این در حالی است که شهرستان کاشمر در بخش کشاورزی و زیربخش دامداری توانمندیهای قابل توجهی همچون ۱۹ هزار و ۶۱۷ هکتار سطح کشت آبی، ۱۴ هزار و ۸۸۰ هکتار مزرعه دیم و ۳۷۴ هزار و ۶۷۳ واحد دامی دارد که سالانه ۲۱۶ هزار تن انواع محصولات زراعی، باغی، دامی و آبریان از این محل تولید و روانه بازار مصرف خراسان رضوی و حتی استانهای همجوار می‌شود.
فعالان عرصه دامپروری کاشمر ظرف سالهای اخیر با مشکلاتی رو به رو شده‌اند که از آن جمله می‌توان به فقدان حمایت از فعالان این حوزه، اجبار به خروج دامداریها از محدوده روستاها، کمبود آب و برق، نوسان شدید و افزایش نرخ نهاده‌های دامی اشاره کرد.
گلایه‌های دامداران
یکی از دامداران کاشمری به خبرنگار ایرنا گفت: با شروع سال جدید زراعی با توجه به وجود مراتع کم در منطقه، دامها را برای چرا به بیرون دامداری می‌بریم تا تامین آذوقه دامها، ارزان‌تر تمام شود اما برای تأمین آب مشکل داریم.
علی چاکری افزود: پیش از این به طور معمول کشاورزان برای آبیاری باغها و کشتزارها در این خطه از کانالهای سیمانی استفاده می‌کردند و دامها نیز در مسیر چرای خود از همین مجاری آبرسانی سیراب می‌شدند اما این روزها شکل آبیاری مزارع تغییر کرده و این کار از طریق خط انتقال لوله‌کشی صورت می‌گیرد.
وی به افزایش نرخ آب در هر دو حوزه کشاورزی و دامپروری اشاره کرد و ادامه داد: گذشته از افزایش هنگفت هزینه تامین آب، هدایت آب به مزارع و باغها با لوله، دامها را در مسیر رفت و برگشت چرا دچار مشکل کرده است زیرا دیگر منابعی روباز برای رفع تشنگی آنها وجود ندارد.
دیگر دامپرور کاشمری هم می‌گوید: قیمت داروهای مورد نیاز دام افزایش زیادی یافته و دامداران را برای حفظ بهداشت، سلامتی و درمان بیماریهای دامی در تنگنا قرار داده است.
وی که مایل نبود نامش ذکر شود افزود: در گذشته انواع دارو و سموم مورد نیاز کار دامپروری از طریق شبکه دامپزشکی تهیه و به صورت رایگان یا با قیمت یارانه‌ای در اختیار دامداران قرار می‌گرفت اما هم‌اینک تهیه داروها و سموم مورد نیاز درمان بیماریهای دامی تنها از بازار آزاد آن هم بدون هیچ نظارتی بر قیمتها ممکن است همچنین بر خلاف گذشته، الان تزریق دارو به دامها نیز هزینه دارد.
او از تحمیل هزینه‌های خدمات دامپزشکی به دامداران ابراز ناخرسندی کرد و ادامه داد: بسیاری از دامپروران به همین خاطر مجبورند به جای بهره‌مندی از خدمات تخصصی دامپزشکی به اقدامات تجربی، سنتی و غیرتخصصی برای درمان و بهداشت دامها روی آورند.
این دامدار، نبود نظارت و چارچوب مشخص بر دستمزد دامپزشکان را دیگر مشکل مبتلابه دامپروری شهرستان کاشمر ذکر کرد و گفت: دامپزشکان بنا به انصاف خود، از دامدار حق‌الزحمه دریافت می‌کنند و اختلاف نرخ آنها با یکدیگر زیاد است و در این میان اداره دامپزشکی تنها ورود و خروج دام از شهرستان را به‌خوبی کنترل می‌کند و نظارتی بر قیمت داروهای دامی و فروش خدمات بخش دامپزشکی و داروخانه‌ها صورت نمی‌گیرد.
یکی دیگر از دامداران کاشمری گفت: هیچ ثباتی در قیمت نهاده‌های دامی نیست و حتی تغییر قیمت اقلام موردنیاز به یک هفته نمی‌رسد و هر روز شاهد افزایش قیمت نهاده‌های دامی هستیم.
ایمان بردبار افزود: در حالی که این روزها قیمت خوراک دام بیش از ۳۵ درصد رشد داشته است اما شاهد کاهش ۱۰ هزار تومانی قیمت گوسفند زنده در بازار هستیم و گوسفند زنده بین ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
وی ادامه داد: در گذشته سهمیه جو دام را از تعاونی دامداران دریافت می‌کردیم ولی اکنون دولت این سهمیه را به کارخانه‌های تولیدی خوراک دام می‌دهد و باید هزینه بیشتری برای تهیه خوراک دام پرداخت کنیم.
فقدان زمین برای ساخت دامداری جدید
"زنده‌جان" یکی از روستاهای قطب دامداری در شهرستان کاشمر هم‌اینک محل فعالیت هزار و ۱۰۰ واحد دامداری سنتی و صنعتی است.
با این وجود دامداران زنده‌جان از مدتی پیش وادار به خروج از روستا و موظف به بیرون بردن دامها و هرگونه فعالیت دامپروری از محیط روستا شده و به همین خاطر با مشکلاتی مواجه شده‌اند.
دهیار روستای زنده‌جان به خبرنگار ایرنا گفت: گرچه دامداریهای این منطقه به طور اجباری به خارج از روستا منتقل می شود ولی فکری به حال تامین امکانات و نیازهای اولیه آنها همچون آب و برق نشده است.
مهدی زنده‌جانی افزود: شورای اسلامی روستا و دهیاری برای رفع تنگناهای دامداران در پرداخت آب‌بهای مصرفی آماده هرگونه تعهدی هستند.
وی ادامه داد: همچنین گرچه طبق دستورالعمل، خروج دامداریها از داخل روستاها اجباری شده است ولی در برخی روستاها زمین موردنیاز برای احداث یک دامداری جدید در اطراف روستا موجود نیست.
دهیار روستای زنده‌جان گفت: با هجوم مردم از شهرها به روستاها برای ویلاسازی، شاهد گران شدن زمین در روستاها هستیم از این‌رو دامدار نمی‌تواند با توجه به دستورالعمل‌های ابلاغی، زمین موردنیاز خود را خریداری کند.
زنده جانی افزود: فقط ۸۵ نفر از ساکنان زنده‌جان به بانکها برای دریافت تسهیلات معرفی شده‌اند که ۳۰ نفر از این افراد تحصیلات عالی و مدارک دانشگاهی دارند اما تاکنون ۵۰ نفر از این معرفی‌شدگان، موفق به اخذ تسهیلات از بانک شده‌اند و بقیه آنها به خاطر ناتوانی در ارائه وثیقه به بانک نتوانسته‌اند وام دریافت کنند.
وی ادامه داد: این در حالی است که همین افراد افزون بر یک میلیارد ریال دارایی در قالب دام و تاسیسات دامداری دارند ولی بانکها این املاک را به عنوان وثیقه قبول نمی‌کنند.
ریز و درشت مشکلات دامداران
مدیرعامل شرکت تعاونی دامداران کاشمر هم با بیان این که در این تعاونی دامداران از شهرستان‌های کاشمر، بردسکن، خلیل‌آباد و کوهسرخ صاحبان حدود هزار و ۵۰۰ دامداری عضویت دارند گفت: این روزها مشکلات دامداریهای منطقه زیاد است.
محمدحسن عیسایی افزود: با هدایت دامداریها به خارج از روستا، مشکلاتی همچون نبود زمین سنددار، عدم تأمین آب و برق و همچنین نبود امنیت و نگهبانی به مشکلات دامداران افزوده شده است.
وی ادامه داد: پارسال هر کیلو جو هزار و۶۰۰ تومان به دامدار ارائه می‌شد ولی امسال شاهد افزایش قیمت تا دو هزار و ۸۰۰ تومان هستیم که قیمت بالایی است و علاوه بر این جو و ذرت به کارخانه ها برای تولید خوراک دام تحویل می‌شود که این منجر می‌شود مبلغ هزار تومان دیگر به قیمت نهاده دامی افزوده شود.
مدیرعامل شرکت تعاونی دامداران کاشمر گفت: شیوع بیماری کرونا و کاهش مراسم مختلف و در نتیجه خرید کمتر گوشت، مصرف آن را پایین آورده و همین امر منجر به کاهش قیمت دام زنده شده که این موضوع هم به زیان دامدار است.
عیسایی افزود: دامدار برای تأمین نهاده‌های دامی و خرید خوراک دام به تسهیلات سرمایه در گردش با بهره پایین نیاز دارد در صورتی که شاهدیم دامداران به دلیل ناتوانی در تأمین آذوقه، مجبورند دامهای خود را ارزان بفروشند که این امر بسیار نگران‌کننده است و در واقع در این شرایط دامداران واقعی زیان می‌بینند و دلالان سود می‌برند.
چالش حذف دامداریهای کوچک
مدیر جهاد کشاورزی کاشمر نیز با تاکید بر لزوم توجه بیشتر به بخش کشاورزی گفت: حذف دامداریهای کوچک در روستاها با ایجاد بافت‌های فرسوده از جمله چالش‌های بخش کشاورزی است زیرا ایجاد بافت شهری در این روستاها سبب حذف واحدهای تولیدی مانند واحدهای دامداری شده است.
حسین محمدی با بیان این که کشاورزی و دامداری یکی از مهم ترین مشاغل منطقه است افزود: این روزها گرانی برخی نهاده‌ها و نبود نقدینگی، دامداران را مجبور به فروش دامشان کرده و تامین نقدینگی برای تولیدکننده و سرمایه‌گذار در این بخش یک فرصت برای جهش تولید است حال آن که بی توجهی به تامین نقدینگی برای آنان مشکل ساز شده است.
وی ادامه داد: در این شرایط حدود ۴۹ درصد دام های منطقه هویت بخشی شده‌اند به طوری که ۱۸ درصد دامهای سبک به تعداد ۳۲ هزار و ۵۰۰ رأس و ۳۱ درصد دامهای سنگین به تعداد دو هزار و ۲۸۰ رأس هویت بخشی شده‌اند و ۲۳ هزار و ۷۹۱ رأس دام سبک و ۱۳۶۲ راس دام سنگین بیمه شده‌اند.
مرکز شهرستان ۱۶۵ هزار نفری کاشمر در فاصله ۲۲۸ کیلومتری جنوب غرب مشهد واقع است. این شهرستان با دو بخش و ۳۵ روستا ۶۱ هزار نفر جمعیت روستانشین دارد.
بخش کشاورزی شهرستان کاشمر با ۲۰ هزار خانوار بهره‌بردار، دارای ۱۲ هزار و ۷۰۰ هکتار زمین زراعی و ۳۲ هزار و ۴۰۰ باغ است و همچنین ۱۸۸ هزار راس دام سبک و سنگین دارد.