کرونا، ویروسی است که در ماه های پایانی سال گذشته مهمان همه کشورهای دنیا و از جمله ایران شد. مهمانی که از طریق لمس سطوح آلوده به افراد منتقل می شود. متاسفانه این ویروس تاکنون افراد بسیاری را در جهان مبتلا و جان بسیاری را گرفته است.
در پی انتشار این ویروس، ابزارها و مواد ضدعفونی کننده و وسایل مختلف بهداشتی و پزشکی در دنیا برای مقابله با این بیماری طراحی و تولید شده است و در ایران نیز شرکت های دانش بنیان از این قافله عقب نماندند.
دستگاه ضدعفونی کننده ایرانی سطوح و هوا یکی از دستگاه های طراحی و ساخته شده ایرانی برای مقابله با ویروس کرونا است که توسط شرکت دانش بنیان صنایع الکترونیک سامع برای پاکسازی وسایط حمل و نقل عمومی استفاده می شود.
مهدی قلی زاده مدیر اجرایی شرکت صنایع الکترونیک سامع روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار دانشگاه و آموزش در خصوص طراحی این دستگاه افزود: با توجه به شیوع ویروس کرونا در دنیا و اینکه اعلام شد این ویروس از طریق سیستم حمل و نقل عمومی حدودا ۲۵ درصد منتقل و موجب شیوع زیاد می شود، ما در این شرکت اقدامات کشورهای دیگر برای از بین بردن این ویروس را بررسی کردیم.
وی بیان کرد: چین کشوری بود که در این زمینه سابقه داشت و پیشرو بود. در کشور چین برای ضدعفونی کردن اتوبوس ها، قطارها و مترو از لامپ یو وی که سال های سال است برای ضدعفونی کردن اتاق های عمل استفاده می شود و خاصیت ضدویروس و ضدباکتری دارد، به صورت پورتابل استفاده شده است.
قلی زاده افزود: کشور چین به صورت دروازه ای سازه ای بزرگ ساخته بودند؛ اتوبوس وارد سازه شده و بیرون آن ضدعفونی می شد. نمونه ای از این محصولات نیز داخل اتوبوس مستقر می شد و ضدعفونی داخل اتوبوس را انجام می داد. اشعه یو وی در رده سی باعث می شود ساختار پروتئینی سلول ویروس شکسته شود و موجب از بین رفتن آن می شود.
وی توضیح داد: راه هایی که درحال حاضر داریم مانند استفاده از الکل یا حلال های کلرید، ویروس را غیرفعال و پاک می کند اما این محصول باعث می شود کل ساختار ژنتیکی ویروس از بین برود و تقریبا ویروس نابود می شود.
پاکسازی اتوبوس در ۱۵ تا ۲۰ دقیقه
مدیر اجرایی این شرکت افزود: به همین دلیل ما از این خاصیت در طراحی این دستگاه استفاده کردیم، دستگاهی را برای ضدعفونی داخل اتوبوس ها، هواپیما، قطار و واگن مترو طراحی کردیم. برای اتوبوسی که به طور استاندارد ۱۲ متر طول آن است، سه دستگاه از این محصول اگر در داخل آن قرار گیرد، حداکثر در مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه نسبت به پاکسازی کامل سطح داخلی اتوبوس از جمله میله ها، صندلی، دستگیره ها و کف اقدام می کند.
وی ادامه داد: زمان این دستگاه را طوری طراحی کرده ایم که در ابتدا و انتهای خطوط به طور مستمر این کار را انجام می دهد؛ یعنی وقتی اتوبوس مسافر خود را سوار می کند و انتهای خط می رسد اگر فرد آلوده ای سوارشده و محیط را آلوده کرده است، بلافاصله این پاکسازی انجام می شود و مجددا اتوبوس به سرویس مسافربری برمی گردد.
قلی زاده گفت: برای ضدعفونی کردن هواپیماها نیز بعد از هر پرواز این کار را می توان انجام داد، برای مترو نیز به دلیل اینکه سر فاصله حرکت قطارها محدودیت دارد، شاید این کار در همه سرویس ها امکان نداشته باشد.
وی در خصوص مدت زمان ماندگاری برای هر دفعه ضدعفونی گفت: اصولا هر محصولی که ویروس را از بین ببرد، ماندگاری نخواهد داشت یعنی ویروس آن لحظه را از بین خواهد برد، اگر فرد آلوده ای وارد شود، مجددا محیط آلوده می شود، این دستگاه ها و تجهیزات و حتی محلول های موجود در دنیا برای این است که از انتشار بیش از حد این ویروس جلوگیری شود، یعنی اگر در وسط مسیر فردی سوار شد که دچار بیماری است، حداکثر مسافران آن خط را آلوده کند و مجددا در انتهای خط بلافاصله پاکسازی شود و برگشت آن به مسیر فرد مبتلا به وجود نیاید و برای همین امر طراحی شده است.
قلی زاده در خصوص طراحی داخلی این دستگاه گفت: این دستگاه کاملا در داخل طراحی شده است و بر اساس شرایط بومی و فضایی که داخل اتوبوس ها در ایران داریم طراحی شده است، تمام تجهیزات این دستگاه داخلی است به جز لامپ های یو وی سی آن که اختصاص کارخانه ها فیلیپس است.
وی یادآور شد: ما چهار رده لامپ یو وی داریم که هر کدام یک خاصیت دارد و تنها یک نوع لامپ یو وی است که معروف به یو وی سی است و خاصیت ویروس کشی دارد که فقط در انحصار کارخانه فیلیپس است و ما از آنها استفاده کرده ایم.
مدیر این شرکت دانش بنیان در خصوص استفاده از این دستگاه در خطوط حمل ونقل گفت: متاسفانه ما تست این دستگاه را هم در خطوط هوایی و هم در شبکه اتوبوسرانی استفاده کرده ایم و کارایی آن را نشان داده ایم ولی بازخوردی از سازمان های مربوطه برای خرید این محصول، شاید برای اینکه اجباری روی آنها نبوده ملاحظه نشده است.
وی افزود: برای دستگاه طراحی شده خود مجوزهای لازم از آزمایشگاه های معتبر سازمان غذا و دارو و سازمان استاندارد گرفته ایم، اثربخشی آن تایید شده ولی سازمان هایی که استفاده کننده از این محصول باید باشند مثل مترو، شرکت واحد اتوبوسرانی، سازمان راهداری که متولی حمل و نقل بین شهری است، علاقه ای نسبت به این موضوع از خود نشان نداده اند.
قلی زاده افزود: ما این دستگاه را برای اینکه لامپ یو وی سی روی چشم و پوست ممکن است تاثیر سو بگذارد و باعث ناراحتی شود، مجهز به یک اپلیکیشن کرده ایم که بدون حضور فرد این دستگاه خاموش و روشن می شود. این اپلیکیشن کاملا بومی است، طراحی داخلی دارد و همراه با دستگاه ارایه می شود.
وی گفت: همراه این دستگاه به کاربری که می خواهد از این دستگاه استفاده کند، ضمن اینکه عینک و لباس مخصوص داده می شود، اپلیکیشنی که قابلیت نصب روی تبلت یا موبایل دارد، ارایه می شود و کاربر می تواند با استفاده از اپلیکیشن به دستگاه تایم روشن و خاموش دهد.
مدیر اجرایی این شرکت افزود: خاصیت گزارش گیری، هشدار روی این اپلیکیشن دیده شده، مجهز به به سنسور حرکتی است که اگر موجود زنده ای در محیط بود و ما متوجه نشدیم این دستگاه خود به خود خاموش می شود.
قلی زاده اظهار داشت: هر کشوری در خصوص دستگاه هایی که در مبارزه با کرونا استفاده می شود، یک سری قوانین و مقررات خاص خود را دارد. یکی از مواردی که در کشور خیلی ما را معطل کرد و شاید زمان پیکی را که می شد از این دستگاه استفاده کرد، از ما گرفت، این بود که باید از سازمان انرژی اتمی به دلیل اینکه لامپ یو وی تحت نظارت آنها است، مجوز می گرفتیم و این اخذ مجوزها به قدری طولانی است.
وی یادآور شد: سازمان انرژی اتمی طبق قوانین خود و بر اساس اینکه لامپ های یو وی شاید عارضه داشته باشند برای اینکه مصرف کننده یا تولیدکننده دچار آسیب نشوند یه سری مقررات خاص تعیین کرده است.
ارسال نمونه به کشورهای عمان و ارمنستان
وی در خصوص صادرات این دستگاه به کشورهای دیگر افزود: برای صادرکردن به کشورهای دیگر نیز یک سری استانداردها لازم است که ما الان برای دو کشور این دستگاه را فرستاده ایم. یکی از کشورها عمان است که در حال بررسی است. همچنین نمونه به کشور ارمنستان نیز ارسال شده و در حال بررسی است.
قلی زاده در مورد تایید کارایی این محصول یادآور شد: در حوزه انستیتو پاستور که باید کارایی این محصول را تایید می کرد که آیا این دستگاه روی ویروس اثر دارد یا خیر، به راحتی تایید شد؛ چرا که خاصیت ویروس کشی این لامپ قبلا در دنیا اعلام شده بود؛ بنابراین خاصیت اثربخشی محصول را نیز تایید کردند.