توانمندی ایران در صنعت آب و برق بر کسی پوشیده نیست؛ جایگاه چهاردهم ایران در رتبه بندی جهانی در تولید برق و قرار گرفتن در بین سه کشور برتر در حوزه سدسازی تنها گوشه ای از نتایج چهار دهه تلاش صنعتگران و متخصصان حوزه انرژی در ایران است که سبب شده کشورمان ضمن پیشتاز بودن در منطقه خاورمیانه در زمینه صادرات برق، در حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی در امور آب و سدسازی به کشورهای دیگر نیز پیشرو باشد.
حضور فعال ایران در بازار تبادل انرژی برق در منطقه و صدور خدمات فنی و مهندسی سدسازی به سایر کشورها، تلاشگران این صنعت را از توجه به نیازهای داخلی کشورمان باز نداشته به طوری که همچنان افتتاح پرویه های صنعت آب و برق در دستور کار متولیان وزارت نیرو است و هر هفته بخشی از این پروژه ها که گاهی در مقیاس محلی و گاهی محلی پیگیری می شود، در قالب پویش «هر هفته الف ب ایران» به بهره برداری می رسد.
در دوازدهمین روز تیرماه و در شرایطی که مصرف آب و برق به دلیل گرمای هوا رکورد می زد، ۱۰ طرح در صنعت آب و برق با حضور رییس جمهوری به صورت ویدئو کنفرانس در استان های کرمانشاه و فارس به بهره برداری رسید و آنطور که وزارت نیرو آمار داده، برای این طرح ها در مجموع ۱۹۰۰ میلیارد تومان هزینه شده است.
پروژه‌های مورد بهره برداری شامل یک پروژه سدسازی در استان کرمانشاه و ۹ پروژه دیگر در بخش‌های برق و فاضلاب در استان فارس است که با اعتبارات دولتی، بخش خصوصی و صندوق توسعه ملی اجرا شده‌اند نکته قابل تامل اینکه این طرح‌ها در استان‌هایی اجرا شده اند که از منظر تامین آب در شرایط خوبی قرار ندارند و از این رو اقدام وزارت نیرو در تامین آب هموطنان ساکن در این نقاط گامی در جهت برخورداری از آب شرب پایدار به حساب می‌آید.
حجت الاسلام حسن روحانی رییس جمهوری در آیین بهره برداری از این طرح ها با تاکید بر اینکه تامین آب شرب پایدار یکی از رویکردهای دولت تدبیر و امید از ابتدای فعالیت تا به امروز بوده است، اظهار داشت: گام‌های بلند و اقدامات جهادی در این سال‌ها برای رسیدن به این هدف انجام شد و امروز شاهد بهره برداری از طرح های آب، فاضلاب و برق در کشور هستیم.
رییس جمهوری اعلام کرد: در دولت یازدهم و دوازدهم توانستیم هر دو ماه یک سد مخزنی ملی، هر ماه یک تصفیه خانه فاضلاب و هر ۵٠ روز هم یک تصفیه خانه آب شهری افتتاح کنیم.
رضا اردکانیان وزیر نیرو نیز در این آیین گفت: در ۸۳ ماه گذشته ۴۳ سد و هر ۲ ماه یک سد مخزنی ملی به بهره‌برداری رسیده که امید است تا پایان دولت یعنی نیمه سال ۱۴۰۰، ۱۵ سد دیگر مطابق برنامه به نتیجه برسد.
طرح‌هایی که در فارس افتتاح شد
پروژه‌هایی که امروز به بهره‌برداری رسید، در بخش فاضلاب استان فارس شامل واحد نخست و دوم تصفیه‌خانه فاضلاب شماره ۲ شیراز، مرحله نخست طرح آبرسانی به کلانشهر شیراز از جمله خط انتقال، ایستگاه پمپاژ و تصفیه‌خانه بزرگ آب شیراز و مرحله نخست طرح آبرسانی به سعادت‌شهر و ارسنجان است.
احداث واحدهای نخست و دوم تصفیه‌خانه فاضلاب شماره ۲ شیراز با ۵۳۷ میلیارد تومان اعتبار دولتی در سال ۸۸ آغاز شده و این پروژه شامل تصفیه خانه‌ای با ظرفیت ۱۰۰ هزار مترمکعب در شبانه‌روز برای جمعیت زیرپوشش ۵۷۰ هزار نفری با فرآیند لجن فعال است.
عملیات اجرایی مرحله نخست طرح آبرسانی به کلانشهر شیراز شامل خط انتقال، ایستگاه پمپاژ و تصفیه‌خانه بزرگ آب شیراز هم با جمعیت زیرپوشش ۳۲۴ هزار نفر با ۴۶۳ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان اعتبار بخش دولتی و ۹۶ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان اعتبار بخش خصوصی اجرا شده است.
طرح دیگری که در این بخش به بهره‌برداری رسید، فاز نخست طرح آبرسانی به سعادت‌شهر و ارسنجان است که با ۳۹ میلیارد تومان اعتبار بخش دولتی اجرا شده و ظرفیت نهایی طرح ۲۲۰ لیتر برثانیه خواهد بود.
به گفته قاسم تقی زاده خامسی معاون آب و آبفای وزیر نیرو با افتتاح خط دوم آبرسانی به کلانشهر شیراز، آب این شهر جزو بهترین آب‌های کشور خواهد بود؛ در حال حاضر آب شهر شیراز وابسته به ۱۷۰ حلقه چاه آب وابسته است که حدود ۸۰ درصد آب شهر شیراز را تامین می‌کند و ۲۰ درصد مربوط به آب سطحی سد دروزن است که تقریبا در کلانشهرها این موضوع کم نظیر است.
همچنین حمیدرضا جانباز معاون وزیر نیرو و مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور در شیراز گفت: ساخت یک تصفیه‌خانه دیگر در شیراز با اعتبار بیش از هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان و با بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی در دستور کار قرار گرفته و به زودی آغاز می‌شود و در آینده نزدیک با همکاری بخش خصوصی با استفاده از مکانیزم تبصره ۱۹ قانون بودجه سنواتی پروژه‌ای به ابعاد هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان،قرارداد خواهیم بست.
همچنین در استان فارس ۶ نیروگاه خورشیدی شامل ۱۰ مگاواتی لارستان، ۱۰ مگاواتی دارندگان، ۵۰۰ کیلوواتی اقلید، ۲ مگاواتی ترکان، ۱۰ مگاواتی لامرد و نیروگاه خورشیدی ۵۰۰ کیلوواتی شهرک صنعتی نی‌ریز به بهره‌برداری رسید.
بنا بر اظهارات محمد ساتکین معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق،تاکنون از طریق فرآیند تشویقی و خرید تضمینی برق از بخش خصوصی، ۸۳۴ مگاوات نیروگاه‌های تجدیدپذیر با جذب ۱۴۳ هزار میلیارد ریال سرمایه بخش خصوصی در کشور احداث شده که بیش از ۹۵ درصد آن در دولت تدبیر و امید مجقق شده است.
بهره‌برداری از سد شرفشاه در قصرشیرین
امروز همچنین سد شرفشاه شهرستان قصر شیرین که با ۵۸ میلیارد تومان اعتبار دولتی و ۴۴۲ میلیارد تومان دیگر از محل منابع صندوق توسعه ملی از سال ۸۸ آغاز شده به بهره‌برداری رسید؛ این پروژه با هدف تامین آب کشاورزی، شرب و صنعت منطقه، تامین آب زراعی سه هزار و ۵۵ هکتار دشت‌های سومار و نفت شهر و تامین آب شرب بلندمدت شهر سومار، نفت شهر و بازارچه مرزی سومار طراحی شده است.
به گفته هوشنگ بازوند استاندار کرمانشاه سد شرفشاه سومار سیزدهمین سد مخزنی استان است که تا نقطه صفر مرزی ۳۳ کیلومتر فاصله دارد و هدف از احداث آن عمران و آبادانی منطقه و ایجاد زیرساخت های لازم در سومار و نفت شهر است که در زمان جنگ تحمیلی تخریب شدند و مشکلاتی که برای مردم این منطقه ناشی از آن به وجود آمد.
مسئولان استان کرمانشاه معتقدند یکی از دلایلی که مردم در منطقه سومار حضور ندارند دسترسی نداشتن به آب شرب است که با افتتاح این طرح و راه اندازی این طرح، مشکل آب شرب سومار حل می شود و مردم می توانند به موطن خود برگردند هرچند که مستلزم هزینه های زیاد است.
عملیات اجرایی سد شرفشاه از سال ۸۹ آغاز شد و دریاچه سد نیز در سطح ۴۲۰ هکتار با قابلیت ذخیره سازی ۱۳۱میلیون متر مکعب پیش بینی شده است که با بهره برداری از آن علاوه بر تامین آب موردنیاز چهار هزار و ۸۰۰ هکتار اراضی کشاورزی، آب موردنیاز بخش صنعت و همچنین مشکل کمبود آب آشامیدنی منطقه نیز رفع می شود.
به گفته محمد حاج رسولیها مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران ۴۵ سد ملی بزرگ از مجموع ۱۸۷ سد احداث شده در کشور، در دولت‌های یازدهم و دوازدهم به بهره‌برداری رسیده که ۲۴ سد آن یعنی معادل ۴۵ درصد در نواحی مرزی واقع شده و این یک رکوردی بی نظیر با عنایت رهبری و تدبیر دکتر روحانی است.
بر پایه این آمار، از مجموع ۱۸۷ سد ملی بزرگ در کشور، ۵۳ سد در ۱۱ استان مرزی احداث شده است و با طرح هایی که به بهره برداری رسیده پنج میلیارد و ۴۵۰ میلیون متر مکعب مخزن تولید شده و آب این سدها توانسته ۶ میلیون جمعیت شهرها و روستاها شامل ۳.۵ میلیون نفر جمعیت شهری و ۲.۵ میلیون نفر جمعیت روستایی را برای افق ۳۰ ساله تامین آب کند.