اکنون بیش از چهار ماه از شیوع ویروس کرونا موسوم به کووید ۱۹ در ایران و جهان می‌گذرد و بلافاصله پس از اعلام بروز این بیماری در بهمن و اسفند پارسال، دولت با تشکیل ستاد ملی مدیریت کرونا با محوریت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وارد عمل شد.
ستادهای استانی هم شکل گرفت و در خراسان جنوبی به شیوه مدیریت استان قبل از ابلاغ رسمی با بسیج امکانات و ظرفیت‌ها و برگزاری جلسات مختلف در استان اقدامات پیشگیرانه و کنترل بیماری، اطلاع رسانی به مردم و رفع دغدغه‌های عمومی آغاز شد که در آن شرایط سخت و نوپدید دستاوردهای خوبی هم به دست آمد.
جداسازی و آماده سازی بیمارستان ولی عصر (ع) بیرجند برای پذیرش و بستری بیماران مشکوک و مبتلا به کرونا از اقداماتی بود که بلافاصله پس از بروز بیماری در کشور صورت گرفت و با پیگیری دانشگاه علوم پزشکی بیرجند و مساعدت استانداری خراسان جنوبی تجهیزات ایزوله تنفسی و آزمایشگاه ویروس شناسی نیز در هفته‌های بعد خریداری و در این مرکز درمانی نصب شد.
در شرایطی که سراسر کشور با کمبود و نبود مواد ضد عفونی دست مواجه بود، استاندار و مدیران استان در یک کار جمعی برای تامین نیاز مردم استان وارد عمل شدند و در اولین اقدام یک کارخانه تولید اقلام بهداشتی در قاین با حمایت مسوولان خط تولید خود را به محلول ضد عفونی دست تغییر داد.
با تلاش و ایثار ستودنی کادر درمان و بهداشت بخصوص پزشکان و پرستاران که هر کدام روزها خانه و خانواده خود را ندیدند، روزهای ملتهب اسفندماه و اوایل فروردین ماه پشت سر گذاشته شد و بدون تردید اگر همراهی و مشارکت مردم در رعایت نکات بهداشتی و فاصله اجتماعی نبود، هیچ کدام از این تلاش‌ها و اقدامات به نتیجه مطلوب نمی‌رسید؛ دلیل اصلی مدیریت بیماری که امروز هم به آن نیاز است.
در حالی که بیماری کرونا در خراسان جنوبی از اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت و حتی روزهای نخست خرداد امسال روند کاهشی نسبتا ثابت را داشت و حتی موارد مثبت جدید در چند روز به صفر رسید اما از نیمه خرداد بار دیگر زنگ خطر شیوع کرونا در این استان به صدا درآمد.
پیامدهای جبران‌ناپذیر عادی دیدن شرایط کرونا
استاندار خراسان جنوبی ۱۳ خرداد در ستاد استانی مدیریت بیماری کرونا گفت: بی‌توجهی به دستورالعمل‌ها و عادی دیدن شرایط کرونا می‌تواند پیامدهای بسیار نامطلوب و غیرقابل جبران را به همراه داشته باشد.
محمدصادق معتمدیان افزود: اگرچه در بحث آمار ابتلای بیماران روند کاهشی و ثابتی داریم اما خطر کرونا همچنان در کمین است و با بازگشت برخی از شهرها به روال عادی، حساسیت مردم در رعایت پروتکل‌های بهداشتی کاهش پیدا کرده در حالیکه کرونا از بین نرفته و حتی ضعیف هم نشده است.
وی با اشاره به صحبت‌های وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نشست ستاد ملی مدیریت کرونا تصریح کرد: مواردی همچون طولانی شدن زمان شیوع بیماری، تصمیمات کشوری برای بازگشت برخی امور به شرایط عادی و مواردی از این دست در این کاهش حساسیت‌ها مؤثر بوده‌اند.
استاندار خراسان جنوبی گفت: افزایش آمار ابتلای بیماران در برخی استان‌ها ناشی از همین کاهش حساسیت‌ها است.
وی با اشاره به عواقب ناشی از این اتفاق و عادی جلوه نمودن شرایط، بر لزوم اطلاع‌رسانی بیشتر و ارائه راهکارهایی در جهت اعلام خطرات به مردم با استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای تأکید کرد.
معتمدیان اظهار داشت: تأکید ما در ستاد مدیریت کرونای استان، همچنان بر پرهیز مردم از رفتن به سفرهای غیرضروری است و در سفرهای ضروری نیز به ویژه در زمان استفاده از اتوبوس، قطار یا هواپیما، رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی الزامی است.
وی با بیان اینکه تأکید ستاد بر رعایت پروتکل‌ها، صرفا به جهت کاهش آسیب‌های وارده به مردم است افزود: در ابتدای کار و با وجود محدودیت‌های ابلاغی و تعطیلی اماکن عمومی، مهمترین وظیفه ما نظارت بر روند اجرای مصوبات بود اما در شرایط فعلی، باید حساسیت موضوع را به صورت مکرر به مردم یادآوری کنیم.
۲ روز بعد رییس دانشگاه علوم پزشکی بیرجند گفت: افزایش آمار مبتلایان به ویروس کرونا جای نگرانی دارد و از مردم می‌خواهیم کماکان در کنترل و مهار این ویروس همراهی کنند.
افزایش مجدد از اواسط خرداد
محمد دهقانی فیروزآبادی در گفت و گوی تلویزیونی با مردم اظهار داشت: این افزایش آمار که با آن مواجه هستیم، جای نگرانی دارد البته در کل کشور هم امروز این اتفاق افتاده و روند افزایشی موارد مثبت یک رکورد جدید را ثبت کرده است.
وی افزود: در دور اول و پیک اول بیماری، همراهی مردم به کنترل و مهار ویروس کمک کرد و اگر این همراهی ادامه نداشته باشد قطعا روند افزایشی موارد مثبت باعث افزایش بار مراجعات به بیمارستان‌ها و افزایش تعداد بیماران بدحال می‌شود و احتمال مرگ و میر هم افزایش می‌یابد.
رییس دانشگاه علوم پزشکی بیرجند گفت: مطمئنا ستاد ملی مقابله با کرونا اگر با این شرایط مواجه شود، اعمال محدودیت‌های جدید را در دستور کار قرار می‌دهد تا بتوانند وضعیت را کنترل کنند.
وی بیان کرد: از مردم عزیز خراسان جنوبی که باعث شدند یکی از استان‌های با مشکلات کم را داشته باشیم، خواهش می‌کنیم کماکان این همراهی را ادامه دهند و از تردد غیرضروری و حضور غیرضروری در خارج از منزل پرهیز کنند.
دهقانی گفت: مردم در صورت خروج از منزل حتما در تجمعات ماسک بزنند و نکات بهداشتی و فاصله گذاری را رعایت کنند که شاهد مشکلات جدی بعد از این نباشیم.
همزمان با شیوع کرونا در برخی مناطق شهری و روستایی خراسان جنوبی که سبب شد حتی شهرستان‌های سفید به وضعیت قرمز برسند، با مصوبه ستاد مقابله با کرونا تدابیر و اقدامات کنترلی در دستور کار قرار گرفت.
براساس مصوبه ستاد مدیریت کرونا، نیروهای هلال احمر، نیروی انتطامی و شبکه بهدشت در ورودی روستاهای آلوده به کرونا مستقر شدند و نسبت به ضدعفونی و تب‌سنجی افراد اقدام کردند.
همچنین فهرست افرادی که تست کرونای آنها مثبت شده است در اختیار دستگاه‌های ذیربط قرار گرفت که این افراد تا بهبودی کامل در قرنطینه خانگی قرار بگیرند.
تقویت تیم‌های بازرسی و نظارتی برای نظارت بر نحوه فعالیت صنوف و مشاغل مختلف و رعایت پروتکل‌های بهداشتی از دیگر اقداماتی بوده که در دستور کار قرار گرفته تا با موارد نقض دستورالعمل‌های بهداشتی در اماکن عمومی برخورد جدی و قاطع شود.
دستگاه‌های نظارتی ورود کنند
استاندار خراسان جنوبی ۱۹ خرداد در نشست ستاد استانی مدیریت بیماری کرونا گفت: ستاد ملی کرونا برای بازگشایی هر نوعی از مشاغل، پروتکل‌های بهداشتی و دستورالعمل‌هایی را لحاظ کرده که اجرای آن الزامی است، چنانچه واحد صنفی یا حوزه‌ای در رعایت دستورالعمل‌ها کوتاهی کرده و یا خلاف مقررات اقدام می‌کند، باید دستگاه‌های نظارتی تذکرات لازم را ارائه کنند.
معتمدیان گفت: مشاغلی که اصول بهداشتی را رعایت نمی‌کنند باید پلمب شوند و اقدامات برخوردی هم به طور حتم باید به اطلاع مردم برسد.
استاندار خراسان جنوبی با تأکید بر این که هزینه رعایت نکردن دستورالعمل‌ها را باید بالا ببریم، تصریح کرد: افزایش آمار بیماران مبتلا به کرونا، نشأت گرفته از کاهش حساسیت مردم است، لذا باید برنامه‌ریزی در همه کمیته‌های ذیل ستاد در راستای اصلاح این شرایط باشد.
وی تکلیف حوزه بهداشت و درمان را در شرایط فعلی، شناسایی کانون‌های شیوع عنوان کرد و گفت: به منظور کم کردن آسیب‌ها، کنترل شرایط، ممانعت از شیوع بیشتر بیماری و افزایش آمار مبتلایان به کرونا، باید برای کانون‌های شناسایی شده محدودیت‌هایی اعمال شود تا به مردم آسیبی نرسد.
معتمدیان بتازگی در ستاد استانی مدیریت بیماری کرونا گفت: اغلب کشورها پس از پشت سر گذاشتن سیاست‌های سختِ قرنطینه‌ای، به این جمع بندی رسیدند که چاره‌ای جز از سرگیری فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و معنوی نیست و در کشور ما نیز همین سیاست دنبال شد.
وی ادامه داد: اگر مردم ضوابط بهداشتی را نادیده بگیرند، با هیچ دستور و بخشنامه‌ای نمی‌توان بیماری را کنترل کرد.
استاندار خراسان جنوبی گفت: دانشگاه علوم پزشکی و مجموعه بهداشت و درمان استان باید در قالب کمیته رصد و پایش به طور روزانه شرایط نقاط مختلف استان را ارزیابی کرده و نسبت به شناسایی کانون های بحران اقدام شود تا تصمیمات، متناسب با آسیب‌ها باشد.
وی تصریح کرد: اطلاع رسانی باید به موقع و از طریق سخنگوی ستاد باشد و دانشگاه علوم پزشکی با تولید محتوای جدید و به روز، در کنار کمیته تبلیغات، اطلاع رسانی و صدا و سیما نسبت به اقناع مردم درخصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی، مجدانه عمل کند.
معتمدیان گفت: متاسفانه تصور اغلب مردم این است که شرایط عادی شده و این موضوع، مسئولیتِ کارشناسان و متخصصان را در آگاهی بخشی و توجیه مردم سنگین‌تر می‌کند.
شهرهای سفیدی که قرمز شد
با وجود همه اقدامات و در حالی که به روزهای پایانی خرداد نزدیک شدیم، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند گفت: اکثر شهرستان‌های استان مواردی از بیماری را گزارش می‌کنند حتی در مناطقی که قبلا سفید بودند الان شاهد افزایش موارد مثبت کرونا هستیم.
کامبیز مهدی زاده اظهار داشت: همین طور افزایش موارد بستری بیماری‌های تنفسی را داریم و در بخش‌هایی که برای بیماری کرونا در نظر گرفته شده است تعداد زیادی بیمار در حال حاضر بستری شده‌اند.
وی به نکته‌ای اشاره کرد که تا امروز یکی از محورهای مورد بحث برای مدیریت کرونا در خراسان جنوبی است؛ او گفت: متاسفانه این روزها شاهد برگزاری مراسم مختلف هستیم که بخصوص به صورت غیرکنترل شده در خانه، باغ‌ها یا مکان‌های شخصی برگزار می‌شود و اغلب مواردی که این روزها انتقال بیماری صورت می‌گیرد، در شرح حال آنان حتما حضور در یکی از این مراسم است.
رییس مرکز بهداشت استان خراسان جنوبی افزود: توصیه می‌شود از مسافرت تا جایی که امکان دارد، خودداری شود چون کنترل بیماری در سفر کمتر می‌شود و هم اینکه اکثر مناطق آلوده است.
پزشکان متخصص هم که در خط مقدم مبارزه با کرونا هستند، وارد حوزه اطلاع رسانی و هشداردهی شدند و از جمله رییس بخش عفونی بیمارستان ولی عصر (عج) بیرجند چهارم تیرماه به خبرنگار ایرنا گفت: اکنون ظرفیت بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) بیمارستان ولی‌عصر (عج) بیرجند که برای بیماران کرونایی تجهیز شده بود، تکمیل شده است و در تلاش هستیم بخش دیگری را اضافه کنیم.
دکتر مسعود ضیایی افزود: در مدت همه‌گیری بیماری کرونا شاید به مدت یک ماه و نیم در بخش مراقبت‌های ویژه این بیمارستان تنها یک بیمار مزمن بستری داشتیم اما اکنون تمام تخت‌ها پر شده است.
وی بیان کرد: امیدوار بودیم با فرارسیدن تابستان، بیماری کووید ۱۹ فروکش کند لذا خیال خیلی از افراد بعد از کنترل بیماری راحت شد و ادامه رعایت پروتکل‌های بهداشتی را جدی نگرفتند و با بازگشایی بسیاری از مراکز عمومی و خصوصی و رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی، شاهد برگشت این ویروس چموش و فرصت‌طلب از نظر واگیری و تعداد مبتلایان هستیم.
متخصص بیماری‌های عفونی گفت: موارد جدید بیماری کرونا در استان افزایش یافته است و دلیل اصلی آن رعایت نکردن مسائل بهداشتی، شرکت در اجتماعات، مراسم عروسی و عزا، دید و بازدیدهای خانوادگی بعد از تعطیلات عید فطر و خرداد است.
ضیایی عنوان کرد: در حال حاضر نیز در سطح شهر مردم بیماری کرونا را جدی نمی‌گیرند و اکنون موارد مثبت بیماری حتی از قبل از عید نوروز هم بیشتر شده است.
وی دیروز (پنجشنبه) از راه‌اندازی بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) جدید برای بیماران مبتلا به ویروس کرونا خبر داد و گفت: با توجه به افزایش آمار موارد مراجعه به بیمارستان درخصوص ابتلا به ویروس کرونا، شاهد افزایش بیماران بدحال هستیم که حدود پنج درصد از بیماران، نیازمند مراقبت‌های ویژه هستند و دستگاه ونتیلاتور برای آنها ضروری است.
مدیر گروه بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند افزود: متاسفانه بخش مراقبت‌های ویژه که تا ماه‌های قبل تنها یک بیمار در آن بستری بود، با توجه به افزایش آمار مبتلایان تکمیل شد.
وی اظهار داشت: در حال حاضر با همت مسوولان بیمارستان و دانشگاه، بخش مراقبت‌های ویژه جدید در بیمارستان ولی‌عصر (عج) بیرجند با ۶ تخت راه‌اندازی شد که اکنون پنج تخت آن پر شده و بیمار دیگری نیز در حال انتقال است که متاسفانه این بخش هم در حال تکمیل شدن است.
وی گفت: به عنوان خادم و سرباز شما در خط مقدم مبارزه با کرونا از هم‌استانی‌های عزیز تقاضا می‌کنم هرچه بیشتر از خودشان مراقبت کنند، در اماکن عمومی حتما ماسک بزنند، ضد عفونی و شست و شوی دست فراموش نشود.
ضیایی افزود: همچنین از اقداماتی که باعث افزایش موارد ابتلا به بیماری در این یک ماه شده مثل شرکت در مجالس عزا و عروسی، دورهمی‌ها، مسافرت و مهمتر از همه جدی نگرفتن بیماری و عدم رعایت نکات پیشگیری پرهیز شود تا همکاران ما فضا و انرژی کافی برای ارائه خدمات خوب به هم‌استانی‌های عزیز را داشته باشند.
اغلب موارد جدید در استان ابتلای خانوادگی است
رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند هم گفت: بخش زیادی از افزایش آمار بیماران در استان در هفته‌های اخیر به دلیل دید و بازدیدها، شب نشینی‌ها و برگزاری مراسم، به تبع آن افزایش ابتلای خانوادگی است.
دکتر محمد دهقانی فیروزآبادی افزود: در این مدت شهرستان نهبندان ۹۰ درصد، شهرستان قاینات ۳۰ درصد، زیرکوه ۶۷ درصد، بشرویه ۵۲ درصد، سرایان ۷۵ درصد، طبس ۴۷ درصد، سربیشه ۷۷ درصد و بیرجند ۶۰ درصد از بیماران جدید مربوط به موارد ابتلای خانوادگی بوده که جای هشدار و زنگ خطر دارد.
وی بیان کرد: با وجود اینکه در شهرهای غیر سفید برگزاری مراسم در تالارها ممنوع بود اما برخی افراد مراسم را در منازل یا ملک‌های شخصی برگزار می‌کنند که این موضوع موجب ابتلای موارد زیادی به کرونا شده است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تاکید کرد: در حال حاضر هیچ شهر سفیدی در استان نداریم حتی شهرستان‌های بیرجند، قاین و سربیشه در وضعیت قرمز (خیلی پرخطر )، شهرستان‌های خوسف، درمیان و سرایان در وضعیت زرد (متوسط خطر) و مابقی شهرستان ها نارنجی ( پرخطر) هستند.
وی از مردم خواست برای حفظ سلامت خود و اطرافیان و کمک به قطع زنجیره کرونا از رفت و آمدهای غیرضروری خودداری کنند و گفت: همچنین رعایت پروتکل‌های بهداشتی، حفظ فاصله حداقل یک تا ۲ متر، استفاده از ماسک و کاهش یا حذف دید و بازدیدها از دیگر درخواست‌های ما از مردم است.
تاکنون ۲۱۵ هزار و ۹۶ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و با فوت ۱۳۴ نفر در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۱۰ هزار و ۱۳۰ نفر رسید.