دکتر مسعود یونسیان اپیدمیولوژیست در این یادداشت نوشت: روند فعلی مبتلایان و مرگ و میر ناشی بیماری حاصل رفتار امروز ما نیست بلکه نتیجه رفتار و عمکرد نامناسب ما در روزهای گذشته است. دوره نهفتگی بیماری بین یک تا ۲ هفته است و اگر ما توصیه های بهداشتی را رعایت نکنیم شاهد این گونه نتایج ناخوشایند خواهیم بود.
اگر از امروز هم توصیه های بهداشتی به خصوص فاصله گذاری فیزیکی و زدن ماسک را رعایت کنیم، ۷ تا ۱۴ روز آینده هم شاهد رفتارهای غلط خودمان خواهیم بود. مرگ و میر روزهای اخیر نتیجه اقدامات خطرناک ۲ تا ۶ هفته گذشته است.
در کنار رفتارهای نامناسب مردم، مسوولان هم باید با برنامه ریزی مناسب اقدام به بازگشایی ها می کردند تا از این طریق شاهد افزایش تعداد مبتلایان یا احتمالا مرگ و میر ناشی از کرونا، نمی شدیم
برای پیشگیری از بیماری و کاهش مرگ ناشی از کرونا چه باید کرد؟
سوالی که این روزها بسیار مطرح می شود این است که برای پیشگیری از انتشار بیشتر بیماری و در نتیجه کاهش مرگ و میر چه باید کرد؟ پاسخ آن رعایت توصیه های سازمان هایی مانند سازمان جهانی بهداشت و مسئولان حوزه بهداشت است که به شرح زیر بیان می شود:
رعایت بهداشت دست به این معنی که دست ها به صورت مرتب با آب و صابون شسته شود یا در صورت عدم امکان شستشو، توسط محلول ها مکررا ضدعفونی شود و همچنین دست های آلوده را به چشم، دهان و بینی نزنیم.
رعایت بهداشت تنفسی هم بسیار مهم است، این موضوع صرفا به معنی ماسک زدن نیست، هرچند این کار بخش عمده ای از رعایت بهداشت تنفسی است، ولی سایر اقدامات مثل جلوگیری از عطسه و سرفه با استفاده از دستمال یا آرنج بسته نیز باید انجام شود تا با عطسه، سرفه و صحبت کردن دیگران را آلوده به بیماری نکنیم.
توجه داشته باشیم که استفاده از ماسک یا همان پوشش صورت، در محل های بسته مثل فروشگاه ها، وسایل نقلیه عمومی، ادارات و ... ضروری است و ارزش پیشگیرانه دارد و استفاده از آن در فضای باز، بخصوص در محل های خلوت تاثیری در ابتلا یا انتقال بیماری ندارد، چون اساسا در این شرایط انتقالی صورت نمی گیرد.
رویکرد سوم هم رعایت فاصله گذاری است، فاصله گذاری فیزیکی طیف وسیعی دارد که موثرترین آنها، همان عدم حضور در اجتماعات در مواقع غیرضروری است. وقتی ضرورت ندارد به مهمانی، مسافرت، سینما و... و. نرویم.
بسیاری از حضورهای ما در محل های شلوغ و پرتردد ضرورتی ندارند و نباید انجام گیرد و این موضوع مهم ترین اقدام در فاصله گذاری فیزیکی است. تنها در مواقع اضطرار حضور در محل های بسته با رعایت فاصله یک تا ۲ متر و استفاده از ماسک مطرح می شود.
با این اقدامات و فعالیت ها می توانیم شاهد کاهش موارد ابتلا و در نتیجه مرگ و میر براثر این بیماری باشیم. در حال حاضر برای بسیاری از موارد مرتبط با بازگشایی ها، دیگر کمبود دستورالعمل ها و پروتکل ها نداریم اما در اجرای آنها و نیز در نظارت بر حسن اجرای این دستورالعمل ها، کمبود داریم.
نظرات مختلف کارشناسان در مورد افزایش تعداد مبتلایان
در مورد افزایش تعداد مبتلایان نظرات مختلفی در کشور مطرح است، برخی از کارشناسان بر این باور هستند که این تعداد رو به افزایش است.
نظر برخی دیگر از کارشناسان بر این باور هستند که شناسایی بیماران، بخصوص بیماران بدون علامت و کم علامت افزایش یافته که این موضوع به دلیل افزایش امکانات تشخیصی و آزمایشگاهی از جمله کیت و سایر تجهیزات است، به عبارتی افزایش تعداد بیماران بر اثر شناسایی بیشتر بیماران خفیف می باشد.
در نظریه سوم کارشناسان چنین مطرح شده که در برخی از استان ها که موج کرونا را تجربه کردند، شاهد افزایش بیماری، براثر شعله ور شدن مجدد بیماری هستیم.
واقیعت این است که هر سه نظریه به درجاتی صحیح هستند اما هیچ کدام به تنهایی عامل افزایش بیماری در روزهای اخیر در کشور نیست.
اگر علت افزایش بیماری را فقط به دلیل بیشتر شدن شناسایی افراد بی علامت و کم علامت در نظر بگیریم نباید انتظار افزایش چشمگیر مرگ و میر براثر این بیماری را داشت.
افزایش تعداد مرگ و میر از حدود یک ماه پیش نشان می دهد که علاوه بر افزایش توان سیستم بهداشتی درمانی در شناسایی بهتر بیماران، سایر موارد پیش گفت هم در این موضوع بسیار موثر بود که برای کنترل بیماری باید هرکدام از آنها مورد توجه قرار گیرد.
مسعود یونسیان| اپیدمیولوژیست و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران