مجید تختروانچی روز پنج شنبه این مطلب را در یک نشست خبری مطرح کرد که عمده مباحث آن درباره ادعای آمریکاییها برای مشارکت آنها در قطعنامه ۲۲۳۱ و امکان استفاده از مکانیسم ماشه در بازگرداندن تحریمهای مربوط میشد.
مایک پمپئو وزیر خارجه، کلی کرافت نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد و برایان هوک نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در نشستهای مختلف خبری و دیپلماتیک با این ادبیات سخن گفتند که ممنوعیت تسلیحاتی ایران «باید» تمدید شود.
ظاهرا هنوز بر این باورند که قدرت بلامنازع جهانی هستند و بقیه اعضای شورای امنیت به ویژه اعضای دائم آن، حلقه به گوشانی هستند که جز فرمانبرداری، کار دیگری ندارند. از این رو، هوک در نشست غیرعلنی و غیررسمی شورای امنیت شرکت کرد تا قطعنامه پیشنهادی خود را برای ممانعت از خروج ایران از محدودیت موقتی تسلیحاتی مندرج در قطعمنامه ۲۲۳۱ تشریح کند اما نتیجه آن چیزی نبود که تصور میکردند.
وزیر خارجه ترامپ که این روزها به وزیر نفرت هم مشهور شده است، مدعی شد اگر این قطعنامه تصویب نشود، آنها برای استفاده از مکانیسم ماشه مجاز خواهند بود و به سخنان تقطیع شدهای از اوباما و جان کری استناد کرد.
اما نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد اینگونه پاسخ داد که «ما همچون بسیاری دیگر بر این عقیده هستیم که ایالات متحده حق قانونی برای استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد».
تختروانچی همچنین تاکید کرد «مفاد پیشنویس قطعنامه آمریکا برای تمدید ممنوعیت تسلیحاتی با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در تضاد است و به همین ترتیب هم باید مردود دانسته شود».
وی تصریح کرد: آمریکا باید آگاه باشد که قطعنامهای که خود تصویب کرده است را نقض میکند. این یک اشتباه ویرانکننده برای شورای امنیت خواهد بود که قطعنامه خود را نقض کند.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد اما به آمریکاییها به ویژه برای توجه به پیامدهای این کار و استفاده از مکانیسم ماشه هشدارداد و گفت: درباره مکانیسم ماشه مهم است که ایالات متحده متوجه عواقب این اقدام و پیامدهایی باشد که پس از خاتمه برجام خواهد داشت. این نکته بسیار مهمی است.
تخت روانچی با تاکید بر اینکه روسیه و چین به عنوان ۲ عضو برجام و دارای حق وتو در شورای امنیت حمایت خود را از برجام، اجرای کامل این توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ بسیار صریح و روشن بیان کردهاند، متذکر شد: اقدام آمریکا در واقع برای قوانین بینالمللی و همچنین همکاریهای آتی با شورای امنیت پیامدهایی خواهد داشت.
وی تصریح کرد: ایالات متحده باید این نکته را در نظر داشته باشد که پیامدهایی همچون چگونگی واکنش دیگر اعضای شورای امنیت با تصمیم آنها وجود خواهد داشت.
همانگونه که بعضی از تحلیلگران بر این باورند که دولت ترامپ درصدد نابودی برجام پیش از انتخابات ریاست جمهوری این کشور است، نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد متذکر شد: اگر برجام وجود نداشته باشد، ایران از محدودیتهایی که به عنوان عضو برجام دارد، خلاص میشود و کار خودش را انجام میدهد.
تختروانچی توضیح داد: این به معنای آن نیست که ما از هرچیزی که برای ما در پس از برجام فراهم میشود استفاده میکنیم، بلکه منظورم این است که این محدودیتها دیگر معتبر نخواهد بود. از این رو گزینههایی به ما خواهد داد تا هرآنچه که ایران بخواهد را انجام دهد.
جمهوری اسلامی ایران به همراه گروه ۱+۵ و اتحادیه اروپا در سال ۱۳۹۴ به توافقی موسوم به برجام دست یافتند که بحران ساختگی پرونده هستهای ایران را خاتمه بخشید و بر اساس آن، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت صادر شد که ضمن تایید برجام، قطعنامههای پیشین خود را برای تحریم ایران لغو کرد.
دونالد ترامپ که با حمایت دلارهای نفتی و لابیهای صهیونیستی در آمریکا به قدرت رسید، هجدهم اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ به طور رسمی به مشارکت خود در برجام خاتمه داد و آن را یک توافق فاجعه باری دانست که دولت اوباما امضا کرده است.
اما این نظر، در مجامع بینالمللی، اکثریت قریب به اتفاق متحدان آمریکایی و اعضای باقیمانده در برجام هیچگاه پذیرفته نشد و همه بر حفظ برجام و جلوگیری از نابودی آن تاکید کردند.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد هم بارها، برجام را دستاورد و گام مهمی در پیشبرد منع گسترش تسلیحات اتمی دانسته و بر حفظ آن به هر شکل ممکن تاکید کرده است.