صنعت طیور دومین صنعت اشتغال زا در کشور و دومین صنعت به لحاظ قابلیت تجدید شوندگی و درآمدزایی پس از صنایع نفت است و در این میان طولی نکشید که پرورش بوقلمون، به عنوان یک صنعت سودآور جای خود را در میان چرخ دنده‌های اقتصاد باز کرد.
پرورش بوقلمون به شیوه صنعتی و امروزی برای نخستین بار به سال ۵۰ بر می‌گردد، این صنعت از سال ۸۲ با نگاهی فراگیر، حمایت دولت و برنامه‌ریزی هدفمند وارد مرحله جدیدی شده است.
با این حال برآیند بررسی‌ها نشان می‌دهد صنعت بوقلمون با توجه به شرایط فعلی کشور نظیر تحریم‌ها، خشکسالی و نیاز به محصولات غذایی سالم هنوز آنطور که باید به شکوفایی و توسعه نرسیده است، موضوعی که نیازمند واکاوی، برنامه‌ریزی و فرهنگسازی برای ورود سرمایه و بخش خصوصی است.
به گفته مسئولان، ۵۰۰ واحد صنعتی پرورش بوقلمون در ایران وجود دارد که از این تعداد حدود ۱۱۰ واحد صنعتی به استان اصفهان اختصاص دارد که در آن‌ها ۷۰۰ هزار قطعه بوقلمون پرورش داده می‌شود.
استان اصفهان با تولید و تامین ۴۰ درصد گوشت بوقلمون کشور یعنی تولید سالانه هشت هزار تن گوشت بوقلمون رتبه نخست این صنعت را در کشور به خود اختصاص داده است. ۴۰ درصد گوشت بوقلمون به استان‌های جنوبی، فارس، یزد،کرمان و تهران صادر می‌شود.
به تاکید کارشناسان ، شکوفایی هرچه بیشتر اقتصاد بوقلمون در استان اصفهان نیازمند برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری و حمایت همه جانبه از فعالان این بخش است که این بستر توسعه این بخش در این منطقه فراهم است.
صنعت دام و طیور اصفهان، پیشتاز برای جهش تولید
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با تاکید بر توجه بیشتر به این بخش اظهارداشت: صنعت دام و طیور این استان قابلیت توسعه هرچه بیشتر و تحقق شعار جهش تولید را دارد.
مهرداد مرادمند در گفت و گو با ایرنا به کمبود منابع آبی در استان اشاره و بیان کرد: کشاورزی صنعتی آب‌بَر است بنابراین بخش دام و طیور که آب کمتری در آن مصرف می‌شود برای رونق تولید در این خطه مناسب‌تر است.
وی افزود: صنعت طیور از سال‌های گذشته در اصفهان فعالیت خوبی داشته و دانش و تجربه مناسبی از آن در منطقه وجود دارد همچنین بخش خصوصی نیز در آن بخوبی فعالیت می‌کند، بنابراین بیش از گذشته می‌تواند به افزایش تولید و اشتغالزایی منجر شود.
رییس سازمان جهاد کشاورزی اصفهان اضافه کرد: پیشرفت و رشد این صنعت در اصفهان به مشارکت و همکاری بیشتر نهادها مانند تامین اجتماعی و اداره مالیات نیاز دارد.
مرادمند افزود: بهبود هر چه بیشتر زنجیره ارزشی این محصولات به افزایش تولید و رونق در آن کمک خواهد کرد.
پرورش بوقلمون، سوددهی با صرفه اقتصادی
مدیرعامل شرکت تعاونی بوقلمون استان اصفهان از سرمایه گذاری ۲۰۰ میلیارد تومانی در بخش پرورش بوقلمون استان خبر داد و افزود : قیمت هر قطعه جوجه یه روزه ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان و قیمت هر قطعه بوقلمون حدود ۱۲۰ الی ۱۸۰ هزار تومان برآورد می‌شود که سود این کار نسبت به تولید و پرورش دیگر پرندگان بیشتر است.
به گفته وی سرمایه لازم برای پرورش بوقلمون با توجه به ظرفیت سالن است که برای پنج هزار قطعه بوقلمون حدود ۲ میلیارد تومان سرمایه ثابت و بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ تومان سرمایه درحال گردش نیاز است، همچنین نیاز تغذیه‌ای این پرنده برحسب سن متغیر است وبه طور میانگین هر قطعه بوقلمون در هر دوره چهار ماهه بیش از ۳۵ کیلو خوراک مصرف می‌کند.
اکبر یزدانی در گفت و گو با ایرنا افزود: گوشت بوقلمون دارای کمترین ضایعات است به طوری که نزدیک به ۶۰ درصد گوشت بدون استخوان به دست می‌آید بنابراین از نظر اقتصادی برای خانوارها هم مقرون به صرفه است.
ضرورت برنامه‌ریزی برای رفع چالش واحدهای تولیدی
یک تولید کننده گوشت بوقلمون در اصفهان در گفت و گو با ایرنا به تجارب خود در این زمینه اشاره و بیان کرد: پرورش بوقلمون در مقایسه با مرغ سختی‌های کمتری دارد و مناسب بودن دمای سالن، دریافت یک مرحله واکسن ۱۵ روزگی و محیطی عاری از گرد و خاک و استرس برای رشد و بازدهی جوجه‌ها ضروری است.
باقر سلیمی افزود: در پرورش بوقلمون به جای آنتی بیوتیک از برگ درخت اکالیپتوس، سیر، پیاز، میوه وهویج استفاده می‌شود، بنابراین گوشت آن در مقایسه با مرغ بسیار سالم‌تر و لذیذتر است.
این تولید کننده که برای ۴۰ نفر اشتغالزایی ایجاد کرده است، افزود: مهمترین مشکل واحدهای پرورش بوقلمون در زمان حاضر به دلیل آنکه تولید کننده‌ها محصول خود را با ضرر فروختند این است که تا اکنون جوجه کشی اتفاق نیفتاده و اگر این مساله حل نشود ممکن است واحدها تعطیل شوند و یا مجبور به جوجه‌کُشی شوند.
وی با بیان اینکه هر کیلو گوشت بوقلمون را با چهار هزار تومان ضرر می‌فروشیم، افزود: قیمت تمام شده گوشت بوقلمون برای تولیدکننده حدود ۱۶ هزار تومان است این در حالی است که فروش آن ۱۲ هزار تومان است.
سلیمی همچنین از تفاوت قیمت عرضه گوشت بوقلمون در فروشگاه‌ها با قیمت بوقلمون زنده انتقاد کرد و افزود: انتظار داریم دولت به این مساله ورود کند و بررسی کند که چرا وقتی قیمت بوقلمون زنده خریداری شده از تولید کننده ۱۲ هزار تومان است و در نهایت باید ۴۰ هزار تومان فروخته شود شنیسل و سینه بدون استخوان بوقلمون در فروشگاه‌ها نزدیک به ۸۰ هزار تومان به فروش می‌رود؟
وی به وضعت بی‌ثبات اقتصادی و مشکلاتی که برای بخش تولید کشور به وجود آمده است اشاره و بیان کرد: تولید کننده‌ها در این شرایط به سختی واحدهای خود را سرپا نگه می‌دارند بنابراین انتظار داریم بانک‌ها رویکرد خود را برای ارائه تسهیلات تغییر دهند و به جای درخواست سند، محل اجرای طرح را به عنوان ضمانت جایگرین نمایند.
فرهنگسازی دو سویه، حلقه مفقوده اقتصاد بوقلمون
یک کارشناس اقتصادی در این زمینه معتقد است فرهنگسازی دو سویه در توسعه اقتصاد بوقلمون موثر است.
آزاده اصلانی افزود: بوقلمون دارای گوشت سفید و کم چرب در ناحیه سینه و دارای گوشت تیره و قرمز در سمت ران است که مصرف آن به دلیل داشتن چربی کم و پروتئین بالا دارای آهن، فسفر، پتاسیم، ویتامین‌های B است و می‌تواند به عنوان یک ماده غذایی به صرفه و مغذی در سبد خانوارهای ایرانی قرار بگیرد اما تبلیغ و فرهنگسازی برای این موضوع از طریق رسانه‌ها بسیار کمرنگ است.
وی افزود: از طرف دیگر این صنعت ظرفیت بسیار مطلوب و نتیجه بخشی برای جذب و هدایت سرمایه و نیروی انسانی فراهم کرده است که در سایه آن می‌توان بخش بزرگی از چالش‌های اشتغال و تولید را حل کرد.
این کارشناس اضافه کرد: در شرایط فعلی بیشترین گلایه افرادی که در این زمینه فعالیت می‌کنند تفاوت قیمت بوقلمون خریداری شده از تولید کننده با قیمت بازار است، بنابراین به نظر می‌رسد دولت دست تولیدکننده را برای تصمیم‌گیری در قیمت باز بگذارد و همزمان با تشدید کنترل ها اجازه ندهد قیمت بوقلمون بیش از اندازه بالا برود، چرا که تولیدکننده بایدهزینه آب، برق، گاز، بیمه و حقوق کارگر را بدهد که قیمت همه این‌ها متغیر است ولی قیمت محصول تولیدی یا ثابت است و یا با کاهش رو به رو می‌شود.
اردیبشهت ۹۸ بود که نخستین زنجیره تولید گوشت بوقلمون کشور در استان اصفهان به همت "محمد ایوبی" کارآفرین نمونه راه‌اندازی شد.
این کارآفرین توانست ۱۵ واحد پرورش بوقلمون، واحد تخم مرغ وجوجه کشی ، کشتارگاه؛ واحد فرآوری خوراک دام و طیور راه‌اندازی و با تولید سالانه هفت هزار و ۵۰۰ قطعه بوقلمون برای ۲۰۰ نفر اشتغال ایجاد کند.
در این واحد در یک دوره شش ماهه بیش از ۹۰۰ هزار عدد تخم بوقلمون نطفه‌دار برای جوجه کشی تولید می‌شود. نکته قابل تامل آنکه جوجه‌های یک روزه بوقلمون از کشورهای آلمان، انگلستان و فرانسه با نژادهای مختلف وارد کشورمی شود اما با راه‌اندازی این زنجیره تولید گوشت بوقلمون در اصفهان سالانه ۶میلیون یورو از خروج ارز از کشور جلوگیری شده و۳۰ درصد نیاز کشور به جوجه بوقلمون تامین شده است.
خرداد امسال نیز مرحله دوم بزرگترین طرح پرورش بوقلمون شهرستان اصفهان در شهر ورزنه افتتاح شد. این طرح با پنج میلیارد ریال هزینه ظرفیت پرورش ۱۵ هزار قطعه بوقلمون دارد که تا ۲۰ هزار قطعه نیز قابل افزایش است.
پیش از این نیز در طی سال‌های اخیر واحدهای پرورش بوقلمون در شهرستان های اصفهان راه اندازی شده است.
شهرستان فریدن واقع در غرب استان، با داشتن ۱۰ واحد پرورش بوقلمون گوشتی با ظرفیت ۶۵ هزار قطعه یکی از قطب‌های تولید و پرورش بوقلمون استان است که سالانه بیش از هزار و ۷۰۰ تن گوشت بوقلمون تولید و به بازار عرضه می کند.
نجف آبادی‌ها با تولید سالانه بیش از ۱۰۰ هزار قطعه بوقلمون دارای رتبه اول تولید این پرنده در کشور هستند. در روستای چقای فریدونشهر واقع در غرب اصفهان نیز یک واحد پرورش بوقلمون با ظرفیت پنج هزار قطعه فعالیت می‌کند که توان تولید سالانه ۱۴ تن گوشت سفید دارد.
یک مرکز بزرگ پرورش بوقلمون گوشتی با ظرفیت بیش از سه هزار و ۳۰۰ قطعه در خمینی شهر نیز از دیگر واحدهای پرروش بوقلمون در این استان است.
استان اصفهان رتبه اول تولید گوشت مرغ و بوقلمون، رتبه چهارم تولید گوشت قرمز، رتبه دوم تولید تخم‌مرغ و رتبه اول تولید شیر خام و رتبه سوم تولید عسل کشور را داراست.
این استان با ۲۳ شهرستان و یک هزار و ۸۳۱ روستا، دارای ۲ هزار و ۶۰۰ واحد مرغداری صنعتی، ۱۷ کشتارگاه طیور و ۳۳ کشتارگاه دام و بیش از ۱۰ هزار مرکز بسته‌بندی و فرآوری فرآورده‌های خام دامی است.
اصفهان دارای بیش از هفت میلیون و ۸۰۰ هزار رأس انواع دام است و از قطب‌های تولید فرآورده‌های دامی در کشور به شمار می‌رود.