سوم تیرماه سال جاری حجت الاسلام «حسن روحانی» استانداران و مسوولان استانی دولت را در تهران میزبانی کرد و اهداف کلی، برنامه‌های دولت و ابزارهای اجرایی این برنامه را به صورت خلاصه برای آن‌ها توضیح داد تا در مسیر دستیابی به شعار سال یعنی جهش تولید اقدامات از سرعت و دقت قابل قبول برخوردار شوند.
روز سه شنبه دهم تیرماه هم «محمود واعظی» رییس دفتر رییس جمهوری در بخشنامه‌ای به استانداران سراسر کشور خواستار برنامه‌ریزی، پیگیری و ارائه گزارش درباره اجرای سیاست‌هایی شد که در جلسه سوم تیر رییس جمهوری با استانداران تحت عنوان «برنامه‌ریزی و تلاش ملی برای تحقق شعار جهش تولید» مطرح شد. در حوزه های دیگر زندگی و اقتصاد هم با وجود برخی نابسامانی ها دولت تلاش می کند، بازار سکه و ارز، بازار مسکن و بورس، سیاست داخلی و خارجی را به نوعی سامان دهد. در این میان بحران کرونا راه را دشوار می کند و تحریم ها و تروریسم اقتصادی آمریکا دشوارتر. با وجود این دشواری ها مردان هیات دولت بارها تاکید کرده اند که تا آخرین دقیقه مسوولیت خود مسوولانه به وظایف خود عمل خواهند کرد و با وجود تمام تنگناهای غیرقابل انکار، تلاش خود را انجام می‌دهند.
انجام مسوولیت‌های مجموعه دولت تا آخرین دقیقه
از ابتدای اسفندماه سال گذشته و همزمان با شیوع ویروس کرونا در ایران، فعالیت های دولت متفاوت تر از همه ۷ سال گذشته پیش رفت. سال آخر فعالیت دولت تدبیر و امید بود و با وجود نابسامانی های موجود در کشور به سبب تحریم های آمریکا، بسیاری از منتقدان به دلیل بی هزینه بودن انتقاد از قوه مجریه، این قوه حاضر در خط مقدم مقابله با دوگانه کرونا-تحریم را به سیبل انتقادات، حاشیه سازی ها و شایعات تبدیل کردند. مهم ترین محور این انتقادات هم متوجه این موضوع بود که دولت در سال پایانی انگیزه اقدام ندارد، بر پایه این فرض اشتباه هم نتیجه گیری می شد که بهتر است یا خود رییس جمهوری استعفا دهد یا از سوی مجلس استیضاح شود. در همان ایام اوج گیری این شایعه ها «علی ربیعی» سخنگوی دولت با رد همه این فرض‌های باطل تاکید کرد: «تا ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ از پا نخواهیم نشست و هیچ فرصتی را تلف نخواهیم کرد. با سخت‌کوشی و عقلانیت به اداره کشور پرداخته‌ایم و مردم شاهد کارنامه دولت درخشان هستند.»
این تاکید مهم بار دیگر در ابلاغیه واعظی به استانداران تکرار شد و رییس دفتر رییس جمهوری از آنان خواست در شرایطی که دولت دوازدهم در سخت‌ترین روزهای تاریخ معاصر ایران عهده‌دار مسوولیت است، تلاش تا آخرین لحظه را وظیفه دینی، انقلابی و ملی خود بدانند.» از این دست هجمه ها به دولت به ویژه پس از خروج آمریکا از برجام و آغاز تحریم ها علیه دولت کم گفته و منتشر نشده است و اعضای هیات دولت و رییس جمهوری با وجود دشواری سکوت در برابر این عده، تلاش کردند بر اقدامات اجرایی خود در راستای بهبود شرایط کشور بیافزایند. در دولت یازدهم و دوازدهم هر ۲ ماه یک سد مخزنی را افتتاح شد، با وجود قطع صادرات نفت و کاهش شدید درآمدهای حاصل از فروش آن کشور بحران های دشوار و قحطی های پیشین مواد غذایی را تجربه نکرد، در پنجشنبه های کرونایی ماه های گذشته پروژه های عمرانی یکی پس از دیگری افتتاح شدند، میلیاردها تومان اعتبار و وام در اختیار مشاغل و افراد آسیب دیده از بحران کرونا قرار گرفت و با ابلاغیه جدید رییس دفتر رییس جمهوری به نظر می رسد دولت برای تک تک روزهای باقی مانده از فعالیت خود برنامه منسجم دارد.
این برنامه منسجم اما نمی تواند نسخه معجزه آسا و سریع حلال همه مشکلات کشور باشد و این مهم را ربیعی در پاسخ به نامه اعضای کمیسیون های دوازده گانه مجلس اینگونه توضیح می دهد: «هیچ نسخه شفابخش معجزه‌آسایی برای مسائل پیچیده جوامع وجود ندارد و بدیهی است که برای مسائل جامعه، سیاست و اقتصاد ایران که برخی مسائل آن نیز مزمن شده و عود کرده‌اند، به طریق اولی راهکارهای معجزه‌آسا وجود ندارد. من هر بار که از هر سیاستگذاری به جای تحلیل دقیق مسأله، آزمودن راهکارهای مختلف و بیان عملیاتی مسائل و راهکارها، حرف‌های کلی می‌شنوم، بسرعت خاطرات تمام این سال‌ها فعالیت اجرایی را مرور می‌کنم و درمی‌یابم که نه مساله را می‌شناسد و نه راهکاری در چنته دارد.»
وحدتی از جنس دوران کرونا نجات بخش خواهد بود
حال این سوال مطرح است که در بحران ارائه راهکار ملموس و مشخص برای حل مشکلات کشور، چه ترفندی می تواند دستکم از بار روانی کشمکش های لفظی و سیاسی با دولت بکاهد و تمرکز قوه مجریه را برای بهبود شرایط باقی گذارد؟ در پاسخ به این پرسش دولت پیشنهادهایی دارد. واعظی در این زمینه معتقد است: «جلوه‌ای از همگرایی و نگاه ملی را در نبرد باکرونا شاهد بودیم؛ صرف نظر از برخی بداخلاقی‌ها و حاشیه‌سازی‌ها آنچه در فرآیند مدیریت کرونا به منصه ظهور رسید، حاکمیت واحد و ائتلاف ملی برای حفاظت از زندگی مردم بود. چرا این تجربه را به سایر امور و عرصه‌ها تسری ندهیم؟» ربیعی هم پیشنهاد می کند: «نخبگان جامعه، رسانه‌ها و دست‌اندرکاران هر عرصه به مشارکت فراخوانده شوند و در تعامل، بدون سوگیری سیاسی کوتاه‌مدت، به‌دنبال شناخت مساله‌ها و یافتن راه‌حل‌ها باشیم.»
رییس جمهوری هم در هر سخنرانی و نشست خود از همه قوا میخواهد دولت را در عبور از بحران های موجود یاری کنند. صرف انتقادات بی پایه و هجمه های فاقد راهکار در حالی که کرونا هر روز شرایط را سخت تر از قبل کرده و سلامت مردم را تهدید می کند، در روزهایی که آمریکا با تمام قوا از هر موضوعی برای ایران هراسی و تمدید و تحکیم تحریم های خود بهره می جوید، در مقطعی که اقتصاد ایران با وجود تمام شاخص های مثبت تجربه شده پس از برجام، وضعیت چندان سامان یافته ای ندارد و مهم ترین منبع درآمد دولت یعنی فروش نفت به صفر نزدیک می شود، قطعا نمی تواند مردم را به ساحل امن برساند.
اعلام اینکه مشکل اقتصادی ایران در یک یا چند سال قابل حل است و دولت ناتوان از این اقدام، با توجه به پیچیدگی های اقتصادی در حضور تحریمها و فساد، تنها هجمه و توهین به دولت نیست بلکه منطقی بودن گوینده را هم مورد تردید قرار می دهد به ویژه اگر گوینده یا گویندگان پیش از این ناکامی هایی در مسوولیت های اجرایی خود تجربه کرده باشند.
اعلام اینکه برجام به عنوان ثمره چندین سال گفت و گوی چندجانبه ایران با قدرت های جهانی بر سر مناقشه هسته‌ای، سندی ناکافی و نادرست است، با توجه به پیچیدگی ها و واقعیت‌های دیپلماسی در جهان کنونی، تنها هجمه به تیم وزارت خارجه نیست بلکه به نوعی نشانگر نادیده انگاری عمدی مخالفان از دستاوردهای تیم «محمدجواد ظریف» است که تنها به دلیل زیاده خواهی های آمریکا کمرنگ شد. دستاوردهایی که مهم ترین آن خروج نام ایران از فهرست خطرات صلح جهانی بود و شواهد هم از تداوم آن حکایت دارد. با این همه شرایط توصیف شده کشور اگر موجب اعتمادی از جنس اعتماد کرونایی به دولت شود و وحدتی از همان جنس را میان قوا و نهادها به وجود آورد به یقین عبور از آن با مصائب کمتری همراه خواهد بود و مردم درد و رنج آن را کمتر در زندگی خود احساس خواهند کرد و این عین دفاع از منافع ملی است.