هر ساله ۲۷ ژوئن مصادف با هفتم تیرماه در سراسر جهان مراسم بزرگداشت روز جهانی میکروبیوم برگزار می‌شود. شعار جهانی امسال برای این روز، حفظ تنوع میکروبیوتا بدن انسان و جهان هستی است؛ به این امید که شاهد حفظ سلامتی مردم باشیم.
جمعیتی از باکتری‌ها و میکروب ها که در روده انسان زندگی می‌کنند تحت عنوان میکروبیوم روده نامگذاری می‌شوند. در روده دو دسته باکتری‌های مفید (غیر بیماری زا) و مضر (بیماری زا) زندگی می‌کنند. هرگاه نسبت باکتری‌های مضر به مفید زیاد شود خطر بروز بیماری‌ها افزایش می‌یابد.
دکتر باقر لاریجانی نایب رییس کمیته ملی بیماریهای غیرواگیر و رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در آستانه روز جهانی میکروبیوم در گفت و گو با ایرنا درمورد اهمیت این میکروب ها و نقش آنها در تشدید بیماری کرونا اظهار داشت: میکروبیوتا با ترشح متابولیت های مختلف، میزان ترشح سیتوکین ها و پاسخ های التهابی را در بدن تنظیم می کند و از این طریق بر شدت بیماری کووید - ۱۹ تاثیرگذار است.
وی با یادآوری این که ترکیب میکروبیوتای بدن انسان در بسیاری از بیماری های غیرواگیر از جمله چاقی، دیابت، پرفشاری خون، بیماریهای قلبی - عروقی و اختلالات کلیوی مختل می شود و این بیماری ها خطر مرگ و میر در مبتلایان به کووید- ۱۹ را افزایش می دهند، افزود: مطالعات نشان می دهند که از هر پنج نفر در دنیا یک نفر دچار بیماری زمینه ای است که این موضوع خطر ابتلا به درجه شدید کووید - ۱۹ و پیامد های ناشی از آن را افزایش می دهد.
رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم خاطرنشان کرد: شیوع بالای اختلال در ترکیب میکروبیوتای دستگاه گوارش و بیماری های غیرواگیر در سالمندان، این گروه سنی را در معرض خطر بالاتری در دوران همه گیری قرار داده است.
لاریجانی ادامه داد: با شناخت بیشتر نقش میکروبیوتا در مقاومت نسبت به بروز عفونت های ویروسی می توان به شناسایی راهکارهای مداخله ای برای تعدیل ترکیب میکروبیوتا در راستای بهبود عملکرد سیستم ایمنی پرداخت.
وی ضمن یادآوری اهمیت این دانش بین رشته ای، توسعه این حوزه را یکی از اهداف مهم پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران ذکر کرد و افزود: با توجه به نقش میکروبیوتا در بیماری های غیرواگیر، لازم است با شناخت این ترکیب بسترهای استفاده از این دانش در پیشگیری از بیماری ها را فراهم کنیم.
افرادی که از تنوع میکروبی بالایی برخوردارند شدت کرونا در آنها خفیف است
دکتر هانیه السادات اجتهد از اعضای هیات علمی پژوهشگاه و فعال در این عرصه هم ضمن گرامی داشت روز جهانی میکروبیوم، گفت: تاکید شعار امسال روز جهانی میکروبیوم، اهمیت سبک زندگی در حفظ تنوع باکتریایی و در نهایت سلامت بدن انسان است.
وی ادامه داد: در زمینه اهمیت تنوع میکروبی دستگاه گوارش می توان به نقش آن در عملکرد سیستم عصبی مرکزی و کیفیت خواب اشاره کرد که بر روی رفتارهای اجتماعی افراد موثر است.
وی از نقش میکروبیوتا بر عملکرد سیستم ایمنی افراد و اهمیت آن در زمان همه گیری کووید - ۱۹ سخن گفت و اظهارداشت: مطالعات نشان می دهند افرادی که از تنوع میکروبی بالایی در دستگاه گوارش برخوردارند، سیستم ایمنی قوی تری دارند و شدت بیماری کووید - ۱۹ در آنها خفیف تر است.
وی، شهرنشینی و سبک زندگی پر استرس مدرن را از جمله عوامل تاثیرگذار بر کاهش تنوع میکروبی بدن انسان خواند و گفت: مصرف غذاهای کم فیبر، فرآوری شده و آماده، مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها و استفاده بیش از حد از شوینده ها و مواد ضدعفونی کننده، میکروب های مفید برای سلامت بدن را از بین می برد.
پژوهشگر ارشد حوزه میکروبیوم با تاکید بر این که امروزه با بروز ویروس کووید - ۱۹، مصرف شوینده های ضدباکتری افزایش چشمگیری داشته است، یادآور شد: این امر بر میکروبیوم پوست و بدن انسان تاثیرگذار خواهد بود.
اجتهد، ورزش کردن، پیروی از رژیم غذایی متنوع و سرشار از منابع غذایی حاوی فیبر و آنتی اکسیدان ها از جمله میوه ها، سبزی ها و غذاهای تخمیرشده و دوری از استرس را در تعدیل تنوع میکروبیوتای بدن انسان در شرایط همه گیری بیماری کرونا ویروس اثرگذار خواند.