بر اساس این قطعنامه که سندی حقوقی، بین المللی، الزام‌آور و پشتوانه برجام بوده، تحریم تسلیحاتی ایران ۲۷ مهرماه امسال لغو می شود؛ تحریم هایی که قبل از برجام و براساس قطعنامه های سازمان ملل، خرید سلاح از سوی ایران و نیز خرید سلاح های ایران از سوی کشورهای دیگر را ممنوع کرده بود.
هر چه به ۲۷ مهرماه و پایان پنجمین سال امضای برجام نزدیکتر می‌شویم، در واقع به روزی تاریخی برای کشورهای مدعی نفوذ و جایگاه در عرصه بین‌المللی نیز نزدیکتر شده ایم که باید میان الگوی چندجانبه‌گرایی و نظام تک قطبی یکی را انتخاب کنند.
آمریکا که ۱۸ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸ ) با فرمان دونالد ترامپ از برجام خارج شد، سیاست «فشار حداکثری» خود را بر محور اجماع سازی جهانی علیه جمهوری اسلامی ایران و هراس افکنی از قدرتمند شدن بیشتر ایران در منطقه قرار داده است.
برایان هوک نماینده ویژه آمریکا در امور ایران این روزها با حضور در امارات، عربستان و سرزمین های اشغالی، نمایش های ساختگی "نیکی هیلی" نماینده سابق سازمان ملل در آمریکا را ادامه می دهد تا بتواند در دل حاکمان عرب منطقه از پایان تحریم تسلیحاتی ایران هراس افکنی کرده و راه را برای دور زدن قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و تداوم تحریم های تسلیحاتی ایران که کاملا غیرحقوقی و فاقد مشروعیت است، هموار سازد.
سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه نیز که از زمان اجرای برجام به دلیل ناتوانی در اجرای تعهداتشان بارها مورد انتقاد مقامات جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته اند، با حمایت آمریکا قطعنامه ای را اخیرا به شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی پیشنهاد دادند که شورای حکام پس ازهشت سال (۳۰ خرداد ماه امسال) نخستین قطعنامه ضد ایرانی خود را پس از توافق برجام تصویب کرد. در واقع، اروپا با پیشنهاد این قطعنامه تعجب برانگیز ضدایرانی نشان داد که بیش از همیشه در برابر رویکرد یکجانبه‌گرایانه آمریکا ضعیف و منفعل است.
قرار است امروز سه شنبه نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی نهمین گزارش دبیرکل این سازمان درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شود. براساس این قطعنامه، دبیرکل سازمان ملل متحد موظف است هر ۶ ماه گزارشی از نحوه اجرای این قطعنامه به شورای امنیت ارائه دهد و سایر اعضا نیز درباره آن تبادل نظر کنند.
مجید تخت‌روانچی نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در گفت و گو با ایرنا، درباره پیش بینی فضای نشست امروز می گوید: به نظرم نشست امروز، هم در مواضع کشورها و هم در موضع دبیرکل، حکایت از آن است که خواهان اجرای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ هستند، همان چیزی که آمریکا علاقه‌ای به شنیدن آن ندارد اما بار دیگر مجبور می‌شود در این نشست آن‌ها را بشنود.
وی درعین حال هدف آمریکا را از بین بردن برجام می داند و تصریح می کند: خود ترامپ هم از ابتدا گفته بود که این توافق را قبول نداریم. در طول این چند سال هم تلاش زیادی کردند که مجبور نشوند به این کاری که الان به دنبالش هستند، برسند اما موفق نشدند و هرچه گذشت بیشتر در انزوای بین‌المللی قرار گرفتند. از این رو الان تلاش می‌کنند به سمتی بروند که دیگر برجامی در کار نباشد.
نماینده ایران در سازمان ملل متحد همچنین قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام آژانس به پیشنهاد سه کشور اروپایی را بسیار نابجا و فاقد مبنای حقوقی می داند و می گوید: این قطعنامه، نوع رای‌گیری و رای نهایی آن، نشان‌دهنده آن بود که یک حرکت سیاسی است و برای فشار بر ایران تنظیم شده بود. در حالی که ما با آژانس در حال همکاری هستیم، ناگهان قطعنامه‌ای را علم می‌کنند و به تصویب آن اصرار می‌ورزند. این اصرار درباره موضوعی که ادعا می‌کنند ۱۷ سال پیش اتفاق افتاده است و خودشان هم می‌گویند که هیچ مشکل و خطر اشاعه‌ای نداشته است.
روانچی تاکید می کند: تصویب و اصرار این قطعنامه سوال برانگیز است و نشان می‌دهد یک حرکت سیاسی برای ایجاد فشار بر ایران است و به نظر ما در ادامه حرکت آمریکا است که در شورای امنیت دنبال می‌کند.
از این رو، علاوه بر آمریکا، اروپا نیز با فشار ترامپ به دنبال تکرار الگوی اجرا شده در شورای حکام آژانس است و قصد دارد قطعنامه‌ای را برای محدودسازی تسلیحاتی ایران پیشنهاد دهد که عدم پایبندی اروپا به قطعنامه ۲۲۳۱ عملا همراهی با آمریکا در مسیر تخریب کامل برجام است.
حرکت اروپا در این مسیر عملا به این معنی است که هر چهار عضو غربی امضاکننده برجام از توافق خارج شده و دیگر سندی به نام برجام وجود نخواهد داشت.
از سوی دیگر، چگونگی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ برای مجموعه کشورهای عضو برجام از جمله چین و روسیه نیز بسیار مهم و تعیین کننده است. آمریکا طبق سند راهبردی امنیت ملی خود، تمرکز منافع خاورمیانه‌ای خود را در رقابت با روسیه و چین قرار داده و مهار ایران در امتداد آن قرار گرفته است.
در پایان می توان گفت سیاست کاخ سفید علیه ایران در آستانه انتخابات سوم نوامبر (۱۳ آبان ماه امسال) ریاست جمهوری آمریکا، اگرچه عدم رویارویی نظامی همراه با صبوری استراتژیک توام با تحریم‌های بیشتر است اما تلاش می‌کند هزینه‌های یک جنگ فرسایشی را بر جمهوری اسلامی ایران تحمیل کند.
در واقع، از آنجا که جمهوری اسلامی ایران با راهبرد «مقاومت فعال» ظرفیت‌های لازم را در بخش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و نظامی ایجاد کرده و قدرت بازدارندگی خود را ارتقا داده است، آمریکا و متحدینش با سیاسی کردن پرونده‌های فیمابین، تلاش می‌کنند اجازه استفاده از ظرفیت‌های حقوقی و دیپلماتیک را از تهران بگیرند.