سیدمسعود ریاضی روز سه شنبه با اعلام این مطلب در گفت و گو با خبرنگاران افزود: جلسه کمیته فنی شورای عالی شهرسازی و معماری کشور در تهران با حضور شهردار و دو نفر از اعضای شورای اسلامی شهر مشهد امروز دهم تیر ماه برگزار و طرح راهبردی توس مصوب شد.
وی ادامه داد: این طرح درحال حاضر میتواند به شورای عالی شهرسازی و معماری برای تصویب نهایی ارسال شود و با تصویب نهایی این طرح، محدوده توس دارای طرح جامع میشود.
رییس کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس در شورای اسلامی شهر مشهد گفت: طرح راهبردی توس چند محور کلی را دنبال میکند که تاکید بر گردشگری فرهنگی و جمعیتپذیری ۶۵ هزار نفری در زمره مهمترین این محورها به حساب میآید و باید به آنها توجه شود.
ریاضی افزود: جمعیت فعلی این منطقه حدود ۴۰ هزار نفر است و در همین راستا این منطقه، محدودهای فرهنگی خواهد بود و جلوی تفکیک زمینهای بزرگ مقیاس نیز در آن گرفته خواهد شد.
وی ابراز امیدواری کرد که در آستانه ۱۹ تیرماه، سالروز حضور رهبری در منطقه توس و فرمان تاریخی ایشان برای احیای این محدوده، طرح راهبردی توس در شورای عالی شهرسازی و معماری به تصویب نهایی برسد.
توس برای قرنها عمدهترین و پررونقترین منطقه مسکونی در این بخش از خراسان بزرگ تاریخی بود و نقطهای به نام مشهد تا زمان شهادت حضرت علی بن موسیالرضا (ع) در این خطه وجود نداشت بنابراین مورخان قدیم پس از شهادت هشتمین امام شیعیان در خراسان محل دفن پیکر مطهر و حرم نورانی آن امام همام را که آن زمان در باغی در جوار روستای نوغان و ۳۰ کیلومتری توس قرار داشت "ارض توس" نامیدند.
توس در زمان حمله مغول ویران شد اما خیلی زود به همت ایرانیان دوباره حیاتش را بازیافت تا حدی که چند مرتبه به عنوان مقر فرمانروایان مغول نیز انتخاب شد. همچنین بازسازی عمارت باستانی قلعه توس پس از مرگ تیمور گورکانی صورت گرفت. تا مدتی در این مقطع از تاریخ خراسان، نامهای توس و مشهد به طور مترادف به عنوان نام این منطقه به کار برده میشد اما روند روزافزون سالهای متمادی سفر و مهاجرت شیعیان برای زیارت و همجواری با مرقد مطهر حضرت امام رضا (ع) موجب رشد تدریجی مشهد به عنوان یک شهر و مرکز این بخش از خراسان بزرگ در اطراف مضجع شریف رضوی شد و به این ترتیب نام دیرقدمت "توس" تحتالشعاع مشهد قرار گرفت و رفته رفته از زبانها افتاد.
بقایای شهر تاریخی توس که بناهایی همچون زندان یا گنبد هارونیه در آن قرار دارد هماینک محدودهای ۳۶۰ هکتاری را دربرمیگیرد که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
بازدید تیر ماه ۱۳۷۵ رهبر فرزانه انقلاب اسلامی از شهر تاریخی توس و مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی نقطه عطفی برای توجه به این منطقه و ارزشهای تاریخی و فرهنگی آن بود زیرا پس از این تاریخ اقدامات عملی برای خروج توس از مهجوریت و رکود آغاز شد.
در پی توجه رهبری، توس در بهمن ۱۳۹۱ با تایید شورای عالی معماری و شهرسازی ایران به عنوان یک محدوده منفصل شهری به شهرداری مشهد واگذار شد و به این ترتیب محدوده منفصل شهری توس سال ۱۳۹۳ به شهر مشهد پیوست و هماینک تحت مدیریت شهرداری منطقه دوازدهم کلانشهر مشهد اداره میشود. همچنین از سال ۱۳۹۳ با هدف حراست از میراث تاریخی توس اهالی ساکن این منطقه از هرگونه عملیات ساخت و ساز و دخل و تصرف زمین و ساختمان در آن منع شدند.
معادن برداشت شن و ماسه و رفت و آمد کامیونها به همین منظور در محدوده توس نیز یکی از ویرانگرترین معضلات این عرصه مهم تاریخی بود که از سال ۱۳۹۴ به طور جدی مورد توجه قرار گرفت تا این که از این فعالیت مخرب در آن منطقه جلوگیری شد.
سال ۱۳۹۶ در ادامه اقدامات به منظور رونق توس، برای تدوین "طرح راهبردی توس" مشاور استخدام شد و نتیجه این کار مطالعاتی سال ۱۳۹۷ در اختیار شورای عالی معماری و شهرسازی کشور قرار گرفت.
کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس در شورای اسلامی شهر مشهد نیز شهریور ۱۳۹۶ از سوی پنجمین دوره شورای شهر مشهد تاسیس شد و در پی آن با توجه به ظرفیت بسیار گردشگری این خطه و جذابیت آن برای گردشگران، اقدامات توسعه و بازآرایی این منطقه آغاز شد.