در گزارش های بین المللی در مبارزه با مواد مخدر، اگرچه همواره از تلاش های ایران در این زمینه تقدیر شده است اما اقداماتی که جمهوری اسلامی ایران به عنوان خط مقدم جبهه مبارزه با مواد، طی سالیان متمادی هزینه های جانی و مالی و هزینه های اجتماعی فراوانی در راه مبارزه با قاچاق مواد مخدر صرف کرده و هزاران نفر از مرزبانان و نیروهای مبارزه با قاچاق مواد مخدر ایران در این راه به شهادت رسیده اند. جمهوری اسلامی ایران به دلیل همسایگی با افغانستان و قرار گرفتن در مسیر ترانزیت مواد مخدر به اروپا، همواره خط مقدم جبهه مبارزه با این پدیده شوم بوده کمک های بین المللی که در این زمینه به ایران پرداخت می شود، در مقایسه با هزینه های گزافی که ایران در این جبهه می پردازد، ناچیز است.
ایران با تقدیم بیش از سه هزار و ۸۰۰ شهید و ۱۲ هزار جانباز در راه مبارزه با مواد مخدر پرچمدار مبارزه با مواد مخدر در سراسر جهان است که تقریباً همه نهادهای بین المللی به این امر معترف هستند. در گزارش سال ۲۰۲۰ مدیر اجرایی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل آمده است که ۹۰ درصد تریاک، ۲۶ درصد هرویین و ۴۸ درصد مرفین در سطح جهانی از سوی ایران کشف می‌شود. همچنین سال گذشته، به گفته دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر، نیروهای مقابله‌ای کشورمان موفق شدند تا ضمن اجرای ۲۳۱۹ عملیات و درگیری مسلحانه علیه اشرار، قاچاقچیان و شبکه‌های بین‌المللی عرضه، قاچاق و ترانزیت مواد مخدر و انهدام ۱۸۸۶ باند، گروه و شبکه فعال محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی، حدود ۸۱۵ تن از انواع مواد مخدر و روان‌گردان‌ها از جمله ۳۶ تن هروئین و مرفین و ۷۴ تن حشیش را کشف و از چرخه جهانی تجارت غیرقانونی مواد مخدر خارج کنند.
به دنبال اثرات مخرب مواد مخدر و قاچاق آن بر روی سلامتی، امنیت و حاکمیت، نخستین کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با مواد مخدر در سال ۱۹۶۱ میلادی تصویب و پس از آن کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و داروهای روانگردان مصوب ۲۰ دسامبر ۱۹۸۸ میلادی تصویب شد که جمهوری اسلامی ایران به هر دوی این کنوانسیون ها پیوسته است.
در مقدمه کنوانسیون ۱۹۸۸ آمده است: «با نگرانی عمیق از حجم و روند رو به افزایش تولید، تقاضا و قاچاق غیر قانونی مواد مخدر و داروهای روانگردان که تهدیدی جدی برای سلامت و سعادت بشریت است [...] با نگرانی عمیق از نفوذ فزاینده قاچاق مواد مخدر و داروهای روانگردان به گروه های مختلف اجتماعی و به ویژه به لحاظ استفاده از کودکان در بسیاری از مناطق جهان [...] با درک این که قاچاق مواد مخدر و سایر فعالیت های سازمان یافته بزهکارانه نظام اقتصادی را تضعیف و ثبات، امنیت و حاکمیت دولت ها را تهدید می کند [...] همچنین با درک این واقعیت که قاچاق مواد مخدر جرمی بین‌المللی است که ریشه‌کن کردن آن مستلزم توجه فوری و از اولویت درجه یک برخوردار بوده و [...] مبارزه با قاچاق مواد مخدر مسئولیت جمعی کلیه دولت ها بوده و نیل به این هدف اقدام هماهنگ در چارچوب همکاری های بین‌المللی را می‌طلبد». جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون ۱۹۶۱ و همچنین با تصویب قانون الحاق به کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و داروهای روانگردان در سال ۱۳۷۰شمسی به کنوانسیون ۱۹۸۸ میلادی پیوسته است.
اقدامات ایران در مبارزه با قاچاق مواد مخدر بسیار فراتر از این تعهدات بین المللی بوده است. همجواری ایران با ۲ کشور پاکستان و افغانستان از یکسو و دسترسی به آب های آزاد جهانی از سوی دیگر دشمنان ایران اسلامی را بر آن داشته تا با بهره گیری از مافیای قاچاق، از یک طرف جوانان بیکار را با وعده های فریبنده به سمت حمل و توزیع موادمخدر جذب و از سوی دیگر آینده سازان این مملکت را به دام اعتیاد گرفتار کنند؛ این در حالی است که ایران همواره هوشمندانه از نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی عزم خود را برای مبازره قاطع با موادمخدر جزم کرده و به رغم تاکید کنوانسیون فوق مبنی بر «مسئولیت جمعی کلیه دولت ها در مبارزه با قاچاق مواد مخدر» با کمترین حمایت بین المللی، در خط مقدم جبهه مقابله با این پدیده شوم یکه تازی می کند.
«الکساندر فدولف» نماینده دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در تهران گفت: تلاش دولت ایران برای مشارکت در چالش جهانی مبارزه با مواد مخدر ستودنی است و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل (UNODC) برای ارتقای سطح همکاری‌ها و مباحث مشترک در مواد مخدر با ایران تلاش خواهد کرد.
فدولف با بیان اینکه طبق شعار امسال سازمان ملل در روز جهانی مبارزه با موادمخدر، «دانش بیشتر، موجب مراقبت بهتر می‌شود» است، خاطرنشان کرد: مواد مخدر معضلی پیچیده و برشی از مسائل بهداشتی و اجتماعی در جامعه است که سالانه نیم میلیون نفر در دنیا بر اثر سو مصرف مواد مخدر جان خود را از دست می دهند. مواد مخدر دارای ابعاد بحرانی است و جامعه بین الملل مصمم است که با معضل جهانی مواد مخدر مقابله کند.