همه پرسی اصلاح قانون اساسی روسیه برای چهارمین روز در جریان است و با موفقیت آن و تصویب اصلاحات، ولادیمیر پوتین این امکان را می‌یابد که پس از سال 2024 میلادی نیز خود را برای کسب پست رئیس جمهوری نامزد کند.
اصلاح قانون اساسی روسیه طی روندی از ماه ژانویه آغاز شده است و پس از طی مراحل قانون سرانجام به همه پرسی در روسیه گذاشته شده است.
قانون اساسی روسیه در سال 1993 در دوره ریاست جمهوری بوریس یلتسین رئیس جمهوری فقید این کشور تدوین شد گروهی از حقوقدانان و کارشناسان سیاسی روس در تدوین قانون اساسی روسیه شرکت کرده اند اما در واقع در این قانون با توجه به نفوذ فراوان عوامل آمریکایی در روسیه، در این قانون تا اندازه ای منافع ملی این کشور لحاظ نشده و مورد توجه قرار نگرفته است.
رئیس مرکز مطالعات ژئوپلیتیک روسیه در این مورد می گوید: بر اساس قانون اساسی کنونی روسیه، این کشور موظف به اجرای قوانین بین المللی است.
کنستانتین سیوکوف در گفت وگو با خبرنگار ایرنا خاطرنشان کرد: در اصلاحات قانون اساسی روسیه، قانون اساسی بر قوانین بین المللی برتری می یابد.
وی افزود: این تغییر به آن معنی است که روسیه اگر قانون یا مصوبه بین المللی را مغایر با منافع ملی و متناقض قانون اساسی خود بداند، اجرا نخواهد کرد.
به گفته کارشناس روس، در مورد دیگری از اصلاحات قانون اساسی روسیه گفته شده که رئیس جمهوری روسیه باید 25 سال در روسیه زندگی کرده باشد و نباید بیشتر از دو دوره حکومت کند و تابعیت خارجی نداشته باشد.
سیوکوف گفت: این درحالی است که بر اساس قانون اساسی کنونی، رئیس جمهور باید حداقل 10 سال در کشور بسر برده باشد و به این ترتیب شرایط برای نامزدان ریاست جمهوری روسیه سخت تر می شود.
وی همچنین به تاکید بر حق حاکمیت روسیه در اصلاحات قانون اساسی اشاره کرد و آن را از نقاط قوت اصلاحات خواند.
الکساندر دوگین اندیشمند و تحلیلگر روس نیز می گوید: در اصلاحات قانون اساسی روسیه افزایش اختیارات رئیس جمهوری روسیه پیش بینی شده است.
به گفته این اندیشمند روس، در صورت تصویب اصلاحات قانون اساسی، نخست وزیر شخصا در برابر رئیس جمهور برای عملکرد خود پاسخگو خواهد بود.
دوگین این را نیز گفت که رئیس جمهور اجازه می یابد دادستان کل کشور را عزل کند، در حالی که در قانون اساسی فعلی، برکناری این مقام در حوزه اختیارات شورای فدراسیون (مجلس سنا) است.
وی خاطرنشان کرد: اختیارات دومای روسیه نیز افزایش می یابد و می تواند نخست وزیر را تایید کند و در نتیجه مسئولیت آن نیز افزایش خواهد یافت.
به گفته دوگین، هر گونه اقدام برای تغییر مرزهای روسیه در اصلاحات قانون اساسی ممنوع شده است و به این ترتیب، بر اساس این قانون با هر گونه حرکت جدایی طلبی می توان مبارزه کرد.
این تئوری پرداز روس همچنین معتقد است که ساختار مناطق روسیه تحکیم خواهد یافت زیرا در قانون اساسی بر دفاع از حقوق اقوام بومی روسیه تاکید و ازجمله حق آنها برای فراگیری و استفاده از زبان مادری خود در کنار زبان روسی به عنوان زبان دولتی کشور به رسمیت شناخته می شود.
چرا غرب مخالف اصلاحات قانون اساسی روسیه است
برخی کشورهای غربی مخالف اصلاحات در قانون اساسی روسیه هستند زیرا در اصلاحات مواردی وجود دارد که بر تامین حاکمیت ملی و منافع این کشور تاکید دارد ضمن اینکه اجازه شرکت دوباره پوتین در انتخابات ریاست جمهوری سال 2024 را می دهد.
در اصلاحات ازجمله بر برتری قانون اساسی روسیه بر قوانین بین المللی تاکید شده است و در صورت تصویب اصلاحات، اجرای قوانین بین المللی درصورتی که مغایر با منافع ملی روسیه باشد برای این کشور الزام آور نخواهد بود.
نکته بسیار مهم دیگر امکان ادامه ریاست جمهوری پوتین است که باتوجه به سرسختی و ایستادگی وی دربرابر سیاست های زیاده خواهانه غرب، نجات روسیه از شرایط بحرانی دهه 90 میلادی برای سیاستمداران غربی بویژه آمریکایی ها بدترین سناریو ممکن است چرا که در غرب به خوبی می دانند که بیشتر روسها پوتین را دوست دارند.
در مجموع 34 مورد در قانون اساسی روسیه اصلاح می شود و بدون شک مهم ترین بخش آن مربوط به رئیس جمهوری روسیه است و ولادیمیر پوتین که دو دهه زمام امور کشور را در دست دارد می تواند از سال 2024 که دوره چهارم ریاست جمهوری وی به پایان می رسد، امکان می یابد دو دوره دیگر با شرکت در انتخابات و پیروزی در آن رئیس جمهور شود.
پوتین 67 ساله امکان شرکت در انتخابات را بعید ندانسته است و به تازگی در این پیوند گفت: نمی‌خواهم به این موضوع فکر کنم که کسی به عمد قصد دارد سیستم سیاسی ما را بلرزاند، گرچه(سیستم سیاسی ما) مطمئناً باید ضمانت‌های داخلی معینی داشته باشد، ضمانت‌هایی برای حفظ خود. همه ما باید به موضوع پایدار ساختن این سیستم فکر کنیم چه در برابر شوک‌های داخلی و چه خارجی.
«الکسی فننکو» استاد دانشکده سیاست‌های جهانی دانشگاه دولتی مسکو (ام.گ.او) درباره امکان نامزدی مجدد پوتین در انتخابات سال 2024 می گوید: کشورهای غربی ترجیح می دهند که پس از سال 2024 با یک رئیس جمهور ضعیف و بی تجربه در روسیه سر و کار داشته باشند تا با پوتین که یک تنه در مقابل سیاست های زیادی خواهانه غرب ایستادگی کرده است.
وی به خبرنگار ایرنا گفت: پوتین بر نظام چندقطبی جهان تاکید دارد و پیدایش مراکز جدید قدرت در صحنه سیاسی جهانی را امری عادی می داند مساله ای که برای اردوگاه غرب به رهبری آمریکا غیر قابل تحمل است.
فننکو معتقد است که اگر روسیه به رهبری پوتین نبود شاید امروز شرایط یک جانبه در جهان حاکم بود و آمریکا و متحدانش در اقدامات خود در عرصه جهانی و اجرای سیاست های یک جانبه گرایانه جولان می دادند.
وی افزود: اما روسیه با همکاری با کشورهایی مثل چین و ایران و نیز گسترش مشارکت در چارچوب گروه بریک با برزیل و هند و آفریقای جنوبی و مهم تر از همه همکاری در چارچوب سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا توانست از نفوذ غرب در امور جهانی بکاهد.
وی ادامه داد: نمونه این موفقیت کشورهای مخالف سیاست های آمریکا و غرب را در سوریه شاهد هستیم که طرح چند میلیارد دلاری ازجمله با استفاده از تروریست های داعشی برای سرنگونی حکومت این کشور شکست خورد.
استاد دانشکده سیاست‌های جهانی دانشگاه دولتی مسکو بر این باور است که این گونه همکاریها می تواند مانع زیاده طلبی آمریکا و معدود کشورهای همپیمانش باشد و به همین دلیل کشورهای غربی نمی خواهند در دوره های بعدی با پوتین سر و کار داشته باشند.
همه پرسی اصلاح قانون اساسی روسیه در مرحله دوم قرار دارد که از روز پنجشنبه 25 ماه ژوئن در سراسر روسیه آغاز شده و تا روز اول ماه جولای (11 تیرماه) ادامه خواهد داشت.
دادگاه قانون اساسی روسیه اسفند ماه سال ۹۸ در بیانیه ای اعلام کرد که طرح اصلاح قانون اساسی روسیه، ازنظر محتویات و مراحل تصویب با قانون اساسی مطابقت دارد و قاضی های دادگاه به این نتیجه رسیدند که طرح اصلاح قانون اساسی روسیه با فصل‌های اول، دوم و نهم این قانون مغایرت ندارد.
در روزهای اخیر مقام های ارشد روسیه با دادن رای خود از مردم این کشور خواسته اند تا در همه پرسی شرکت کنند.
روز گذشته سرگئی شایگو وزیر دفاع در رای گیری شرکت کرد و دو روز پیش هم دمیتری مدودوف معاون دبیر شورای امنیت روسیه و پاتریارک کریل رهبر کلیسای ارتدوکس روس رای خود را به صندوق انداخته اند.
تاکنون بیش از 21 میلیون نفر رای خود را به صندوق انداخته اند و بیش از 500 هزار ناظر روس و خارجی بر روند برگزاری همه پرسی نظارت دارند.
در روسیه برخی گروه های مخالف دولت با اصلاحات قانون اساسی مخالفت کرده اند که حزب کمونیست روسیه و نیز مخالفان غیرپارلمانی به رهبری الکسی ناوالنی از آن جمله هستند.
به احتمال زیاد باتوجه به حمایت حدود 65 درصد جمعیت روسیه از ولادیمیر پوتین، اصلاحات قانون اساسی از سوی مردم این کشور در جریان همه پرسی تایید شود و در آن صورت جایگاه پوتین و دولت وی نیز چه در عرصه داخلی و چه در صحنه بین المللی تقویت و تحکیم بیابد.
در مجموع می توان گفت رسانه های غربی به دلیل منافع خود تمایلی به اشاره به محبوبیت بالای پوتین در میان روس ها ندارند و تلاش می کنند چهره ای تزاری از روسیه به تصویر بکشند که در آن یک نفر قدرت را در دست گرفته و فعلا تمایلی به توزیع قدرت ندارد. حال آنکه براساس این تعریف می توان آلمان را هم به روسیه دیگری تشبیه کرد چرا که آنگلا مرکل صدراعظم آلمان نزدیک به دو دهه در راس قدرت قرار دارد و به تازگی با توجه به بیماری و ناتوانی در ایستادن در هنگام پخش سرود ملی کشورش، قصد دارد از قدرت فاصله بگیرد.
از سوی دیگر هرگز به آمریکای دوران فرانکلین روزولت هیچ اشاره ای نمی شود که قوانین به خاطر او به گونه ای تغییر یافت تا برای چهار دوره پیاپی سکان هدایت ایالات متحده را در دست داشته باشد و امرو آمریکایی ها از او به عنوان رهبری بزرگ یاد کنند.
نکته پایانی اینکه، پوتین همواره خود را در بوته آزمایش و آرای مردم قرار داده است و با کسب اکثریت آرا و با فاصله زیاد با دیگر سیاسیون روسیه، رئیس جمهور شده است، علاوه بر این بیشتر روسها امروز از حضور مجدد او در راس قدرت حمایت می کنند و تنها نگرانی در سرزمین تزارها یافتن جانشینی لایق برای اوست که روسیه را به عقب برنگرداند.
بهبود شرایط اقتصادی، افزایش امنیت اجتماعی و آزادی های فردی، احترام به مذاهب و کلیساها، جرم انگاری فحشا و همجنسگرایی، مقابله با تبلیغ مشروبات الکلی و تلاش برای کاهش مصرف در روسیه، جمع آوری کازینوها و جرم انگاری آن، تغییر رفتار پلیس و اخراج پلیس های فاسد با کمک مردم از طریق قانونی شدن فیلم برداری از اقدام پلیس در هنگام اجرای قانون، اصلاح قوانین رانندگی و احترام به قوانین از سوی هر فرد و مقامی، گسترش توریسم و گردشگر خارجی برای افزایش شناخت روس ها از خارج، گسترش امکانات به مناطق دور دست و اختصاص تسهیلات ویژه به سالخوردگان و بازگشت غرور و هویت به روسها پس از فروپاشی شوروی از جمله اقداماتی بوده که مردم روسیه وقتی از پوتین سخن می گویند به آنها اشاره می‌کنند.
میخاییل گورباچف آخرین رهبر اتحادیه جماهیر شوروی با تمجید از عملکرد ولادیمیر پوتین در جایگاه رهبری روسیه گفته است: باید به مردم روسیه اعتماد کرد آنها پوتین را دوست دارند و من معتقدم که باید به خواسته اکثریت احترام گذاشت.