بسیاری از این دریاچهها و رودخانهها ظاهری آرام اما باطنی خروشان دارد و همین ویژگی در تنگناها، آرامش و حتی زندگی شناگران تازهکار و گاهی کهنهکار را هم به چالش میکشد.
دریاچههای پشت سد و رودخانههای استان تهران نیز نه تنها از ظاهری فریبنده برخوردار بوده، بلکه موجب شده است تا تهران طی برخی از برههها در زمره استانهای صدرنشین در حوادث ناشی از غرقشدگی قرار گیرد.
در یکی از آخرین شناهای بین مرگ و زندگی، جوانی در منطقه ممنوعه سد لتیان در شمالشرقی پایتخت دل به آب زد و دیگر هیچگاه به آغوش خانوادهاش بازنگشت.
ساعت ۱۳:۴۱ روز جمعه، ۶ تیر بود که حادثه غرقشدگی این جوان در لواسان کوچک، چناربن ۳ و ابتدای سد لتیان به سامانه ۱۱۵ اعلام شد و بلافاصله تکنسینهای اورژانس به محل حادثه اعزام شدند.
به گفته رییس مرکز اورژانس تهران ناجیان غریق زمانی این جوان را از آب بیرون کشیدند و عملیات اکسیژندرمانی را بر روی وی انجام دادند که کار از کار گذشته و شنای وی برای همیشه ناتمام مانده بود.
«پیمان صابریان» میگوید این اولین گزارش غرقشدگی در تیرماه نبود بلکه چند روز قبل از آن هم جوان تبعه کشور افغانستان به دلیل غرقشدگی در منطقه حسنآباد در جنوب تهران جان باخت.
وقتی وارد محدوده رود جاجرود، دریاچهها و مخازن سدهای پنجگانه تهران از جمله سدلار، لتیان، امیرکبیر، طالقان و ماملو میشویم، با بنرها و تابلوهای «شنا کردن ممنوع» روبرو میشویم اما وجود مسافران و چادرهایی که در حریم این مناطق برپا کردهاند، خلاف این علایم هشداردهنده را نشان میدهد و گویی ضربالمثل بیگدار به آب زدن به گوش این افراد نرسیده است.
این ضربالمثل در روزگاران قدیم و زمانی که مردم برای عبور از عرض رودخانه باید از داخل آب و قسمتهای کمعمق عبور میکردند، به کار میرفته است و فرهنگ دهخدا نیز آن را با احتیاط نکردن و بیپروا به کاری پرداختن مترادف میداند.
چرا مخازن سدها برای شنا کردن مناسب نیست؟
مخازن سدها هرچند در ظاهر با چهره شفاف و زلال شبیه به استخرهای بزرگ است اما به دلایلی از جمله شرایط رسوبی درون مخزن، نبود دید کافی، مکش جریان آب و لغزندگی، مکانهای مناسبی برای شنا نیست.
گاهی حتی کار به شنا کردن هم نمیرسد و به علت نرم و لغزنده بودن حاشیه مخزن، شناگر سُر میخورد یا در لایههای مختلف آب به خاطر تغییر ناگهانی دما دچار گرفتگی عضله و از دست رفتن توان و تعادل شده و در نهایت دچار سکته میشود.
مدیر دفتر بهرهبرداری از تاسیسات آبی و برقابی شرکت آب منطقهای تهران میگوید: برخلاف ظاهر آرام دریاچه و مخزن سدها، شرایط در داخل آب به مراتب بسیار خطرناکتر از دریاهای مواج است.
محمد شهریاری با تاکید بر وارد نشدن گردشگران و مسافران به حریم سدها و کانالهای آبی، اضافه کرد: مردم هشدارها را جدی بگیرند و با بیتوجهی به علایم و هشدارها خود را با حوادث مواجه نکرده و بهرهبرداری از منابع آبی را با اختلال روبرو نکنند.
شهریاری اضافه کرد: زمانی که حادثهای در دریاچهها و مخازن سدها اتفاق میافتد، تا اتمام پیگیری موضوع و در نهایت انجام عملیات نجات یا کشف جسد، سامانه بهرهبرداری از تاسیسات با اختلال روبرو میشود.
مدیر دفتر بهرهبرداری از تاسیسات آبی و برقابی شرکت آب منطقهای تهران با بیان اینکه از ابتدای امسال تاکنون ۹ نفر در کانالها و سدهای تحت پوشش این شرکت غرق شدهاند، بیان کرد: با در نظر گرفتن غرقشدگان در رودخانه کرج، این آمار به حدود ۲۰ نفر میرسد؛ سال گذشته هم تعداد غرقشدگان در تاسیسات آبی این استان به ۲۸ نفر رسید که اگر این بیتوجهی ادامه پیدا کند، تعداد فوتیها متاسفانه افزایش مییابد.
«شهریاری» با اشاره به اینکه تاسیسات آبی تهران ایمنسازی شده، بیان کرد: اقداماتی از جمله فنسکشی، دیوارکشی و نصب علایم هشدار صورت پذیرفته و گشتهای خودرویی و قایقی در حال گشتزنی است اما با وجود این موارد، متاسفانه شاهد تخریب دیوارکشی و بریدن فنسها و ورود غیرمجاز به حریم کانالها و مخازن سدها هستیم.
توجه به هشدارها و رعایت مسایل ایمنی به حفظ جان کمک میکند اما بیتوجهی به این هشدارها و بیگدار به آب زدنها همچنان و بیدلیل ادامه دارد.