اسلام‌آباد - ایرنا - یکماه پس از حادثه یازده سپتامبر آمریکا در سال ۲۰۰۱، این کشور به بهانه ریشی کنی تروریسم در افغانستان پاکستان را آماجگاه حملات و بمباران خود قرار داد، اقدامی که از نظر پاکستانی‌ها عامل اصلی ترویج تروریسم و افراط گرایی در کشورشان شد و با وجود نگرانی‌های مستمر نهادهای جهانی حقوق بشر، کاخ سفید با استفاده از پهپادهای جاسوسی، خاک پاکستان را برای سال‌ها بمباران می‌کرد و هزاران شهروند بی‌دفاع این کشور قربانی جنایات آمریکا شدند.

کابوس حملات مرگبار پهپادهای جاسوسی آمریکا همچنان در ذهن مردم پاکستان وجود دارد تا جایی که هفته گذشته نیز «عمران‌خان» نخست وزیر پاکستان در صحن علنی مجلس این کشور از عاقبت تلخ همراهی آمریکا در جنگ علیه تروریسم گفت و به عملیات‌های بی‌وقفه پهپادهای جاسوسی آمریکا به خاک پاکستان اشاره کرد و افزود: همراهی واشنگتن در جنگ علیه تروریسم به ضرر اسلام آباد تمام شد. 

آمریکا با نقض مقررات بین المللی، به این حملات ادامه داد و اعتنایی هم به اعتراضات مردم پاکستان و ناخرسندی جامعه جهانی نکرد.بر اساس گزارش رسانه‌ها، اولین حمله موشکی پهپادهای آمریکا در زمان ریاست جمهوری ژنرال پرویز مشرف در روز ۱۸ ژوئن سال ۲۰۰۴ (۲۹ خرداد ۱۳۸۳) صورت گرفت. 

«رستم شاه مهمند» سفیر پیشین پاکستان در افغانستان و همچنین بسیاری دیگر از کارشناسان این کشور و افراد مطلع از وضعیت مناطقی که مورد هدف عملیات‌های موشکی آمریکا قرار گرفته‌اند، گفتند که دست کم ۸۰ درصد قربانیان حملات پهپادهای آمریکایی، از افراد بی‌گناه هستند اما حاکمان آمریکایی همواره منکر نقض قوانین بین المللی و پایمالی حقوق بشر شدند. 

با وجود اعتراض‌های مستمر دولت پاکستان، رهبران سیاسی، مذهبی و جامعه مدنی این کشور به نقض حقوق بشر توسط آمریکا و جان باختن هزاران غیرنظامی در عملیات‌های به اصطلاح مبارزه با تروریسم، سازمان سیا نه تنها حاضر به توقف حملات پهپادهای جاسوسی نشد بلکه با تشدید این عملیات‌ها، بارها به تلاش دولت و مردم پاکستان برای مذاکرات صلح با شبه نظامیان ضربه زد. 

بیشترین تعداد حملات پهپادهای آمریکایی به خاک پاکستان در ۱۷ سال اخیر (تا اوایل سال ۲۰۱۸ میلادی) ، در سال ۲۰۱۰ انجام شد. تنها در این سال، تمامیت ارضی پاکستان ۱۲۸ بار توسط پهپادهای آمریکایی نقض شد. 

آخرین باری که عملیات یکجانبه موشکی پهپادهای جاسوسی آمریکا به خاک پاکستان گزارش شد مربوط به ماه‌های ژانویه و فوریه سال ۲۰۱۸ است که شش نفر در این حملات کشته شدند البته آنچه که واشنگتن ادعا کرد، چند سرکرده گروه‌های شبه نظامی در این عملیات‌ها کشته شدند. 

پاکستان همواره به حمله پهپادهای آمریکایی اعتراض و آن را نقض حاکمیت خود تلقی کرده است. اما با این همه، آمریکا به تکرار ادعا خود اصرار دارد که این هواپیماها جنگجویانی را که در مناطق بی‌قانون قبایلی، هم مرز با افغانستان مخفی شده‌اند، نابود می‌کنند. 

دولت فعلی و سابق آمریکا که بارها متهم به نقض آشکار حقوق بشر علیه کشورهای منطقه به ویژه ترویج ناآرامی و تروریسم پس از یورش به افغانستان، هستند، همکاری علیه تروریسم را بر کشورهای به اصطلاح متحد خود مانند پاکستان دیکته کرده و تنها به برجسته‌سازی دستاوردهای خود اکتفا می‌کردند درحالی که آنان در مقاطع مختلف دولت و ارتش پاکستان را به کم کاری در جنگ علیه تروریسم متهم کردند، کشوری که در صدها فقره عملیات موشکی پهپادهای آمریکایی، هزاران غیرنظامی خود از جمله زن و بچه را از دست داد. 

افزایش هشت برابری حملات هوایی آمریکا به پاکستان در دوره اوباما

ناظران سیاسی در پاکستان می‌گویند: کاهش تجاوز هوایی آمریکا به خاک پاکستان دلیل ترس آنان از پیامدهای آن و یا اعتراض جهانی به اینگونه حملات ندارد بلکه درماندگی کاخ سفید برای خروج از افغانستان و تلاش برای خروج آبرومندانه از این کشور، باعث شده تا آمریکا نیاز به همکاری پاکستان پیدا کند و در قبال آن، حاضر به کاهش و یا پایان عملیات‌های موشکی پهپادها شده است. 

در عین حال آمار و ارقام نشان می‌دهد حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا به مناطق قبایلی پاکستان که از سال ۲۰۰۴ و در زمان ریاست جمهوری 'جرج بوش' آغاز شده بود، در دوره ریاست جمهوری 'باراک اوباما' نزدیک به 'هشت برابر' افزایش داشته است. 

براساس آماری که موسسه ژورنالیسم تحقیقی (یک موسسه غیردولتی درلندن) در خردادماه ۹۵ منتشر کرد، از سال ۲۰۰۴ تا اواسط سال ۲۰۱۶ میلادی در مجموع ۴۲۴ فقره حمله توسط پهپادهای آمریکا به خاک پاکستان انجام شده که ۵۱ مورد آن در دوره ریاست جمهوری جرج بوش بوده و ۳۷۳ مورد هم در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما رخ داده است. 

براساس آمار منتشره از سوی این موسسه، دست کم دو هزار ۵۰۰ نفر بر اثر این حملات جان خود را از دست داده‌اند که تعداد قابل توجهی از آنان را افراد عادی و ساکنان مناطق بمباران شده تشکیل می‌دهند. 

کمیسیون حقوق بشر پاکستان نیز بارها ضمن محکومیت حملات موشکی پهپادهای آمریکا، آن را نقض آشکار هنجارهای بین المللی و قوانین حقوق بشر اعلام کرده بود. 

واکنش سازمان ملل

کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل در خردادماه ۱۳۹۱ طی سفر رسمی به پاکستان، حملات پهپادهای آمریکا و کشتار بی‌رویه غیرنظامیان و صدمات ناشی از این حملات در مناطق قبایلی پاکستان را نقض آشکار حقوق بشر دانست. 

این مقام ارشد حقوق بشر سازمان ملل متحد خواستار تحقیقات بیشتر در زمینه این حملات شده بود و بر اهمیت تحقیق و بررسی درباره این حملات و تضمین جبران خسارت قربانیان تاکید کرد. 

"ناوی پیلای" نماینده وقت امور حقوق بشر سازمان ملل چنین گفت: زمانی که حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا در مناطق قبایلی پاکستان خارج از چارچوپ نظامی و فراتر از راهکارهای موثر و شفاف برای کنترل نظامی و غیرنظامی انجام می‌شود، اصل تمایز، تناسب و تضمین به منظور پاسخگویی برای هرگونه عدم تطابق این اقدام با قوانین بین المللی نیز دشوار می‌شود. 

«عمران‌خان» به عنوان رئیس حزب حاکم پاکستان و نخست وزیر این کشور، از مخالفان سرسخت سیاست‌های آمریکا در منطقه به ویژه نقض تمامیت ارضی پاکستان با انجام حملات موشکی شناخته می‌شود. 

وی که هفته گذشته نیز در مجلس پاکستان از اثرات منفی و طولانی مدت مشارکت این کشور با آمریکا در جنگ علیه تروریسم سخن گفت، در اعتراض به حملات پهپادهای جاسوسی آمریکا تظاهرات گسترده‌ای ترتیب داد که بسیاری از برخی از چهره‌های بین المللی ضدجنگ و فعالان مدنی از کشورهای مختلف با حضور در پاکستان در این کمپین شرکت کردند. 

عمران‌خان حتی اردیبهشت ماه ۱۳۹۲ تنها چند هفته مانده به انتخابات سراسری سال ۲۰۱۳ در پاکستان در جمع هواداران خود اعلام کرده بود که اگر حزب متبوعش (جنبش عدالت) در پاکستان به قدرت برسد ، دستور شلیک به هواپیماهای بدون سرنشین جاسوسی آمریکا در مناطق قبایلی را صادر می‌کند. 

هرچند بعد از ماه‌های اول سال ۲۰۱۸ تاکنون هیچ حمله‌ای از سوی پهپادهای آمریکا در رسانه‌های و محافل رسمی پاکستان گزارش نشد، اما مردم پاکستان و آن دسته از افرادی که اعضای خانواده آنان بیش از ۱۵ سال در مناطق قبایلی این کشور یا قربانی این حملات شده و یا از آن آسیب دیده‌اند، از عمران‌خان انتظار خواهند داشت تا در صورت ادامه نقض تمامیت ارضی پاکستان توسط آمریکا، به وعده خود عمل کرده و دستور سرنگونی پهپادهای متجاوز را بدهد. 

براساس گزارش‌های سال‌های اخیر سازمانهای امنیتی پاکستان، افزایش ناامنی و تشدید خشونت‌ها در کنار حملات پهپادهای آمریکا و حضور نظامی آن در افغانستان از اکتبر ۲۰۰۱ منجر به قربانی شدن ۷۰ هزار نفر از نیروهای امنیتی و غیرنظامی در پاکستان شده است.