حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سفر تاریخی خود اردیبهشت ۱۳۸۷ به استان فارس، در توصیف جایگاه رفیع حضرت شاهچراغ(ع) فرمودند: از جنبه دینی که من باز هم روی این مساله تاکید خواهم کرد مرقد جناب احمدبن موسی و برادران بزرگوارش و دیگر امامزاده‌های خاندان پیغمبر، یک نشانه بسیار مهم است.
ایشان افزودند: این که پیغمبرزادگان محترم و معتبر، مردم فارس را مخاطب خود و منطقه و منزل آنها را مأمن خود قرار دهند، بسیار چیز پرمعنا و مضمون داری است؛ به خصوص شخصیت برجسته جناب احمدبن موسی که در میان امامزادگان شناخته شده خاندان پیغمبر، جزو برجستگان محسوب می شود.
رهبر معظم انقلاب بیان کردند: درباره وی اینگونه نوشته اند که مردی بخشنده ،کریم، باورع و دارای جلالت، مقام و منزلت بود و پدرش - حضرت موسی بن جعفر - این بزرگوار را بر فرزندان و خویشاوندان دیگر خود مقدم می داشت و به او محبت ویژهای داشت.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمودند: شیراز هدف توجه این امامزاده و دیگر امامزادگان قرار گرفت؛ آمدند و از سوی این مردم هم پشتیبانی شدند و تا امروز هم برکات این بزرگوار بر سرتاسر استان و بر بخش مهمی از این کشور، جاری و ساری است.
احمد بن موسی(ع) از تولد تا شهادت
احمد بن موسی‌بن جعفر(ع) برپایه سندهای گوناگون در ششم ذیقعده و در شهر مدینه دیده به جهان گشود، اما در روز و سال دقیق تولد وی ابهام وجود دارد. پدر ایشان امام موسی کاظم(ع) و مادرش ام احمد از پرهیزگارترین بانوان آن روزگار بود. از لقب‌های این عالم بزرگ را می‌توان سیدالسادات و شاهچراغ نام برد.
ایشان در دوره ی کودکی، از وجود پدر بزرگوارشان امام موسی کاظم(ع) بهره‌های فراوانی برد و از سرچشمه ی معنویت سیراب و با والاترین صفت‌های انسانی آشنا شد. وی از نظر تقوا، فضیلت و پرهیزگاری مورد احترام مردم زمانه خویش بود و همگان را به اسلام ناب محمدی هدایت می‌کرد.
پس از آن که امام موسی کاظم(ع) به شهادت رسید، حضرت احمد بن‌موسی بن‌جعفر(ع) با برادر بزرگوار خویش، امام رضا (ع) بیعت کرد و در کنار ایشان به مبارزه با اعمال و رفتار حکومت عباسی پرداخت.
احمد بن موسی(ع) در دوره حکومت مامون روزگار می‌گذراند و این خلیفه برای محکم ساختن پایه‌های قدرت خویش، مردم را زیر فشار قرار داده بود که این امر زمینه شکل‌گیری قیام علیه وی را فراهم ساخت. امام رضا (ع) که هدایت جامعه اسلامی را بر عهده داشت، رهبر این قیام‌ها در راه برقراری اسلام راستین بود تا مسلمانان به سعادت و آرامش حقیقی دست یابند اما مامون که از این جریان بیمناک بود، امام هشتم شیعیان را وادار ساخت تا ولایتعهدی وی را در آن دوره بپذیرد.
مامون، برخلاف میل باطنی امام (ع)، ایشان را از مدینه به توس انتقال داد اما نمی‌دانست که حضور پُر برکت ایشان در خراسان سبب خواهد شد تا پایه‌های حکومتش لرزان و سست شود.
احمد بن موسی(ع) نیز پس از هجرت برادر والامقام خویش به همراه تعدادی از دوستداران و یاران آن امام همام برای دیدار امام رضا (ع) از مسیر بصره راهی خراسان شد.
امام رضا(ع) در نزد همگان از چندان جایگاه والا و ارزشمندی برخوردار بود که هر روز بیش از پیش مردم به نزد ایشان می‌رفتند و از علم و دانش این امام همام بهره می‌جستند. همین امر موجب خشم و ناخوشایندی مامون شد.
این خلیفه عباسی سرانجام نقشه قتل امام رضا (ع) را طراحی کرد و در سی‌ام صفر سال ۲۰۲ هجری قمری ایشان را به شهادت رساند.
مامون که از هجرت احمدبن موسی(ع) و همراهانش برای دیدار با هشتمین امام شیعیان آگاه شده بود، دستور داد تا تمامی یاران و نزدیکان آن امام بزگوار را به شهادت برسانند.
احمدبن موسی(ع) هنگامی که در نزدیکی شهر شیراز از شهادت برادر خویش آگاهی یافت با همراهانش برای خونخواهی امام رضا (ع)، در مقابل سپاه قتلغ خان، حاکم فارس ایستاد و با آنان به مبارزه برخاست.
نخست در این نبرد با وجود تعداد بی‌شمار نیروهای حکومتی، یاران احمد بن موسی(ع) پیروز و موفق شدند تا آنان را به سمت دروازه‌های شیراز عقب برانند.
هنگامی که یاران اسلام در پشت دروازه‌های شهر شیراز خیمه زده بودند تا بتوانند با پیکاری دوباره پیروز میدان نبرد شوند، قتلغ خان که توان مبارزه را در خود نمی دید، دستور داد تا شبانه، سربازانش به آنها حمله کنند و در نهایت برادر بزرگوار هشتمین پیشوای شیعیان جهان را در هفدهم رجب سال ۲۰۲ هجری قمری به شهادت رساندند.
پس از شهادت احمد بن موسی(ع)، مسلمانان تا سده ششم هجری از مکان آرامگاه ایشان اطلاعی نداشتند تا آن که در دوره اتابکان فارس، امیر مقرب‌الدین مسعود بن بدر محل دفن پیکر پاک شاهچراغ (ع) را در عمارتی در شیراز یافت و گنبدی برای آن بنا کرد.
جایگاه ویژه حضرت شاهچراغ(ع) نزد امام هفتم و هشتم
دبیر جامعه روحانیت شیراز و تولیت آستان مقدس حضرت سید علاءالدین حسین(ع) شیراز در خصوص شخصیت حضرت احمد بن موسی شاهچراغ(ع) به خبرنگار ایرنا گفت: حضرت شاهچراغ (ع) جزو شاخص‌ترین امامزادگان لازم التکریم است که مورد وثوق ائمه اطهار(ع) و پدر بزرگوارشان بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید محی‌الدین طاهری افزود: پس از شهادت حضرت موسی بن جعفر(ع) برخی معتقد بودند جایگاه امامت به حضرت احمد بن موسی شاهچراغ(ع) رسیده است اما ایشان در اوج محبوبیتی که در زمان خود داشتند با برادرشان علی بن موسی الرضا(ع) اعلام بیعت کردند که این عمل جایگاه معنوی و برزگواری ایشان را نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: حضرت احمد بن موسی شاهچراغ(ع) در دوران حیات مورد عنایت ویِژه پدر قرار داشتند و پس از شهادت پدر نیز مورد عنایت ویژه امام هشتم قرار داشتند.
دبیر جامعه روحانیت شیراز با بیان اینکه استان فارس توفیق این را داشته که مضجع شریف حضرت احمد بن موسی شاهچراغ(ع) و دیگر برادران بزرگوارشان در این استان قرار دارد، گفت: این جایگاه باید مورد تکریم بیشتر قرار گیرد و به نظر می‌رسد حقی که حضرت شاهچراغ(ع) و سایر امامزادگان بر سر مردم فارس دارند از سوی مسوولان مغفول مانده است.
باید به جایگاه امامزادگان به عنوان نقطه ثقل فعالیت‌ها در فارس توجه شود
حجت‌الاسلام والمسلمین طاهری با اشاره به فرمایش رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه حرم‌های مطهر باید نقطه ثقل تمام فعالیت‌های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی استان فارس و شیراز شود، افزود: متاسفانه این اتفاق صورت نگرفته که انتظار است به این موضوع و جایگاه توجه شود.
وی ادامه داد: امامزادگان پناهگاه و مرجع آرامش انسان‌ها هستند و در سختی‌ها هرچه به خاندان عصمت و طهارت(ع) روی بیاوریم آرامش جامعه بیشتر می‌شود و معضلات جامعه کاهش می‌یابد.
ولایتمداری، شجاعت و پرهیزکاری ویژگی شاهچراغ(ع)
حجت‌الاسلام سید حسین مومنی استاده حوزه و دانشگاه نیز در خصوص شخصیت حضرت احمد بن موسی شاهچراغ(ع) گفت: از جمله ویژگی‌های ایشان می‌توان به ولایتمداری، شجاعت، فاضل بودن، صالح بودن، پرهیزکاری، دارای منزلت، با عزت و با کرامت بودن اشاره کرد.
وی افزود: پس از شهادت موسی بن جعفر(ع) گفتند احمد بن موسی جایگزین امام است و جمعی با این بزرگوار بیعت کردند اما ایشان گفتند کسانی که با من بیعت کردید بدانید من با برادرم علی بن موسی الرضا(ع) بیعت می کنم و ایشان بعد از پدرم امام هستند.
وی ادامه داد: ایشان همچنین با مزرعه اهدایی از سوی پدر بزرگوارشان، هزار غلام خریداری و در راه خدا آزاد کرد.
رهبر معظم انقلاب در سفر اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۷ به استان فارس، شیراز را به عنوان سومین حرم اهل بیت (ع) در ایران اسلامی معرفی کردند، نامگذاری که به واسطه قرار داشتن بارگاه نورانی امامزادگان والا مقام از جمله حضرت شاهچراغ (ع) صورت گرفت.
شورای فرهنگ عمومی در سال ۱۳۸۶ خورشیدی با هدف بزرگداشت حضرت احمد بن موسی شاهچراغ(ع) به دلیل وجود روایت‌های فراوان درباره تاریخ تولد احمدبن موسی (ع)، ششم ذیقعده را که مابین سالروز میلاد امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) است، به نام روز گرامیداشت ایشان در تقویم به ثبت رساند.