به گزارش روز چهارشنبه وزارت بهداشت، سعید نمکی در اولین جلسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یازدهم افزود: با همکاران‌مان شبانه روز پروتکل‌های بازگشایی مشاغل و صنایع را نوشتیم و برای ۱۳۰۰ حرفه، پروتکل بهداشتی تحت عنوان فاصله گذاری هوشمند نوشتیم و ابلاغ کردیم.
کاهش ارزبری واردات دارو و تجهیزات پزشکی
وزیر بهداشت گفت: با وجود مدیریت چندین پدیده در سال ۹۸ از جمله سیلاب‌های ابتدای سال، بسیج ملی کنترل فشار خون، آنفلوآنزای H۱N۱ و کرونا، توانستیم ارزبری واردات دارو، تجهیزات پزشکی و مواد اولیه را بیش از ۶۰۰ میلیون دلار کاهش دهیم. در سال گذشته ۲۵ درصد واردات دارو و تجهیزات پزشکی را کاهش و ۳۰ درصد تولید داخلی را افزایش دادیم.
جلوگیری از واردات دارای مشابه داخلی
وی بیان کرد: از واردات هر دارو و تجهیزات پزشکی که تولید داخلی داشت، جلوگیری کردیم. البته ترکش‌هایی را نیز تحمل کردیم، اما خدا کمک کرد و در راستای سیاست‌ها و فرمایشات مقام معظم رهبری، توانستیم این حرکت را به پیش ببریم.
وزیر بهداشت با اشاره به مغفول ماندن حوزه بهداشت و پیشگیری در طرح تحول نظام سلامت اظهار کرد: چند تکلیف قانونی در مواد قانونی ۳۴، ۳۵، ۳۶ و ۳۸ برنامه پنجم و مواد ۷۲ تا ۷۴ برنامه ششم توسعه از جمله پرونده الکترونیک سلامت، پزشکی خانواده، نظام ارجاع و راهنماهای بالینی داشتیم که مغفول مانده بود. در برنامه زمان بندی کوتاه توانستیم پرونده الکترونیک سلامت را برای حدود ۸۳ میلیون ایرانی ایجاد کنیم و این ریل گذاری و زیرساختی شد که توانستیم در مدیریت کرونا به خوبی از آن بهره ببریم همچنین در حوزه درمان ۶۴۰ راهنمای بالینی تدوین و ابلاغ شد.
وی افزود: سال گذشته اولین سالی بود که توانستیم در بیمه سلامت و تامین اجتماعی کمتر از سقف بودجه مصوب هزینه کنیم که بخش عمده‌ای از آن از طریق اعمال راهنماهای بالینی بود که از طریق معاونت درمان تدوین و ابلاغ شد.
موفقیت پویش ملی کنترل فشار خون
نمکی بیان کرد: یکی از گرفتاری های جدی کشور ما و همه کشورها، بیماری‌های غیرواگیر است. سال ۹۷ در کشور از حدود ۳۸۰ هزار مورد مرگ، ۳۱۳ هزار مورد مربوط به بیماری‌های غیرواگیر و ۹۷ هزار مورد ناشی از فشارخون بالا یا عوارض ناشی از آن بود. در این زمینه پویش ملی کنترل فشار خون در کشور اجرا شد. در این طرح هدف گذاری کردیم که ۵۰ درصد از جمعیت ۳۰ تا ۷۰ ساله معادل ۲۰ میلیون نفر را از نظر فشار خون سنجش کنیم، اما به لطف خدا و همکاری مردم و سازمان‌های همکار، فشار خون بیش از ۳۰ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر سنجیده و حدود دو میلیون و ۷۰۰ هزار مورد جدید پرفشاری خون در کشور شناسایی شدند که از بیماری خود خبر نداشتند.
ماجرای شروع کرونا
وزیر بهداشت درباره شروع کرونا در جهان گفت: اولین مورد از کرونا ۱۹ دسامبر در چین پیدا شد و چینی‌ها اعلام کردند که پنومونی ناشناخته‌ای پیدا کرده‌اند و ۹ ژانویه اعلام کردند که توانسته‌اند این ویروس را تشخیص بدهند. همان روزها و در دی ماه همکارانم را دعوت کردم و برنامه ریزی‌های لازم را انجام دادیم. به عنوان یک ایمونولوژیست که در این رشته ۳۲ سال معلمی کرده‌ام، کاملا مشخص بود که این ویروس، جدید و با ماهیت جدید است و ممکن است همه جهان را گرفتار کند.
نمکی اظهار کرد: از روزهای اول به همکارانم توصیه کردم که اصلا این ویروس را ساده در نظر نگیرید و مانند سارس و مرس به آن نگاه و تصور نکنید که شاید در فصل گرم، کاهش پیدا کند. از دید من این ویروس، عجیب است و اسم آن را شتر گاو پلنگ گذاشتم که هم می‌تواند شاخ و لگد بزند و هم می‌تواند بدَرَد. از همان روزها شروع به آماده کردن دانشگاه‌ها، ارسال پیامک برای مردم، ایجاد تخت کافی در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی کشور و تدوین پروتکل‌ها برای فاصله گذاری و اقداماتی همچون تعطیل کردن پروازها به مقصد چین کردیم.
وی افزود: در روزهای اول در ۳۶ مرز کشور و بعد بیش از ۱۳۰ مرز زمینی، هوایی و دریایی کشور از نظر کنترل علائم بیماران احتمالی، اقدامات بسیار ارزنده‌ای توسط نیروهای بهداشتی انجام و گیت‌هایی برای کنترل نصب شد. بعد از اپیدمی در گیلان و قم، تعداد محدودی کیت آزمایشگاهی از طریق سازمان جهانی بهداشت به صورت دستی برای ما ارسال شد. از دکتر بیگلری در انستیتو پاستور و خانم دکتر مختاری آزاد در دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران خواستیم که کیت تشخیصی PCR در کشور طراحی شود و خوشبختانه این کار به خوبی ساماندهی شد و ۵۷ دانشجویی که از ووهان به ایران بازگشتند و دو هفته در قرنطینه بودند، با همین کیت‌ها آزمایش شدند.
اولین موارد کرونا در ایران
وزیر بهداشت گفت: ۲۹ بهمن سال گذشته به من خبر دادند که دو مورد عفونت ریه در قم پیدا شده و بلافاصله در روز چهارشنبه ۳۰ بهمن در هیات دولت اعلام کردم که به نظر می‌رسد این دو مورد، مشکوک به کرونای جدید هستند. بعد از انجام تست‌های تشخیصی در دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و پس از آن در انستیتو پاستور و مثبت شدن این موارد، در فاصله دو روز مانده به انتخابات، این خبر را اعلام کردیم.
نمکی افزود: بعضی افراد ممکن است بگویند که ویروس کرونا از آذر ماه در کشور وجود داشته که باید بگویم مدارکی را در اختیار دارم که ارائه خواهم کرد. تمام نمونه‌ها موارد بیماری‌های تنفسی که در آبان، آذر و دی ماه در کشور به ویژه در قم و گیلان بودند در انستیتو پاستور و دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران با تست PCR بررسی شدند و فقط ۴ مورد از آنها مثبت شد که مربوط به ۲۳ بهمن ماه به بعد بود.
مغلطه‌ها علیه ایران
وی بیان کرد: متاسفانه برخی افراد مغطله‌های زیادی در مورد ایران کردند. ابتدا گفتند جمهوری اسلامی نمی‌تواند کرونا را مدیریت کند، بعد که دیدند مدیریت کردیم، گفتند آمارهای ایران غیرواقعی است. بعد از آن گفتند کرونا قبل از بهمن و دی ماه در کشور بوده و کتمان شده است. متاسفانه همانند زمان دفاع مقدس که برخی از دشمنان داخلی گرای رزمندگان ما را به صدام و نیروهای بعث می‌دادند، در شرایط کرونا مشکل ما فقط بیماری نبود، بلکه فضای بسیار مسموم تبلیغاتی توسط رسانه‌های بیگانه و برخی افراد هم در داخل کشور با بهانه دفاع از حقوق مردم، نظام را آماج برخی حملات قرار دادند.
طراحی دو فاز برای مدیریت کرونا در کشور
وزیر بهداشت اظهار کرد: در مدیریت کرونا، دو فاز را طراحی کردیم. اولین فاز، دفاع جانانه در برابر کرونا بود و می‌دانستیم که موج کرونا، سنگین است. متاسفانه در روزهای اول، جلوه فریبنده ای از کووید۱۹ به دنیا ارائه شد و شاید این ویروس در هر اقلیم، ژن، نژاد و سرزمینی ممکن است رفتار متفاوتی داشته باشد، اما همه فکر می کردند که این ویروس در حد سرماخوردگی است و تعدادی از مردم را گرفتار می کند. ما به بدترین شکل فکر کردیم و اگر یک نسیم بود، آن را طوفان در نظر گرفتیم و خودمان را در دفاع از این بیماری، آراستیم.
ویژگی‌های مدیریت کرونا در ایران
نمکی گفت: از ابتدای شیوع کرونا در کشور یک بیمار در ایران سراغ ندارید که در اوج بیماری، پشت در بیمارستانی معطل مانده باشد. حتی یک تبعه افغانی بدون کارت اقامت هم نبود که او را نپذیرفته باشیم. یک کارتن خواب در کشور نمی توانید پیدا کنید که بگویند بردند پشت در بیمارستان و رها کردند و از بین رفت. حتی یک سالمند هم به دلیل فراهم نبودن امکانات و اولویت دادن به جوانان، همانند برخی کشورهای اروپایی و آمریکا برای بستری، جان خود را از دست نداد.
وی افزود: خوشبختانه فاز اول کرونا به خوبی مدیریت شد، اما می دانستیم که این فاز سنگین، فشار زیادی به نیروهای بهداشتی و درمانی وارد می کند به همین دلیل فاز دوم را طراحی کردیم و سیاست اصلی ما بجای دفاع در برابر ویروس، حمله به آن بود. طرح بسیج ملی مبارزه با کرونا را طراحی کردیم و در این طرح از نیروهای بسیج که در طرح‌های سال‌های گذشته تجربه استفاده از آنها را داشتیم، استفاده کردیم.در این مرحله توانستیم حدود ۷۸ میلیون نفر را رصد، افراد دارای علائم و در مرحله بعد افراد در تماس با آنها را شناسایی کنیم و با این طرح، بار بیمارستان‌ها به شدت کاهش یافت و بیماران بستری، بیشتر مورد رسیدگی قرار گرفتند و مرگ و میرها، کاهش یافت.
نمکی تصریح کرد: یکی از کارهایی که علاوه بر مضایق مالی بر ما فشار می‌آورد این بود که می‌گفتند اقتصاد کشور در فشار است و به جای اینکه اقتصاد از حوزه سلامت حمایت کند، ما از اقتصاد حمایت کردیم.
هزینه آمریکا، انگلیس و ایران برای کرونا
وزیر بهداشت اظهار کرد: ایران تنها کشوری است که هم با تحریم و هم با گرفتاری‌های مالی و اقتصادی روبه‌روست. آمریکایی‌ها ۱۱۱ میلیارد دلار و انگلیسی‌ها ۲۲ میلیارد پوند فقط برای بخش سلامت و مقابله با کرونا هزینه کردند، اما در ایران با موافقت مقام معظم رهبری حدود یک میلیارد یورو برای مقابله با کرونا در نظر گرفته شد که بعد از سه ماه و نیم کمتر از ۳۰ درصد از آن را دریافت کرده‌ایم که سه هفته پیش در بین دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی توزیع شد.
گردش پیک اول کرونا در استان‌های مختلف
وی بیان کرد: با وجود تذکراتی که می‌دادیم در برخی استان‌ها مردم دچار بی‌خیالی شدند و مدیران نیز فکر کردند که هر روز باید بازگشایی ها را افزایش دهیم تا اینکه در استان‌هایی مثل خوزستان خیزهای جدید بیماری را مشاهده می کنیم. آنچه امروز در برخی استان‌ها مشاهده می‌شود، پیک دوم کرونا نیست، بلکه گردش پیک اول در استان‌های مختلف است. در برخی استان‌ها، آلودگی به ویروس در بین مردم کمتر از ۵ درصد بود و مسلم بود که در کشوری به پهناوری جمهوری اسلامی که به اندازه ۱۰ تا ۱۲ کشور اروپایی وسعت دارد، چرخش بیماری مشکلاتی را ایجاد می کند.
وزیر بهداشت افزود: امروز در استان‌هایی مانند کردستان، آذربایجان غربی، خوزستان، بوشهر، هرمزگان و کرمانشاه در اوج پیک اول قرار داریم و در روزهای اخیر از موج بیماری عبور خواهیم کرد و در استان‌هایی مانند آذربایجان شرقی، فارس و خراسان رضوی ممکن است در روزهای آینده پیک بیماری را تجربه کنیم.
فساد، موریانه نظام است
نمکی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: یکی از آرزوهای من، نظارت دقیق مجلس و کمک به مبارزه با فساد در دستگاه‌های مختلف است. از روز اول هم گفته که فساد موریانه نظام است که چهارچوب آن را می‌خورد و باعث عدم شفافیت با مردم می شود. اگر مردم به نظام بی اعتماد شوند، کار ما تمام است و مردم فرقی بین مجلس مطالبه گر و دولت خدمتگزار قائل نمی شوند. اگر با مردم با شفافیت صحبت کنیم، نتیجه آن همان می شود که در روز ۱۳ فروردین به طبیعت نرفتند در حالی که در تاریخ ایران، بی سابقه بوده است.
وی بیان کرد: استقبال می‌کنم که نمایندگان مجلس برای زدودن فساد به کمک وزارت بهداشت بیایند. اولین روز سرپرستی‌ام در وزارت بهداشت جلوی واردات داروهایی را گرفتیم که ۵ تا ۱۰ تولید کننده داخلی داشت و قیمت این محصولات هم ۵ تا ۱۰ برابر تولید داخلی بود.
نباید برای تولید کننده داخلی، رقیب خارجی ایجاد شود
وزیر بهداشت گفت: یکی از افتخارات جمهوری اسلامی ایران در شرایط تحریم و شیوع کرونا این بود که در کمتر از دو ماه از یک وارد کننده اقلام حفاظت فردی و تجهیزات پزشکی مورد نیاز به یک صادر کننده تبدیل شدیم. با خودم پیمان بسته‌ام که اجازه ندهم برای تولید کننده داخلی، رقیب خارجی ایجاد شود. از همه نمایندگان برای مقابله با موج منفعت طلبی در حوزه سلامت و فساد، دعوت می‌کنم، اما از طرفی پرونده‌های فساد را با رییس قوه قضاییه و دادستان کل کشور در میان می‌گذارم، ولی هوچی‌گری نمی‌کنم و از کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز می خواهم که هیاتی از نمایندگان برای بررسی عملکرد وزارت بهداشت در این زمینه تشکیل شود.
به کارگیری نیروهای پرستاری که در کرونا کمک کردند
نمکی درباره به کارگیری نیروهای پرستاری که در مبارزه با کرونا به کمک حوزه سلامت آمدند، گفت: در مورد این نیروهای ناجوانمردی است که مانند کارگر با آنها برخورد کنیم و بگوییم که از فردا دیگر به شما نیازی نداریم. ما به آنها قول دادیم و پیگیری هم می‌کنیم چون به آنها نیاز داریم.
وی بیان کرد: دستور دادم که اولویت اصلی استخدام‌های آینده با نیروهایی باشد که در این روزهای سخت در کنار ما و مردم بودند. مجوز به کارگیری ۱۰ هزار پرستار و اخیرا ۳ هزار پرستار را گرفته‌ایم، اما اولویت اصلی با نیروهایی است که در دوران کرونا کار کرده‌اند.
پرداخت معوقات نیروهای درمانی
وزیر بهداشت اظهار کرد: روزی که به وزارت بهداشت آمدم، کارانه به نیروهای درمانی با معوقات ۱۷ تا ۲۴ ماهه پرداخت می‌شد، اما مطالبات ۱۳ هزار میلیارد تومانی از تامین اجتماعی و ۵ و نیم هزار میلیارد تومانی از بیمه سلامت، سال گذشته به تعادل رسید و معوقات پرداخت کارانه‌ها از ۲۴ و ۱۸ ماه به ۶ و ۷ ماه رسید و امیدواریم این تاخیر به دو و سه ماه برسد. البته کارانه و اضافه کار را از هم جدا کردیم و اضافه کار به همراه حقوق، هر ماه به حساب کارکنان واریز می‌شود.
ساختار نظام شبکه در مدیریت کرونا
نمکی گفت: در مدیریت کرونا علاوه بر همراهی دستگاه ها و تلاش وافر نیروهای بهداشتی و درمانی، ساختار نظام شبکه به کمک ما آمد. در استان خوزستان در کمتر از ۴۸ ساعت ۱۷۰ تخت ICU اضافه کردیم. همچنین تقویت و توسعه شبکه بهداشتی و درمانی ایجاد CDC برای دیده بانی بیماری های کشور از مهمترین برنامه‌های ما در آینده است.
بدترین حالت را در حوزه سلامت در نظر می گیریم
وی اظهار کرد: همواره ما بدترین حالت را در حوزه سلامت در نظر می گیریم. در فصل پاییز نگران همزمانی و همپوشانی آنفلوآنزا و کرونا هستیم و در این زمینه، تمرکز اصلی ما روی گروه‌های پرخطر شامل سالمندان و افراد دارای بیماری های زمینه ای است. در این زمینه حدود ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر که در گروه پرخطر هستند، شناسایی شده اند که باید تسهیلاتی را برای آنها در نظر بگیریم و خطر انتقال ویروس در آنها را به شدت کاهش دهیم.
وزیر بهداشت گفت: امسال یکی از سخت‌ترین سال‌های اقتصادی بعد از انقلاب اسلامی ایران است و هر قدر وفاق، همدلی، هم افزایی و هماهنگی بیشتر باشد، در مقابل توطئه هایی که دشمنان برای ما طراحی کرده اند، موفق تر خواهیم بود.