یک سال پس از تاسیس جمعیت شیر و خورشید سرخ در ۱۳۰۴ در مشهد، مرکزی به نام دارالایتام افتتاح شد که پس از مدتی به پرورشگاه کودکان و سپس به خانه کودک تغییر نام داد و در آخرین بار و با تغییر و جا به جایی مکان به محل فعلی به نام شیرخوارگاه شهید هاشمی نژاد هلال احمر نامگذاری شد.
سابقه بیش از ۹۰ ساله این مرکز در نگهداری از ایتام و کودکان بیسرپرست و بزرگ شدن هزاران کودک در قالب فعالیت این مجموعه در سایه پرچم سرخ و سفید هلال احمر و با حمایت بی چون و چرای خیرین داخل و خارج از کشور یکی از برگهای زرین اقدامات انساندوستانه در جمعیت هلال احمر خراسان رضوی است که اگرچه طی ۱۱ سال پیش هم این روند کجدار و مریض ادامه داشت اما کیفیت و ماهیت کار به واسطه تصرف ملک این شیرخوارگاه توسط مدیرعامل سابق هلال احمر خراسان رضوی در پوشش یک موسسه نگهداری از کودکان بیسرپرست و بدسرپرست به نام موسسه "خیریه شکوفههای ایمان" دچار مشکل شده بود.
پس از سه سال پیگیری جمعیت هلال احمر خراسان رضوی از طریق دستگاه قضایی و ورود مدعیالعموم به عنوان حافظ منافع عموم در نهایت با صدور اجرای حکم، ملک شیرخوارگاه شهید هاشمینژاد هلال احمر مشهد اگرچه در شرایط بسیار فرسوده و مخروب بازپس گرفته و تحویل هلال احمر شد.
بازپس گیری شیرخوارگاه جمعیت هلال احمر واقع در ابتدای بلوار شاهد مشهد با حدود ۱۴ هزار متر مربع زمین و بنا طی مراسمی با حضور خبرنگاران رسانههای جمعی و در قالب یک نشست خبری با حضور مدیران و روسای جمعیت هلال احمر خراسان رضوی، اداره کل بهزیستی این استان و جانشین معاون دادستان مشهد در محل این ساختمان تقریبا مخروبه و نیازمند نوسازی و بازسازی انجام شد.
مجموعهای که در سالهای نه چندان دور صدای خنده کودکان یتیم در آن شنیده میشد و امید و انگیزه را به پرسنل زحمتکشش میداد امروز به مخروبهای غیر قابل اقامت، محلی با در و پنجرههای مفقود، تجهیزات به یغما رفته، موکتهای کثیف و مملو از خاک، میزها و صندلیهای خراب، دیوارهای پر از خط و خش گویای خشم تخریبگر و محلی غمگین بدل شده است.
سابقه فعالیت نگهداری از ایتام
معاون داوطلبان هلال احمر خراسان بزرگ در دهه ۷۰ و رییس شیرخوارگاه شهید هاشمینژاد در این نشست گفت: مکان این شیرخوارگاه در سال ۱۳۵۷ در چهارراه نخریسی مشهد و جنب شیرخوارگاه شهرداری مشهد قرار داشت که پس از ادغام این دو با یکدیگر و واگذاری محل قبلی به سپاه در سال ۱۳۶۰ و همزمان با جنگ تحمیلی به واسطه نیاز مبرم به این مکان، شیرخوارگاه شهید هاشمی نژاد با این نام جدید به محل خود در اول بلوار شاهد منتقل شد.
کاظم غلامی افزود: تفکر اساسی تشکیل این مرکز در همان سال ۱۳۰۴ و تاسیس جمعیت شیر و خورشید در مشهد توسط هلال احمر با این مبنا بود که با توجه به امدادرسانی هلال احمر در بحرانها و حوادث غیرمترقبه، شماری ازکودکان در این حین والدین و خانواده خود را درحوادث از دست میدهند و وجود مکانی برای نگهداری ازاین گروه ضروری است.
وی ادامه داد: این شیرخوارگاه که محل نگهداری بیش از ۳۵۰ کودک یتیم و بیسرپرست و رهاشده بود مورد توجه بسیاری از خیرین ایرانی داخل و خارج کشور قرار داشت و محلی برای اهدای نذورات و ارائه کمکهای مردمی بود.
معاون داوطلبان هلال احمر خراسان بزرگ با بیان این که کودکان این مجموعه به واسطه ارتباطات فراوانی که با دانشگاه و اساتید برقرار شده بود رشد تحصیلی و علمی بالایی داشتند و بسیاری از آنان هم اکنون در جایگاههای علمی بالا حضور و فعالیت دارند گفت: در سال ۱۳۸۲ که به واسطه ماموریتی به خارج از کشور اعزام شدم در قالب خبری تاسف بار شنیدم که این مجموعه به تعطیلی کشیده شده است.
غلامی افزود: قبل از این سال، شیرخوارگاه هلال احمر میزبان ۳۵۰ کودک بود که یک سوم آنان را کودکان معلول تشکیل میدادند و ۱۸۰ پرسنل وظیفه خدمت به آنان را بر عهده داشتند اما به مرور و در قالب رخدادهایی مورد سوء استفاده برخی افراد قرار گرفت.
تصرف شیرخوارگاه چرا و چگونه؟
مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان رضوی نیز گفت: در سال ۱۳۸۶ قرار شد سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی برای کاهش تصدیگری در امور مربوط به ایتام، طی امضای تفاهمنامهای با سازمان بهزیستی کشور این مجموعه را با شرط حفظ مالکیت و جنبههای حقوقی هلال احمر در مراکزی مانند شیراز، مشهد و تبریز به صورت امانی و با حفظ مالکیت به صورت اجاره امکانات در اختیار بهزیستی قرار دهد که بر این اساس این واگذاری انجام شد.
سیدمجتبی احمدی افزود: در همان سال به دلیل اشراف مدیرعامل وقت هلال احمر خراسان رضوی نسبت به واگذاری ناقص ملک توسط مسکن و شهرسازی به هلال احمر وعدم صدور سند مالکیت برای هلال احمر،در قالب این تفاهم نامه و واگذاری بدون اجاره خط، ملک فعلی شیرخوارگاه به تصرف موسسه خیریه نگهداری از کودکان درآمد و برای مدت ۱۱ سال به دلیل فقدان اسناد مالکیتی در تصرف و مورد استفاده غیرقانونی این موسسه قرار گرفت.
وی ادامه داد: در حقیقت این مجموعه به بهانه نگهداری از ایتام و با ایجاد موسسهای به مدیریت یکی از نزدیکان مدیر عامل سابق هلال احمر استان و انجام مکاتبهای غیرقانونی با اداره ثبت اسناد و املاک استان به نام این فرد ثبت و به وی واگذار شده بود.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان رضوی گفت: استقرار بازرس سازمان بازرسی استان برای مدت پنج ماه در جمعیت هلال احمر و بازرسی اسناد و مدارک و فعالیتهای این جمعیت و محرز شدن وضعیت نابسامان و بلاتکلیف این شیرخوارگاه منجر به تهیه و ارائه گزارش جامع این بازرس در سال ۱۳۹۶ به مراجع قضایی و آغاز روند بازپسگیری شد.
احمدی افزود: در دادگاه بدوی، حکم به بازگردادن ملک به هلال احمر مشهد صادر شد و در دادگاه تجدید نظر در سال گذشته نیز این حکم تایید شد اما روند بازپسگیری ملک انجام نشد و امسال با ورود دادستان استان به عنوان مدعیالعموم نه تنها این ملک بازپسگیری شد بلکه قرار شد موضوع معطل مانده ۴۰ ساله یعنی صدور سندمالکیت برای هلال احمر به زودی انجام شود.
وی ادامه داد: همراهی و همکاری اداره کل بهزیستی استان و تلاشهای مجدانه دادستان مشهد در بازگشت بیتالمال به هلال احمر در این اتفاق مبارک تاثیر به سزایی داشت.
برآورد خسارات در حال انجام است
مدیرعامل هلال احمر خراسان رضوی با بیان این که شدت و میزان خسارات وارده طی ۱۱ سال گذشته به این مجموعه بسیار هنگفت است گفت: ملک بازپسگیری شده در حقیقت به مخروبهای تبدیل شده که هم اکنون دنبال تامین اعتبارات لازم برای نوسازی وبازسازی آن هستیم.
احمدی افزود: هنوز نمیتوانیم رقمی از اعتبار مورد نیاز برای بازسازی انجام دهیم زیرا کارشناسان در حال برآورد و تکمیل اسناد مربوط هستند.
وی با اشاره به زیربنای پنج هزار متر مربعی این مجموعه و وسعت خسارات وارده ادامه داد: در پیگیریهای انجام شده با هلال احمر مرکزی قرار شد اعتبار مورد نیاز از محل مشارکتهای مردمی تامین شود و در قالب برنامه فازبندی شده تعمیر، بازسازی و نوسازی مجموعه انجام شود.
او تاکید کرد: بازسازی این مجموعه با هدف و نیت میزبانی دوباره از ایتام و کودکان بدسرپرست انجام میشود و امیدواریم در این مسیر موفق عمل کنیم.
ابطال مجوز موسسه خیریه متصرف
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی نیز در این مراسم با بیان این که موسسه خیریه شکوفههای ایمان به عنوان متصرف شیرخوارگاه هلال احمر نگهداری از ۱۴ کودک بیسرپرست را برعهده داشت گفت: با توجه به ابلاغ حکم دادگاه تجدید نظر به موسسه که تصرف عدوانی داشت از مدیران درخواست اعلام محل جدید برای جا به جایی موسسه و نگهداری از کودکان را داشتیم.
حمیدرضا پوریوسف افزود: به عنوان دستگاه دولتی ناظر بر عملکرد موسسه های خیرین، نگهداری از کودکان سه ماه مهلت برای اعلام مکان جدید برای انتقال دادیم اما این اعلام انجام نشده و در نهایت با صدور سه اخطار و گذر از زمان قانونی در نهایت در مرداد ماه سال گذشته کودکان تحت سرپرستی و نگهداری این موسسه از آنان گرفته شدند و به سایر موسسات واگذر گردیدند.
وی اضافه کرد:در نهایت در پنجم اسفندماه پارسال تمامی مجوزهای این موسسه خیریه و دو مجوز مرکز شهید هاشمینژاد یک و دو متعلق به مالک موسسه ابطال شد و روشن شد که هدف این موسسه نگهداری از کودکان نبوده و صرفا این موسسه پوششی برای تصرف اموال بیتالمال بوده است.
اجرای طرح حدنگار مطالبه دادستانی
جانشین معاون دادستان مشهد هم با بیان این که این پرونده درسهای زیادی به مدیران دستگاههای اجرای و مسوولان حفظ حقوق بیتالمال داد گفت: با اجرای طرح حدنگار یا کاداستر باید تمامی املاک دولتی دارای سند ثبتی مالکیت شوند.
فرزاد بهشتی افزود: در قالب طرح پنج ساله کاداستر که در بهمن پارسال مهلت آن تمام شد باید مدیران دستگاههای دولتی و اجرایی نسبت به اجرای این طرح اقدام کرده باشند و با توجه به تمدید مهلت اجرای این طرح، انجام این اقدامات از مهمترین مطالبات دادستانی است.
دادیار حوزه معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادسرای مرکز استان خراسان رضوی گفت: باید تذکر جدی به مدیران داده شود که تمامی املاک و اموال دولتی را که مورد تصرف غیرقانونی قرار گرفته اند با تلاش مجدانه به بیتالمال بازگردانند و در این زمینه دادستانی آماده همکاری همه جانبه است.
بهشتی با ابزار امیدواری از بازسازی و نوسازی شیرخوارگاه شهید هاشمی نژاد هلال احمر مشهد افزود: امید داریم که به زودی شاهد میزبانی این مجموعه ارزشمند و وسیع از کودکان بیسرپرست باشیم و این مجموعه فقط باید در اختبار موسساتی قرار گیرد که به لحاظ فضا برای نگهداری از کودکان محدودیت دارند.
او اضافه کرد: پیگیری برای صدور سند مالکیت این مجموعه برای هلال احمر مشهد در حال انجام است زیرا تداوم چنین شرایطی امکان تصرف دوباره این ملک را فراهم میآورد.