با وجود چالش کم‌آبی و تلاش برای افزایش تولید و بهره‌وری، کشت گلخانه‌ای در حقیقت نمادی از عبور کشاورزی سنتی به علمی است که ملایر گام‌های خوبی را از ۲ سال گذشته تاکنون با حمایت دولت برداشته است و در آستانه تحولی عظیم در حوزه کشت گلخانه‌ای است.
از آنجا که یکی از راهبردها و اولویت‌های اصلی وزارت جهاد کشاورزی توسعه کشت‌های گلخانه‌ای و اصلاح الگوی کشت است، در همین راستا در سال‌های اخیر با جدیت مسوولان استان و شهرستان به راهبرد تغییر الگوی کشت و توسعه کشت‌های گلخانه‌ای به عنوان یک ضرورت و نه یک انتخاب، نگاه ویژه ای شده است و در این مسیر و البته در سایه حمایت دولت، افق روشنی برای تحقق جهش تولید و اقتصاد مقاومتی از گذرگاه کشت گلخانه‌ای ترسیم شده و می‌رود تا در آینده‌ای نزدیک ملایر به شهر گلخانه‌ای استان تبدیل شود.
به گزارش سازمان جهاد کشاورزی همدان، در این استان ۱۴۳ هزار مترمربع گلخانه وجود دارد که بر اساس سند راهبردی توسعه استان همدان سالانه ۷۰ هکتار و در دوره سه سال تا ۱۴۰۰، باید ۲۱۰ هکتار به سطح کشت‌های گلخانه‌ای این استان اضافه شود.
این در حالیست که از این میزان تا سال ۹۷ تنها حدود ۵.۵ هکتار گلخانه در شهرستان ملایر ایجاد شده و با توجه به سطح زیر کشت گلخانه‌ای استان، ملایر روند کندی را در ایجاد این نوع کشت طی کرده است.
ایجاد ۲ شهرک گلخانه‌ای در ملایر با تدبیر دولت
اما با تدوین سند راهبردی توسعه ملایر، در چشم‌انداز سه ساله رشد شتابانی را در توسعه کشت‌های گلخانه‌ای آغاز کرده و هر سال هشت هکتار و در مجموع ۲۴ هکتار تا سال ۱۴۰۰ باید در این شهرستان کشت گلخانه‌ای ایجاد شود، این میزان جدای از احداث ۲ شهرک گلخانه‌ای ۶۸ و ۵۰ هکتاری است که در دستور اقدام است و با اتمام و بهره‌برداری از آنها، بدون شک ملایر در توسعه و ایجاد کشت‌های گلخانه‌ای در استان و غرب کشور پیشتاز خواهد بود.
در همین رابطه دهه فجر سال گذشته عملیات اجرایی بزرگترین شهرک گلخانه‌ای غرب کشور با حضور معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و استاندار همدان با سرمایه‌گذاری افزون بر ۱۴۰ میلیارد تومان در روستای گنبد ملایر آغاز شد، طرحی بزرگ که به گفته معاون استاندار همدان و فرماندار ویژه ملایر به اندازه ۹ سال آینده این شهرستان کشت گلخانه‌ای ایجاد خواهد شد و تحولی عظیم در این حوزه رخ می‌دهد.
قدرت الله ولدی میزان تولید این شهرک گلخانه‌ای را ۱۵ هزار تن در سال عنوان کرد که زمینه اشتغال برای ۴۱۰ نفر را ایجاد خواهد کرد.
وی با بیان اینکه از زمان آغاز احداث این شهرک، پیگیری لازم برای واگذاری قطعات و ارایه تسهیلات به سرمایه‌گذاران و متقاضیان آغاز شد افزود: در مصوباتی که به تازگی داشتیم مقرر شد واگذاری قطعات شهرک انجام و زیرساخت‌های آن همچون راه دسترسی، آب، برق و گاز و تسهیلات کشاورزی، صدور مجوزهای لازم و سند تک برگی برای متقاضیان در مدت زمان تعیین شده تامین شود که تاکنون پیشرفت‌های خوبی در این زمینه داشتیم.
فرماندار ویژه ملایر تاکید کرد: عزم ما برای تکمیل شهرک‌های گلخانه‌ای ملایر و رفع مسائل و مشکلات دیگر واحدهای گلخانه‌ای این شهرستان جدی است و تلاش ما بر این است تا مسیر را برای سرمایه‌گذاران آسان‌سازی کنیم.
ولدی بر این باور است با بهره‌برداری از شهرک گلخانه‌ای ۶۸ هکتاری گنبد پنج برابر تعهد این شهرستان، کشت گلخانه‌ای طبق سند راهبردی توسعه استان ایجاد می‌شود.
از آنجا که توسعه کشت‌های گلخانه‌ای بهره‌وری آب بخش کشاورزی را ۱۰ تا ۱۲ برابر نسبت به فضای باز افزایش می‌دهد و موجب صرفه‌جویی در مصرف آب، قابلیت کنترل محصول و آفات و تولید و تنوع محصول می‌شود، دست‌اندرکاران این حوزه به سرعت شروع به آماده کردن زیرساخت‌ها کردند تا پذیرای سرمایه‌گذاران بیشتری در زمینه توسعه کشت گلخانه‌ای باشند.
توسعه ۲۴ هکتار کشت گلخانه‌ای تا سال ۱۴۰۰
در این رابطه رییس اداره تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی ملایر در گفت و گو با ایرنا سطح گلخانه‌های این شهرستان را ۷.۵ هکتار عنوان کرد و گفت: سالانه حدود سه هزار و ۷۵۰ تن محصولات صیفی خیار، گوجه فرنگی و فلفل دلمه رنگی از این میزان سطح زیر کشت گلخانه برداشت می‌شود.
سیدمهدی میرباقری اظهار داشت: در سند سه ساله راهبردی توسعه این شهرستان، سالانه باید هشت هکتار به سطح زیر کشت گلخانه‌ای ملایر تا سال ۱۴۰۰ اضافه شود.
وی افزود: تا سال ۹۷ حدود ۵.۵ هکتار گلخانه در ملایر ایجاد شده است که از سال گذشته تاکنون ۲ هکتار دیگر به این میزان اضافه شد و امسال نیز ۲.۵ هکتار کشت گلخانه‌ای در دست احداث است.
رییس اداره تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی ملایر بیان کرد: افزون بر این حدود سه هکتار نیز پروانه تاسیس کشت گلخانه‌ای در شهرستان صادر شده و منتظر اختصاص اعتبارات تسهیلات یارانه‌دار هستند.
میرباقری با اشاره به عزم جدی دولت و وزارت جهاد کشاورزی برای توسعه کشت‌های گلخانه‌ای، ملایر را یکی از نقاط مستعد در حوزه کشاورزی به ویژه کشت گلخانه‌ای دانست و گفت: ملایر این ظرفیت را دارد که به‌زودی به شهر گلخانه‌ای استان همدان تبدیل شود.
وی افزایش عملکرد در واحد سطح، سودآوری بالا، کاهش مصرف آب به یک‌دهم، افزایش بالای بهره‌وری عملکرد نسبت به کشت در فضای باز و تولید سالانه ۴۰ تا ۵۰ کیلوگرم گوجه فرنگی و ۲۰ کیلوگرم خیار در هر مترمربع را از جمله مزیت‌های کشت گلخانه‌ای برشمرد.
رییس اداره تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی ملایر ایجاد شهرک گلخانه‌ای گنبد به مساحت ۶۸ هکتار را یک اقدامی مهم و ماندگار دانست که با بهره‌برداری این شهرک، ملایر گامی بلند در راستای توسعه صنعت گلخانه‌ای کشور برمی‌دارد.
میرباقری با بیان اینکه ۴۳ هکتار این شهرک آماده واگذاری است و پس از فراخوان اولیه، هشت واحد آن به متقاضیان و دانش‌آموختگان بخش کشاورزی واگذار شده است گفت: در حال حاضر سرمایه‌گذاری اولیه انجام شده و در حال فراهم کردن اعتبارات برای آماده‌سازی زیرساخت‌های شهرک توسط ارگان‌های مرتبط و تامین آب، برق و گاز هستیم.
وی بیان کرد: پیش‌بینی ما این است که تا پایان امسال ۴۳ هکتار از شهرک گلخانه گنبد به متقاضیان واگذار و با بهره‌برداری از این واحدها، سطح گلخانه‌های ملایر به بیش از ۵۰ هکتار می‌رسد.
میرباقری همچنین از حمایت‌های فرماندار ویژه ملایر و بخشدار مرکزی در راستای رفع مشکل اجتماعی که بین اهالی روستای گنبد و واگذاری زمین‌های منابع طبیعی ایجاد شده بود، قدردانی کرد.
رییس اداره تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی ملایر ادامه داد: علاوه بر این ۵۰ هکتار از اراضی حسین‌آبادناظم مربوط به شرکت پیمان دشت نیز در حال واگذاری اراضی منابع طبیعی به شرکت شهرک‌های کشاورزی است تا در صورت تامین شرایط اولیه و زیرساخت‌های لازم به گلخانه تبدیل و به متقاضیان واگذار شود.
نبود تسهیلات یارانه‌ای؛ مانع پیش‌روی گلخانه‌داران
میرباقری در عین حال عمده‌ترین مشکل در راستای توسعه کشت گلخانه‌ای را اختصاص پیدا نکردن یارانه تسهیلات به گلخانه‌داران در سال جاری عنوان کرد و گفت: با مشکلاتی که پیش‌روی این هدف بزرگ است، نمی‌توانیم تعهدمان را در توسعه گلخانه و ایجاد شهرک‌های گلخانه‌ای ملایر محقق کنیم.
وی یادآور شد: قرار بود برای ایجاد واحدهای گلخانه‌ای تسهیلات یارانه‌ای با سود هفت تا ۹ درصد ارایه شود که در حال حاضر این میزان برای مناطق محروم ۱۲.۵ درصد و برای مناطق برخوردار ۱۴.۵ درصد در نظر گرفته شده است.
رییس اداره تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی ملایر ثابت نبودن قیمت مواد اولیه، لوازم و کالاهای اساسی برای ساخت گلخانه‌ها و ایجاد نارضایتی بین متقاضیان و در نتیجه کند شدن روند اجرای طرح‌ها را از دیگر مشکلات پیش‌روی این صنعت عنوان کرد و خواستار کمک و پیگیری نمایندگان مجلس و وزارت جهاد کشاورزی برای اختصاص تسهیلات یارانه‌ای در این زمینه شد.
توسعه صادرات فرصتی برای جهش تولید
به گفته وی با توجه به افزایش نرخ ارز هم اکنون بهترین فرصت برای صادرات محصولات تولیدی گلخانه‌ای است تا علاوه بر مدیریت صادرات و گام برداشتن در این حوزه، واحدهای گلخانه‌ای سودآوری بالایی داشته باشند.
میرباقری خاطرنشان کرد: این در حالیست که سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در راستای تحقق هدف‌گذاری توسعه کشت گلخانه‌ای، بسیاری از استعلام‌های دست و پا گیر را از پیش‌روی متقاضیان برداشته و در راستای حمایت و آسان‌سازی توسعه و اجرای طرح‌های گلخانه‌ای گام‌های خوبی برداشته است.
تسهیلات ارزان قیمت؛ لازمه توسعه گلخانه‌ها
در همین راستا نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی خبر از پیگیری جدی کمیسیون کشاورزی مجلس در خصوص تسهیلات یارانه‌ای به گلخانه‌داران داد و گفت: این مشکل را در اولین فرصت پیگیری می‌کنیم.
حجت الاسلام احد آزادیخواه در گفت و گوی اختصاصی با ایرنا به دیدار هفته خود با مدیرعامل بانک کشاورزی کشور اشاره کرد و گفت: در این نشست دکتر خدارحمی اعلام آمادگی کرد در ارایه تسهیلات به واحدهای گلخانه‌ای هیچ مشکلی وجود ندارد و چنانچه با این جدیت پیش برویم، تحول کمی و کیفی در حوزه کشت گلخانه‌ای در این شهرستان رخ می‌دهد.
وی همچنین با اشاره به نشست هفته گذشته استاندار همدان و مجمع نمایندگان استان با وزیر جهاد کشاورزی و بررسی موانع و مشکلات این حوزه، کشت گلخانه‌ای را به عنوان یکی از مدل‌های جدید کشاورزی و زراعت از دیگر مسایل مطرح شده در این نشست عنوان کرد و افزود: با توجه به اقلیم مناسب استان، نگاه ویژه استاندار همدان و تاکید نمایندگان مجلس، مقرر شد برنامه جامع و کاملی را در حوزه کشت گلخانه‌ای داشته باشیم.
رییس مجمع نمایندگان استان همدان آموزش کشاورزان با مدل‌های نوین زراعت و آبیاری، بازاریابی و تولیدات، یارانه‌ها و حمایت‌ها و تسهیلات بانکی را از ضرورت‌های کنونی توسعه گلخانه‌ها برشمرد و افزود: این در حالیست که عمده گلخانه‌داران در فروش محصولات خود با چالش جدی مواجه‌اند و صادرات‌های مقطعی و ممنوعیت‌های صادراتی مقطعی بازار را با یک ناهماهنگی جدی مواجه کرده است.
حجت الاسلام آزادیخواه تاکید کرد: از سوی دیگر یارانه و تسهیلات بانکی ارزان قیمت برای شروع کشت‌های گلخانه‌ای به عنوان اشتغال درون‌زا و مولد، باید از طریق بانک کشاورزی و سایر بانک‌های عامل مرتبط در اختیار گلخانه‌داران قرار گیرد.
دبیر کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم اظهار داشت: تاکید ما در کمیسیون کشاورزی مجلس نیز به عنوان یکی از برنامه‌های جدی ما برای تعامل با دولت، ارایه تسهیلات ارزان قیمت به عنوان مشوقی خوب برای گلخانه‌داران برای پیشبرد امور در این حوزه است.
حجت الاسلام آزادیخواه گفت: پیش‌بینی ما بر این است که چنانچه ۲ شهرک گلخانه‌ای ملایر با ۶۸ و ۵۰ هکتار سطح زیر کشت اگر به نتیجه برسد، تحول چشمگیری در توسعه کشت گلخانه‌ای ملایر ایجاد خواهد شد.
وی همچنین با تاکید بر توسعه کمی، کیفی و اصلاح مسایلی که از قبل در حوزه گلخانه‌های ملایر وجود داشته، بیان کرد: برای حل مشکلات گلخانه‌داران انتهای کوچه کارخانه قند و پل حرم‌آباد همچون اصلاح مسیر جاده و برق کمک‌های خوبی از محل فنی و اعتباری و کمک‌های استانی اختصاص یافت.
در حال حاضر در سطح ۷.۵ هکتار از گلخانه‌های ملایر حدود ۳۰۰ نفر اشتغالزایی به صورت مستقیم و غیرمستقیم ایجاد شده است که این رقم در استان همدان برای ۱۰۷ هکتار، یک هزار و ۲۰۰ نفر اشتغالزایی مستقیم است.