«اسحاق جهانگیری» روز سه شنبه در مراسم روز ملی صنعت، معدن و تجارت در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران با تبریک این روز، گفت: در ایام سخت و دشوار که از یک طرف با تحریم‌های ظالمانه، غیر انسانی و غیرقانونی آمریکا و از طرف دیگر با ویروس نوظهور و نوپدید کرونا که عالم‌گیر شده، مواجه هستیم.
معاون اول رئیس جمهوری افزود: آمریکایی‌ها فکر می‌کردند که می‌توانند اقتصاد ایران را از هم بپاشند اما ما متناسب با این شرایط سیاستها را تغییر دادیم. سیاستمدار عاقل باید متناسب با این طراحی‌ها سیاست‌گذاری کند و ببیند که چه برنامه‌ای علیه کشور طراحی شده و چه اقدامی می‌خواهند انجام دهند.
سیاست ما در این شرایط مقاومت و تاب‌آوری است/ ایجاد سه و نیم میلیون شغل در دولت تدبیر و امید
جهانگیری گفت: سیاست ما در این شرایط و مقابل فشارهای خارجی ناشی از تحریم، مقاومت است و باید سازوکاری ایجاد کنیم که تاب‌آوری ملت را افزایش دهیم تا بر مردم فشاری وارد نشود. بنابراین مقابل تحریم، سیاست مقاومت و تاب آوری را در پیش گرفتیم.
معاون اول رییس‌جمهوری با اشاره به اولویت‌های کشور افزود: اولویت ما در ابتدا «سلامت مردم» و سپس «تامین معیشت» است. همچنین باید از اشتغال موجود صیانت کنیم در این ۷ سال با توجه به شرایط و محدودیت‌ها ۳ و نیم میلیون شغل ایجاد شده است.
وی خاطرنشان کرد: کرونا بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دنیا را تحت تاثیر قرار داده است و به فضل الهی تا الان مردانه و سرفرازانه اقدام کرده‌ایم و از این به بعد هم همین طور ادامه خواهیم داد.
سیاست خارجی عامل تعیین کننده سیاست صنعتی و اقتصادی است
جهانگیری با اشاره به روز ملی صنعت و معدن ادامه داد: هم در توسعه صنعتی و هم فراتر از آن در توسعه اقتصادی، علاوه بر سیاست‌هایی که مختص توسعه صنعتی است در واقع محیط پیرامونی اثر گذار اصلی است. این محیط تعیین می‌کند ما در هر دوره زمانی چگونه سیاست‌های صنعتی و اقتصادی خود را در پیش بگیریم. سیاست‌های اجتماعی فرهنگی و به طور خاص سیاست خارجی عامل تعیین کننده در سیاست صنعتی و اقتصادی است.
معاون اول رییس جمهوری افزود: وقتی به تجربه کشورهای موفق صنعتی نگاه و تاریخ آنها را بررسی می‌کنیم مثلا در شرق آسیا یا در آمریکای لاتین، در دهه‌های اخیر و دوران پس از جنگ جهانی دوم به نوع دیگری سیاست‌گذاری برخورد می‌کنیم. شرق آسیا به دلیل روابطی که با دنیای غرب در پیش گرفت کره ای‌ها و بقیه کشورها به اسم توسعه صادرات نوع دیگری سیاست‌گذاری کردند. آن موقع فکر می‌کردند که دنیا بازار بزرگی در اختیار آنها قرار داده است که باید به آن سمت حرکت کنند. در مقاطعی که تنش در آمریکای لاتین رخ داد توجه به سمت سیاست کنترل واردات یا جایگزینی واردات معطوف شد و سیاست‌های متناسب با آن اتخاذ شد حتماً این درس تعیین‌کننده‌ای است.
جهانگیری افزود: ما نه در دوران توسعه صادرات و جایگزینی واردات بلکه در دوران دیگری هستیم که باید سهم و جایگاه خود را در اقتصاد دنیا تعریف و به سمت آن حرکت کنیم که چه جایگاهی باید داشته باشیم.
وی گفت: وقتی دولت سال ۹۲ شروع به کار کرد سیاست‌گذاری‌هایی که در پیش گرفت بر این مبنا بود که اولویت‌های اصلی کشور شناسایی شود. بر مبنای این اولویت‌ها سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی صورت گرفت. معتقدیم در سیاست‌گذاری و برنامه ریزی، مدیرانی که آن سیاست را اجرا می‌کنند و همچنین چیدمانی که در دولت شکل می گیرد و سپس نظارت و پیگیری هایی که صورت می‌گیرد همه در نهایت نشان می‌دهد دولت چه کارنامه و عملکردی دارد. در اینجا منظور از دولت کل حاکمیت و نه قوه مجریه است.
جهانگیری افزود: در سال ۹۲ با اینکه شاخص‌های اقتصادی از نظر تورم و رشد اقتصادی و هم از نظر تحریم‌ها و محدودیت‌های بین المللی خارج شده بود امید و باوری در مردم به وجود آمد که این مجموعه قادر است که کشور را از این مرحله عبور دهد. این امر بیش از سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی موثر بود به همین دلیل قبل از اینکه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی صورت گیرد همه شاخص‌ها روند رو به رشدی را در پیش گرفت. تورم به سمت کاهش و رشد اقتصادی به سمت افزایش، نرخ ارز به سمت ثبات و کاهش حرکت کرد و امید مردم هم به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای تعیین‌کنندهآینده بود.
مردم در انتخابات ۹۶ کارنامه دولت را تایید کردند
جهانگیری گفت: اینکه انتظارات تورمی مردم چیست و آنها چه تصوری از آینده دارند بر اساس آن تصورات اقداماتی انجام می‌شود. به هرحال با توجه به مجموعه سیاست‌هایی که در دولت هم در عرصه بین المللی و در داخل کشور دنبال شد می‌توان گفت که کارنامه دوره اول دولت در سال ۹۶ در انظار مردم قرار گرفت و در یک رقابت خیلی جدی از نظر انتخاباتی مردم ایران آن کارنامه را موفق تشخیص دادند حدود ۲۴ میلیون نفر پایین کارنامه را مهر تایید زدند و در واقع یک سابقه خوب هم برای دولت و برای آقای روحانی ثبت شد.
معاون اول رییس جمهوری ادامه داد: ما این کارنامه را به عنوان یک سرمایه برای در دوره دوم داشتیم و بر همان اساس فکر می‌کردیم اگر سیاست‌گذاری که در دولت یازدهم انجام گرفت عمدتاً مبنی بر این بود که رشد و توسعه کشور شتاب پیدا کند و از محدودیت‌ها عبور کنیم کاهش درآمد و قدرت خرید مردم که طی سال‌های قبل اتفاق افتاده بود با سرعت رشد اقتصادی افزایش یابد که به فضل الهی در این دوره انجام گرفت.
وی افزود: در دوره دوم فکر می‌کردیم که سرعت این کار در بخش‌های مختلف باید بیشتر شود. بخش خصوصی به معنای واقعی میدان‌دار سیاست‌های شده بود با طرف‌های خارجی نشست و گفت‌وگو برگزار می‌کرد و برنامه‌ریزی می‌کرد که چه کارهایی انجام می‌گیرد به همین دلیل برخی اصلاح ساختارهای جدی مانند اصلاح ساختار نظام بانکی در دستور کار دولت قرار گرفت.
معاون اول رییس جمهوری ادامه داد: اما شرایط بین المللی عوض شد.نمی‌خواهم وارد این بحث‌ها شوم که چه کسی مقصر و مسبب این وضعیت بود. در داخل و خارج چه اتفاقاتی افتاد زیرا گاهی اوقات ورود به این بحث‌ها به معنای این است که آمریکایی‌ها را به دلیل خیانتی که در حق ایران کردند تبرئه می‌کنیم.
متناسب با شرایط سیاستها را تغییر دادیم
جهانگیری ادامه داد: تحریم‌های سنگینی بر ایران وارد کردند؛ این تحریم‌ها، آمریکا را به این اطمینان رسانده بود که نظام ایران به ۴۲ سال نمی‌رسد و گاهی می‌گفتند که اقتصاد ایران از هم می‌پاشد. ما متناسب با این شرایط باید سیاست ها را تغییر می‌دادیم یک سیاست‌گذار و مدیر عاقل و دلسوز کسی است که ببیند طراحی که انجام گرفته چیست و چه سیاست‌هایی متناسب با این شرایط باید وضع شود؟ این سیاستها به این منجر شد که مقابل فشارهای خارجی تحریم باید مقاومت کنیم باید ساز و کاری به وجود بیاوریم که هم تاب آوری ملت بالا برود و ساز و کار ایجاد می‌کردیم که معیشت مردم آسیب نبیند. لذا سیاست توسعه و پیشرفت و سرعت دادن به سیاست مقاومت و افزایش تاب آوری تبدیل شد.
معاون اول رییس جمهوری ادامه داد: آمریکایی‌ها جنگ اقتصادی را شروع کردند در مرحله اول نفت به عنوان مهمترین منبع درآمد ما را هدف قرار دادند. سال ۹۲ در تحریم‌های شورای امنیت مجوز صادرات یک میلیون صادرات نفت را داشتیم. در دولت یازدهم با همان صادرات یک میلیون بشکه نفت ادامه دادیم تا بعد از برجام به صادرات روزی ۲ میلیون و ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار بشکه رسیدیم.
معاون اول رییس جمهوری ادامه داد: آمریکایی‌ها سپس در جابجایی پول نفت و بعد بر حمل و نقل متمرکز شدند. یعنی نتیجه فشارهای آمریکا این شد که صادرات غیرنفتی که همت صادرکنندگان کشور بود افزایش یابد.
صادرکنندگان سربازان خط مقدم جنگ اقتصادی هستند
جهانگیری، صادرکنندگان را سربازان خط مقدم جنگ اقتصادی عنوان کرد و گفت: این درست نیست که فکر کنیم می‌خواهیم علیه صادرکنندگان واقعی کشور پرونده‌سازی و آنها را نسبت به آینده نگران کنیم. واردکنندگان هم سرباز خط مقدم جنگ اقتصادی علیه آمریکا هستند و باید قدر آنها را دانست.
معاون اول رییس جمهوری ادامه داد:از اسفند سال گذشته موضوع دیگری علاوه بر تحریم ما به نام ویروس کرونا اضافه شد. کرونا امروز اقتصاد دنیا را با مشکل روبرو کرده است. صاحب نظران اقتصادی دنیا و مجموعه صندوق بین المللی پول و بانک جهانی می‌گویند که بزرگترین رکود اقتصادی جهانی بعد از سال ۱۹۳۰ متعلق به دوران شیوع ویروس کرونا است یعنی در قرن اخیر چنین اتفاقی بی سابقه بوده است.
جهانگیری خطاب به صنعتگران حاضر در جلسه گفت: اتفاقات را در محاسبات و برنامه ریزی‌های آینده خود در نظر بگیرید که چه عواملی باعث رکود و چه زمینه ای دچار رکود است.
سلامت، معیشت و اشتغال سه اولویت دولت است
معاون اول رییس جمهوری با بیان اینکه کرونا، سلامت مردم، اقتصاد معیشت و اشتغال را تحت تاثیر قرار داده است، افزود:در مقطع فعلی تمرکز ما در سه موضوع است. نخست این است که سلامت مردم آسیب نبیند هر موضوعی که سلامت مردم تحت تاثیر قرار دهد باید به کنار برود. موضوع دوم معیشت مردم است و ما مجبور هستیم سیاست‌هایی که به ما اطمینان می‌دهد و زندگی طبقات ضعیف جامعه را در یک حداقل‌هایی نگه می‌دارد مدیریت کنیم. دیگر آنکه از اشتغال موجود صیانت کنیم و برای آن برنامه داشته باشیم.
جهانگیری ادامه داد: این ۷ سال میزان خالص شغلی ایجاد شده، سه و نیم میلیون نفر است یعنی سالی حدود ۵۰۰ هزار شغل ایجاد شده است منابع محدودی که داشتیم آن را باید با دوران قبل مقایسه کنیم.
معاون اول رئیس جمهوری با بیان اینکه کرونا بودجه ما را تحت تاثیر قرار داده است، افزود: برای نحوه تامین کسری بودجه به نحوی سیاست گذاری کنیم که افزایش پایه پولی به افزایش تورم و نقدینگی منجر نشود.
جهانگیری ادامه داد: دولت به معنای حاکمیت ایران دولت ثروتمندی است براساس محاسبات که چند سال قبل انجام شده بود غیر از نفت و معادن دارایی‌هایی در اختیار دولت ایران ۷ هزار هزار میلیارد تومان بود که این یک دارایی بزرگ است. ما کشور ثروتمندی هستیم و اگر نفت و گاز را به آن اضافه کنیم از نظر ذخایر در رتبه نخست قرار داریم.
وی ادامه داد: از نظر معادن فلزی ما جزو ۱۰ کشور اول دنیا هستیم. باید این دارایی را مولد سازی کرده و در این شرایط سخت در خدمت مردم قرار دهیم. صنعت کشور در بخش کرونا عالی درخشید.
از دل تحریم و کرونا می‌توان فرصت آفرید
جهانگیری افزود: صنعتگران کشور در حد معجزه کار کردند و تعداد زیادی از کادر درمانی ما شهید شدند؛ همت کردند و ظرف ۴ ماه تولید را چند برابر کردند که نشان می‌دهد راه را بلد هستند. باید از تهدید کرونا و تحریم فرصت ساخت. هیچ جا نگفته‌ام که تحریم نعمت یا تحریم چنین است تحریم و کرونا تهدید است و از دل آنها می‌توانیم فرصت بیافرینیم.
وی گفت: کارهایی که صنعتگران کردند فرصت‌هایی که برای کشور به وجود آوردند؛ باید درس بگیریم که بتوانیم مسائل را حل کنیم. شما خوب درخشیدید و با تولید تجهیزات مورد نیاز کرونایی به یکی از کشورهای صادر کننده تبدیل شویم.
معاون اول رئیس جمهوری با بیان اینکه جوانان کشور در شرکت های دانش بنیان درخشیدند درباره انتظارات از این حوزه‌ها، ادامه داد: مهمترین انتظار در مقطع فعلی از بخش صنعت این است که همچنان این خط تأمین نیازهای کرونا را در دستور کار داشته باشند حفاظت از پرسنل خود به عنوان نیروی کار در بخش صنعت جزو اولویت‌ها است.
وی گفت: کد پرسنلی شرکت‌های خودروسازی را از آنها جویا شدیم آنها گفتند که تاکنون موردی از کرونا در آنها مشاهده نشده یا اندک بوده است و در حوزه‌های دیگراز جمله در مجموعه پارس جنوبی سوال کردم که ۷۰ هزار پرسنل آن تا این لحظه به کرونا مبتلا نشده و در سر کار خود حضور دارند. این حفاظت باید جدی تر شود موضوع استفاده از ماسک که مقام معظم رهبری نیز بر آن تأکید کردند باید رعایت شود این یک نیاز حفاظت از خود و دیگران است.
تامین ارز کشور بر عهده صادرکنندگان است
جهانگیری گفت: یکی از فشارها در دوران تحریم و کرونا، نیاز ارزی است. تامین ارز کشور به ویژه اکنون که فشار در صادرات نفت بسیار سنگین است بر عهده صادر کنندگان است
معاون اول رییس جمهوری افزود: این مطالبه ماست و انتظار داریم که صنعتگران کشور آن را محقق کنند اگرچه سخت است اما می‌دانیم که قدرت، توانایی و فرصت آن را دارید. این کشور به یک میلیارد دلار نیاز دارد. کشور از صادرکنندگان خود در این شرایط دشوار انتظار دارد که مردانه به صحنه بیایند که این رقم را برای کشور تامین کنند و صادرات را انجام دهند و ارز ناشی از صادرات در چرخه اقتصاد کشور وارد شود.
جهانگیری ادامه داد: می‌خواهیم بخشی از نیازهای اولیه بخش خصوصی را به صادرات آنها مرتبط سازیم و یک سازمان ایجاد شود و همان کاری که در فلزات انجام دادیم و بسیاری از نیازهای کشور را حل کردیم و این هماهنگی با بانک مرکزی انجام شود که بخشی از رشته‌های صنعتی در این حوزه وارد شوند. تامین ارز یک نیاز مهم ماست و امروز بیش از همه از صادرکنندگان انتظار داریم.
وی گفت: موضوع تولید داخلی جدی است و ما با تعرفه گذاری از این بخش حمایت می‌کنیم. بر کالاهای ساخت داخل تمرکز کنید شما صنعتگران می‌توانید.
معاون اول رئیس جمهوری با بیان اینکه شرایط کشور را در نظر بگیرید، گفت: همه حق دارید اظهار نظر کنید و هر اشکالی می توانید به دولت بگیرید و بگویید. به عنوان یک انسان منصف شرایط کشور را در نظر بگیرید. سیاستی که دولت در پیش گرفته و نیازمند اصلاح است را متذکر شوید. من در حد وسع و توان خودم اطمینان می‌دهم که کمک کنم که راهنمایی‌های دلسوزانه دوستان به جای خود عملیاتی شود.