است، هر چند در نهایت طبق گفته مسئولان باید با این شرایط کنار آمد.
در نهایت از تاریخ اعلام شده (اول تیرماه ۱۳۹۹) با فعالیت هشت گروه نمایشی شاهد آغاز حیات اجراهای سالن‌های نمایشی در کشور بودیم. هنرمندان تاکید داشتند با توجه به زمان‌بر بودن بازگشت اعتماد مخاطبان برای حضور در سالن‌های نمایشی، تولید و اجرای آثار برای آنها مقرون به‌صرفه نخواهد بود و نیازمند حمایت‌های بدنه دولت، خاصه بازوی اجرایی آن در عرصه تئاتر یعنی اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند. به این ترتیب آغاز فعالیت‌های نمایشی سراسری، استثنایی را قائل نشده و به ادارات کل ارشاد استان‌ها ابلاغ شده است.
در راستای پیگیری این نکات و پرسش‌هایی که به واسطه این موضوعات از طرف مدیران تماشاخانه‌ها و هنرمندان فعال در آغاز فصل جدید اجراهای نمایشی در سالن‌های تئاتری مطرح شده است با قادر آشنا مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به گفت‌وگو نشستیم.
اجرای آزمایشی شیوه‌نامه بهداشتی در چند سالن نمایش
قادر آشنا در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: با تعامل و همراهی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و ستاد ملی مبارزه با کرونا با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بعد از حدود چهار ماه شاهد آغاز فعالیت هنرمندان عرصه نمایش در کشور هستیم.
وی ادامه داد: پیش از اول تیرماه به‌عنوان آغاز حیات مجدد سالن‌های نمایشی در سراسر کشور، تمامی سالن‌ها مجهز به سیستم‌های ضدعفونی‌کننده براساس شیوه‌نامه‌های ابلاغی ستاد ملی مبارزه با کرونا شدند که اجرای آزمایشی آن را طی چند روز گذشته در مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج و تالار محراب شاهد بودیم.
سلامت مردم، هنرمندان و مسئولان تماشاخانه‌ها بر هر مساله‌ای اولویت دارد
آشنا گفت: در تنظیم شیوه‌نامه اجرایی فعالیت تماشاخانه‌های سراسر کشور به تمامی اصول، دستورات و موارد مورد تاکید ستاد ملی مبارزه با کرونا اشاره و تاکید شده است.
وی یادآور شد: تلاش می‌کنیم تا بر اساس نوع سالن‌ها و میزبانی آثار برای اجرای عمومی، مدیران تماشاخانه‌ها نیز بنا به شناخت و ظرفیت‌های موجود در شیوه‌نامه، دستورات و مواردی را که به افزایش ضریب نفوذ بهداشت سالن‌ها می‌تواند یاری رساند به اقدامات خود اضافه کنند تا اصلی‌ترین مساله ما که تاکید بر سلامت جسمی خانواده هنرمندان تئاتر، مسئولان سالن و البته از همه مهم‌تر مردم و مخاطبان است به مخاطره نیفتد.
پیشنهاد شیوه‌های اجرایی در مناطق زرد و قرمز
مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به این پرسش که «طبق اخبار رسمی، تعدادی از استان‌های کشور در معرض شیوع مجدد ویروس کرونا و در اصطلاح رسانه‌ای در منطقه قرمز قرار دارند، آیا شیوه فعالیت سالن‌های نمایشی در این استان‌ها با تغییراتی مواجه خواهد بود؟»، گفت: تا این تاریخ که با شما صحبت می کنم ابلاغیه جدیدی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای اعمال محدودیت‌ها در استان‌های ذکر شده اعلام نشده است.
در تعامل با مدیران کل ارشاد استان‌ها تاکید کرده‌ایم که اولویت نسبت به شیوه‌نامه آغاز فعالیت سالن‌های نمایشی تبعیت از دستورات آن اداره کل است. به زبانی ساده‌تر ادارات کل ارشاد استان‌ها در تعامل با ستاد ملی مبارزه با کرونا در استان‌ها می‌توانند دستورات و ابلاغیه‌های آنها را نسبت به آغاز فعالیت‌های تئاتری در استان‌های در معرض خطر موج دوم شیوع ویروس کرونا و مناطق زرد و قرمز در کشور اولی قرار دهند و نسبت به اعمال تغییراتی در شیوه میزبانی سالن‌ها اقدام کنند.
آشنا با تاکید بر آنکه بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های ستاد ملی مبارزه با کرونا در استان‌ها نسبت به ابلاغیه این اداره کل برای آغاز فعالیت‌های نمایشی در سراسر کشور ارجحیت دارد؛ تصریح کرد: توصیه ما در برخی از استان‌ها و شهرستان‌هایی که در منطقه زرد و یا قرمز قرار دارند تاکید بر حرکت آرام در حوزه فعالیت سالن‌های نمایشی است. شیوه‌های متنوع اجرای آثار ازجمله نمایشنامه‌خوانی از دیگر پیشنهادات ما برای آغاز فصل حیات سالن‌های تئاتر است.
تخصیص ۵۰ درصد کمک هزینه حمایتی برای اجراهای بازمانده اسفندماه
مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر صحبت‌های برخی از مدیران تماشاخانه‌ها که بازتاب دهنده نظر هنرمندان نسبت به آغاز اجرای آثار نمایشی با توجه به حرکت آرام بازگشت اعتماد مخاطبان به سالن‌ها و مقرون به صرفه نبودن اجراها در صورت نبود حمایت‌های مادی اداره کل هنرهای نمایشی است، گفت: تردیدی در این مساله وجود ندارد که ما از تمامی اجراهایی که بنا دارند تا فعالیت خود را در سالن‌های نمایشی آغاز کنند حمایت خواهیم کرد، اما درباره عدد و رقم آن باید منتظر تزریق بودجه به اداره کل هنرهای نمایشی باشیم.
در مورد گروه‌هایی که قرارداد خود را در اسفندماه سال ۹۸ برای اجرا در تماشاخانه‌ها بسته بودند و حال بعد از چهارماه تعطیلی، فعالیت خود را قرار است از سر بگیرند، در همان آغاز فعالیت ۵۰ درصد از کمک‌هزینه مقرر شده به آنها اهدا می‌شود و مابقی مبلغ حمایتی در کوتاه‌ترین زمان ممکن اهدا خواهد شد.
تسویه تمامی بدهی اجراهای سال ۹۸ و چهار جشنواره
مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر زمان تسویه حساب بدهی اجراهای سال ۹۸ که در گفتگوی پیشین خود با خبرگزاری جمهوری اسلامی بر تسویه آن تا پایان خردادماه تاکید کرده بود، گفت: از زمان آغاز کارم در اداره کل هنرهای نمایشی در اواخر اسفندماه ۹۸ با پیگیری‌های مستمر بخشی از بدهی‌های سال ۹۸ تا پایان مهرماه را پرداخت کردیم. مطالبه تمامی گروه های نمایشی مصوب شده که برگه تخصیص حمایت از سوی اداره کل هنرهای نمایشی را از طرف شورای حمایت دریافت کرده بودند و در انجمن هنرهای نمایشی به ثبت رسیده بود، به شکل کامل پرداخت شد.
آشنا تصریح کرد: همچنین بدهی‌های معوق به جشنواره‌هایی مانند جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان، جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان، جشنواره تئاتر صاحب‌دلان و جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز تسویه شده است و تنها مقداری ناچیز از حساب‌های جشنواره تئاتر فجر باقی مانده که آن نیز به اسنادی بازمی‌گردد که به تازگی به دست ما رسیده است و تا پیش از این تمامی اسناد مالی این جشنواره را تسویه کرده‌ایم.
مدیرکل اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به آنکه از مجموع ۱۱میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان که به وزارت ارشاد به عنوان بدهی‌های اداره کل هنرهای نمایشی اعلام کرده بودیم تنها سه میلیاردتومان دیگر باقی مانده که بخشی از آن برای مالیات و بخشی هم به معوقات سال ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ باز می‌گردد، گفت: اما نکته مهم آن است که آنچه به هنرمندان مربوط می‌شد و باعث نگرانی من به عنوان متولی تئاتر کشور شده بود تمام و کمال پرداخت شده است.