امیر حسین قاضی‌زاده هاشمی عصر چهارشنبه در بازدید از منطقه ثامن مشهد، محدوده پیرامونی حرم مطهر رضوی را یک پدیده تاریخی توصیف و بیان کرد: هم‌اینک این محدوده وضعیت ۴۰ ساله پیدا کرده که پیشینه آن به پیش از پیروزی انقلاب اسلامی برمی‌گردد.
وی ادامه داد: زیرساختها، شبکه توزیع و خدمات بافت این محدوده باید با توجه به جغرافیای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مردم، نیازهای شهر و رشد چشمگیر زائران و مشتاقان بارگاه منور حضرت امام رضا (ع)، اصلاح، روزآمد و گسترده شود زیرا بافت کالبدی شهر مشهد نیازمند تغییراتی برای برآورده کردن نیازهای جدید مردم است.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی گفت: مشهد به عنوان گذرگاه بسیار مهم در تاریخ جهان اسلام، تاریخ تشیع و تاریخ ملت ایران مهد تمدن بوده و در برهه‌های مختلف تاریخی و انقلاب اسلامی نقش‌آفرین بوده است لذا هرگونه اعمال اصلاحات در بافت شهری مشهد نباید باعث تغییر هویت تاریخی آن شود و در این موضوع نظر کارشناسان فرهنگی و شهرسازی باید مورد توجه باشد.
وی افزود: اعمال نظر سیاسیون در این زمینه مد نظر نیست و اگر طبق نظر کارشناسان امر نیاز به اصلاح و بازنگری احساس شد باید صورت بگیرد ولی این اصلاحات و تغییرات باید همراه با رعایت حقوق مردم باشد.
قاضی‌زاده هاشمی ادامه داد: در صورت اعمال اقدامات غیرقانونی توسط افرادی که مجوز ساخت و ساز در این بافت داشته‌اند، باید برخوردهای قانونی لازم صورت پذیرد، همچنین چنانچه اقدامات بر اساس قانون و طی مراحل قانونی انجام شده ولی در زمان حال در بازنگری طرح نیاز به اصلاح دارد، هزینه آن را باید دولت و حاکمیت بپردازد.
وی گفت: تغییراتی که در بافت پیرامون حرم مطهر رضوی شکل گرفته و مردم مشهد از حرم دور شده‌اند، پسندیده نیست، شهروندان مشهد نباید از همجواری با بارگاه منور رضوی محروم شوند، از طرفی نیز نباید زائران برای تشرف به حرم و دریافت خدمات دچار سختی شوند، که در حال حاضر این مسائل به دلیل عدم اجرای کامل طرح وجود دارد.
این نماینده مجلس افزود: ساختمان‌های ساخته شده و در دست ساخت مشهد نیز سنخیتی با معماری اسلامی، ایرانی و معماری تاریخی ما ندارد، این در حالی است که حداقل در محدوده پیرامونی حرم مطهر رضوی باید به گونه‌ای عمل شود که به محض ورود به این محدوده همگونی و سنخیت ساختمان‌ها و کالبدهای شهری با روح معنوی حاکم قابل ملاحظه باشد.
وی ادامه داد: برخی کشورها نظیر سوئیس و فرانسه سعی می‌کنند توالی تاریخی خود را حفظ کنند اما در ایران رویکرد بازسازی خود را با کشورهای حاشیه خلیج فارس مقایسه می‌کنند و آنها را مبنا قرار می‌دهند که به طور کامل بافت واجد ارزش ندارند و قدمت آنها به بیش از ۵۰ سال نمی‌رسد.
قاضی‌زاده هاشمی گفت: اعتراضات موجود شامل حفظ هویت تاریخی، حضور مردم در منطقه و دسترسی آسان مردم مشهد و زائران به حرم مطهر رضوی، طرح موجود را نیازمند بازنگری کرده است.
وی افزود: رویکرد شهرداری و مجموعه مدیریت شهری نیز مشارکت دادن مردم و مشارکت طلبی از شهروندان است و برخورد تحکمی نداشته‌اند و پیشرفت‌های خوبی که طی ۲ سال اخیر در طرح نوسازی و بهسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی وجود داشته نیز حاصل همین تعامل خوب با مردم است.
نایب رییس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در گذشته مجموعه مدیریت شهری رویه حاکمانه در اجرای طرح‌های شهری داشتند که با توجه به زاویه گرفتن و عدم همکاری مناسب شهروندان حاصلش به نتیجه نرسیدن پروژه‌ها بود.
وی گفت: مشهد یک ماهیت بین‌المللی نیز دارد که مربوط به همه جهان اسلام است و در تصمیم گیری‌ها باید افق نگاهمان افق جهانی و بین‌المللی باشد و نه صرفاً یک نگاه محلی و از طرفی هم نیازمند نظرخواهی و نظرسنجی است.
قاضی‌زاده هاشمی افزود: اگر برخی در شورای عالی شهرسازی و معماری بخواهند فقط با نظر خودشان در خصوص مشهد و بافت پیرامون حرم مطهر تصمیم‌گیری کنند، قطعا باطل و مشابه طرح‌های قبلی خواهد بود و نتیجه آن گرفتاری و مشکلات برای شهر و مردم خواهد شد.
وی ادامه داد: نظام تصمیم‌گیری از این نظر که بتواند اجماع نظرات را تبدیل به مصوبه و قانون بکند دارای مشکل است و باید این رویه اصلاح شود.
طرح نوسازی و بازسازی بافت فرسوده منطقه ثامن مشهد با ۱۳ هزار پلاک از سال ۷۱ در دستور کار است و هنگام آغاز طرح ۷۰ درصد ساختمان‌های مسکونی این بافت بیش از ۲۰ سال قدمت داشت که با گذشت دو دهه از آغاز اجرای نوسازی این بافت، این طرح هم‌اکنون حدود ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
طبق مصوبه ۱۹ تیر ماه سال ۹۶ شورای عالی معماری و شهرسازی به منظور جلوگیری از تداوم اقدامات مخالف با حفاظت از حیثیت مکان و ارزش‌های ملموس و ناملموس بافت تاریخی - فرهنگی پیرامون حرم مطهر رضوی، طرح نوسازی و بهسازی حرم مطهر رضوی مصوب سال ۱۳۸۷ لغو و اجرای آن متوقف شد اما آبان ماه امسال استاندار خراسان رضوی اعلام کرد که نقشه راه بازسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی مورد توافق وزارت راه و شهرسازی و شهرداری مشهد قرار گرفته و مقرر بود وزارت راه و شهرسازی و شهرداری مشهد به صورت مشترک نسبت به تهیه طرح تفصیلی جدید با در نظر گرفتن مبانی شهرسازی و دغدغه‌های موجود در بافت پیرامون حرم مطهر رضوی اقدام و آن را در شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب برسانند اما شورای عالی شهرسازی خود به صورت مستقیم به این موضوع ورود کرده است که این اقدام اعتراض شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر مشهد را در پی داشت.