سینمای مستند ایران در کنار انیمیشن قطعا از پرافتخارترین فیلمهای ایرانی چه به لحاظ میزان حضور و چه از نظر جوایز طی سالهای اخیر به حساب میآیند و در بررسی موفقیت آثار مستند در سال ۹۸ همین نکته بس که سینمای مستند ایران بیش از ۱۳۷ حضور در جشنوارههای معتبر دنیا را تجربه کرده است.
اما سینمای مستند ایران طی ۱۳۷ بار حضور خود توانسته ۳۹ جایزه از جشنوارههای معتبر جهانی نیز کسب کند که تا حدودی یک رکورد برای مستندسازان ایرانی به حساب میآید.
مستند دلبند به کارگردانی یاسر طالبی و تهیهکنندگی الهه نوبخت، موفقترین فیلم مستند ایرانی در عرصه جهانی بود که موفق به کسب ۲۱ جایزه بینالمللی شده است.
از جمله جوایز مهم این فیلم میتوان به تندیس بهترین فیلم جشنواره کازان روسیه، نشان جشنواره شانگهای چین، عنوان بهترین فیلم مستند شبکه توسعه سینمای آسیا- اقیانوسیه (نتپک) از جشنواره ulju کرهجنوبی، جایزه ویژه هیات داوران جشنواره مذهب امروز ایتالیا و جشنواره سلیمانیه عراق و... اشاره کرد.
اما مستند در جستجوی فریده ساخته آزاده موسوی و کوروش عطائی که به عنوان نماینده سینمای ایران و برای نخستین بار به آکادمی علوم و هنرهای سینما (اسکار) نیز معرفی شده بود دیگر مستند پرافتخار سال ۹۸ سینمای ایران است که ۳ جایزه بین المللی کسب کرده است.
دو مستند لوتوس به کارگردانی محمدرضا وطندوست و زنانی با گوشوارههای باروتی ساخته رضا فرهمند نیز دیگر آثار مستند ایرانی هستند که توانستند در کنار مستند در جستجوی فریده ۳ جایزه بینالمللی کسب کنند.
مستند اکسدوس ساخته بهمن کیارستمی نیز با کسب دو جایزه برنده جایزه تعالی جشنواره یاماگاتا ژاپن و جایزه ویژه هیات داوران جشنواره نیواورلئان آمریکا توانستند به عنوان چهارمین مستند موفق سینمای ایران در سال ۹۸ موفق شود.
مستند انیمیشن پسر دریا ساخته عباس جلالی یکتا نیز از دیگر آثار موفق سینمای ایران در سال گذشته است که توانسته دو جایزه بسیار معتبر جشنواره انسی فرانسه و تندیس بهترین فیلم آسیایی جشنواره sicaf کرهجنوبی را بدست آورد.
انیمیشنهای آدم خانگی، روباه، ملکوت و یکی بود یکی نبود نیز از جمله آثار موفق انیمیشن مستند ایران در جشنواره های خارجی بودهاند که توانستند هر چند جوایزی با اعتبار کمتر اما موفق در عرصه جهانی ظاهر شوند.
انیمیشن خورده شده ساخته محسن رضاپور هم از نظر حضور در جشنوارههای خارجی رکورددار بود. این فیلم در ۲۰ جشنواره جهانی نظیر الچه اسپانیا، Anim!Arte برزیل، سیکاف کرهجنوبی، Cefalu و Reggio ایتالیا، Ale kino لهستان، مونترال کانادا، Void دانمارک شرکت داشت.