ابتدای شیوع کرونا به دلیل ناشناخته بودن این بیماری، ترس و اضطراب مبتلا شدن به آن بسیار بالا بود و اکثر مردم محدودیت‌هایی که اعمال شد را رعایت کردند و رسانه‌ها هم آمار به روز ابتلا و میزان مرگ و میر این بیماری را اعلام و در اختیار مخاطبان قرار می‌دادند.
بتدریج محدودیت‌ها برداشته شد و رسانه‌ها از اعلام آمار تفکیک شده در هر استان منع شدند و مردم هم از این اقدام، پیام نماندن خطر ابتلا به این بیماری را دریافت کردند و حتی روستاهایی که بطور خودجوش اقدام به قرنطینه کردن و رعایت بسیاری از موارد بهداشتی کرده بودند با خیال راحت به روال عادی زندگی خود بازگشتند.
از ابتدای خرداد ماه بساط نهار و شام در پارک‌های سطح شهرهای استان کردستان بویژه سنندج پهن شد و مسافران در پارک‌ها چادر زدند، مراسم عروسی و عزا برگزار شد این اتفاقات در حالی بود که همچنان خطر ابتلا به کرونا وجود دارد.
بعد از طی دوره نهفتگی یا کمون این بیماری که پنج تا ۱۴ روز است تعداد مبتلایان بطور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت و کردستان هم در لیست استان‌های قرمز و بحرانی از لحاظ شیوع کرونا قرار گرفت، بحرانی شدن وضعیت سنندج باعث ایجاد مجدد محدودیت‌هایی همچون بستن ورودی و خاموش کردن روشنایی پارک‌ها شد ولی این اقدامات زیاد بازدارنده نبود و همچنان پارک‌های تاریک شهر شلوغ است.
این ازدحام و تجمع در پارک‌ها بتدریج به بیمارستان‌ها کشانده شده و می‌شود؛ براساس آخرین آمار اعلام شده از ۵۶۶ بیمار بستری شده در بیمارستان‌های استان کردستان، ۳۸۱ نفر مربوط به سه بیمارستان توحید، کوثر و بعثت سنندج است.
محدودیت‌هایی که دور زده می‌شود
مسوول روابط عمومی شهرداری سنندج در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه ورودی تمام پارک‌های سطح شهر مسدود شدند، اظهار داشت: پارک‌هایی هم که فاقد ورودی هستند با نوار خطر دورتادور آن گرفته شده تا از حضور مردم در آن جلوگیری شود.
صلاح وکیلی از دیگر اقداماتی که شهرداری برای ممانعت از حضور مردم در پارک‌ها انجام داده را غیرفعال کردن سیستم روشنایی به محض تاریک شدن هوا خواند و افزود: علیرغم این کارهای انجام شده عده‌ای از مردم با پاره کردن نوارها و استفاده از نور چراغ خودرو و تلفن‌های همراهشان در پارک‌ها تجمع می‌کنند و توجهی به محدودیت‌های اعمال شده، ندارند.
مسوول روابط عمومی شهرداری سنندج اضافه کرد: نیروهای شهرداری در یک روز حدود ۱۰ مرتبه نوار نصب شده در دور یکی از میدان‌های محله‌های داخل شهر که به محل تجمع تعدادی از سالمندان تبدیل شده است، را تعویض کردند ولی باز هم نوارها پاره شد.
وکیلی با اشاره به اینکه همه شهربازی‌های سرباز و سرپوشیده تعطیل شده است، یادآور شد: تنها تجهیزات ورزشی داخل پارک‌ها قابل استفاده است که آن را هم نمی‌توان از دسترس مردم خارج کرد.
وی در خصوص چادرهای مسافرانی که در پارک ملت سنندج مستقر است، گفت: این چادرها متعلق به فروشندگان سیار گاوصندوق است که در این فصل از استان‌های دیگر برای فروش به اینجا می‌آیند.
مسوول روابط عمومی شهرداری سنندج اظهار داشت: آمار حضور مسافر در سنندج بسیار کاهش پیدا کرده ولی عده‌ای از شهروندان هنوز هم مسائل بهداشتی و فاصله گذاری فیزیکی را رعایت نمی‌کنند.
موارد و مسائل مربوط به بیماری‌هایی همچون کرونا که همه‌گیری جهانی دارد را نمی‌توان تنها از یک زاویه و حوزه تبیین کرد و به آن پاسخ داد چرا که اینگونه اپیدمی‌ها سیستم بهداشت و درمان، بخش اقتصادی، نظام فرهنگی و اجتماعی و سیاسی را درگیر می‌کند لذا هر یک از صاحبنظران این بخش‌ها بطور مجزا به تاثیرات منفی و مثبت آن و دلایل بروز بسیاری از مباحث و واکنش‌های مردم می‌پردازند.
این روزها با خبری شدن برگزاری مراسم عروسی در سنندج و تجمع مردم در پارک‌ها و خیابان‌های سطح شهر این سوال پیش می‌آید دلیل این نوع رفتار و برخورد مردم علیرغم اطلاع از وضعیت بحرانی حاکم بر شهر چیست؟ کارشناسان روانشناسی و جامعه‌شناسی دلایل زیادی را در پاسخ به این سوال مطرح کردند.
اشتباه ساده‌سازی مسائل مربوط به کرونا
کاوه قادری دکتری روانشناسی و رییس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی کردستان هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به دلایل رعایت نکردن مسائل بهداشتی مقابله با کرونا از نظر روانشناسی پرداخت و گفت: اوایل شیوع کرونا خطرات و پیامدهای این بیماری برجسته‌سازی شد و کار رسانه‌ها به هشداردادن در این خصوص اختصاص یافت.
وی اضافه کرد: در مقطعی محدودیت‌هایی در تردد و فعالیت بسیاری از مشاغل ایجاد و سپس با برداشتن این محدودیت‌ها در جامعه ما اقدام به ساده‌سازی مسائل مربوط به بیماری کرونا شد و مردم احساس کردند خطر ابتلای به این بیماری به اتمام رسیده است.
رییس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی کردستان یادآور شد: در چنین شرایطی روان اجتماعی مردم به سمت اینکه خطری دیگر آنها را تهدید نمی‌کند رفت و در این بین عده‌ای هم که از وجود خطر اطلاع داشتند ولی از محدودیت‌های موجود خسته شدند روال عادی زندگی خود را ازسر گرفتند.
سازگاری با کرونا
قادری با بیان اینکه مردم ما باید سازگاری با کرونا را یاد بگیرند، اعلام کرد: می‌بایست از ابتدا این پیام که کرونا سال‌ها با ما خواهد بود و باید زندگی کردن با آن را یادبگیریم به مردم داده می‌شد نه اینکه این بیماری ۲ تا سه هفته آینده برطرف و همه محدودیت‌ها برداشته می‌شود.
وی یادآور شد: نهادهای مدنی خواستار قرنطینه شهر سنندج شدند به فرض اینکه این اقدام هم انجام شود آیا مشکل و خطر این بیماری رفع خواهد شد؟
رییس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی کردستان افزود: فروردین و اردیبهشت ماه امسال حدود ۷۰، ۸۰ درصد مردم محدودیت‌ها را رعایت کردند و از خرداد ماه که محدودیت ها نماند رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک و غیره کم اهمیت‌تر شد.
همرنگی با جماعت
قادری اظهار داشت: وقتی افراد شاهد حضور جمعیت زیادی در پارک‌ها و سایر مکان‌ها هستند احساس همرنگی با جماعت پیدا می‌کنند و این همرنگ شدن محدود به پذیرش و تغییر رفتار نمی شود بلکه در تمام مواردی که فشار محیطی سبب تغییر داوطلبانه رفتار شود مصداق دارد.
وی یادآور شد: بحث قرنطینه از نظر اپیدمیولوژیست‌ها اقدام عملی نیست بلکه سازگاری با کرونا و رعایت فاصله اجتماعی حائز اهمیت است تا با پیک کمتر این وضعیت را پشت سربگذاریم.
رییس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی کردستان افزود: ظرفیت پذیرش بیماران در بیمارستان‌ها وقتی جوابگو نباشد مسوول شرایط پیش آمده همه کسانی هستند که مسائل بهداشتی را رعایت نکردند.
ایجاد سیستم تنبیه و جریمه
قادری گفت: عده‌ای از مردم موارد بهداشتی و فاصله اجتماعی را به نحو احسن رعایت می‌کنند افرادی هم به دلیل ضعف بنیه مالی توانایی این کار را ندارند و باید از این قشر حمایت مالی شود.
وی با تاکید بر اینکه مشاغل پرریسک باید همچنان تعطیل باشند، افزود: افرادی هم در جامعه هستند که از وضعیت مالی خوبی برخوردارند ولی نسبت به رعایت مسائل بهداشتی بی تفاوت هستند و در تمام کشورهای دنیا چنین افرادی را جریمه می‌کنند.
رییس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی کردستان اضافه کرد: بنابراین نیاز است که سیستم تنبیه و جریمه در شرایط بحرانی کنونی در کشور ما هم فعال شود.
شیوع موج دوم کرونا به دلیل سیاست‌های متمرکز و عدم تفویض اختیار به استان‌ها
رشید احمد ره‌ش دکتری جامعه‌شناسی و از اساتید دانشگاه کردستان هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: اکنون مردم به اندازه کافی در خصوص بیماری کرونا و نحوه ابتلای به آن آگاهی دارند ولی اینکه عده‌ای زیادی هنوز آنرا رعایت نمی‌کنند دلایل متعددی دارد.
وی با اشاره به اینکه یکی از این دلایل به ارتباط بین مردم و مسوولان برمی‌گردد، اضافه کرد: ارائه آمار نه چندان شفاف مسوولان منجر به ایجاد خدشه به اعتماد بین ملت و دولت شد.
این جامعه‌شناس افزود: سیاست‌های متمرکز و عدم تفویض اختیار به استان‌ها و درنظر نگرفتن شرایط خاص هر منطقه و اتخاذ تصمیمات از بالا به پایین از دیگر دلایل شرایط پیش آمده شیوع کرونا در استانی هم چون کردستان است.
وی علت بخش زیادی از رعایت نکردن مسائل بهداشتی توسط مردم را به ایجاد تورم افسارگسیخته در کشور مربوط دانست و گفت: طبقه متوسط در جامعه ما باقی نمانده و شاخص فقر کاهش پیدا کرده است و افراد زیادی در تامین نیازهای اولیه خود مانده‌اند.
احمدرش با بیان اینکه دولت دراین خصوص سیاست‌های حمایتی گزینشی را بکار برد، افزود: فقدان سیاست های حمایتی منسجم و یکپارچه باعث شد مردم رعایت موارد بهداشتی برایشان مهم نباشد و به رفع نیازهای آنی و فردی خود بپردازند.
وی با اشاره به اینکه مجموعه این عوامل باعث شد مردم در شهری مانند سنندج فاصله اجتماعی را رعایت نکنند، یادآور شد: در مقطعی دولت خود مبارزه با کرونا را با برداشتن محدودیت‌ها و دورکاری کارکنان ادارات دولتی رها کرد و نشان داد همه چیز به حالت نرمان آن برگشته است.
این جامعه شناس اضافه کرد: مردم هم با خیال راحت هم چون گذشته رفت و آمدهای خود را از سر گرفتند؛ در نتیجه ویروس کرونا شیوع بیشتری پیدا کرد و افراد زیادی هم به آن مبتلا شدند لذا این اتفاقات موجب شد مردم اعتمادشان را نسبت به دولت از دست دهند.
احمدرش اظهار داشت: صداوسیما و دولت تقریبا به طور غیرمستقیم به مردم القا کردند که خطر تمام شده و مردم هم مسافرتشان را شروع کردند و در پارک‌ها و دیگر مکان‌ها تجمع کردند.
از ابتدای بروز و ظهور کرونا تاکنون افراد مبتلا با علائم متعددی شناسایی شدند و همین باعث شده لقب ویروس هزار چهره به این بیماری دهند و اگر میزان شیوع آن در خردادماه افزایش چشمگیری پیدا کرد همه اقشار جامعه اعم از مسوول و مردم عادی مقصر هستند؛ بنابراین انگشت اتهام را نمی‌توان تنها به سوی یک قشر خاص گرفت.
علاوه براین شرایط بحرانی فرصت مناسبی برای پیدا کردن مقصر وضعیت پیش آمده نیست و باید به دنبال راهکاری برای بهبود اوضاع در اسرع زمان بود چراکه هر لحظه اهمال کاری در این راستا می‌تواند به قیمت جان یکی از همشهریانمان تمام شود.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد: تا ظهر چهارشنبه چهارم تیر ما در مجموع ۲۱۲ هزار و ۵۰۱ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و با فوت ۱۳۳ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، شمار جانباختگان کرونا در کشور به ۹ هزار و ۹۹۶ نفر رسید.