راکبان موتورسیکلت‌ها نه تنها عابران و شهروندان را با حرکات سرسام‌آور خود به تنگ آورده‌اند بلکه سالانه جان بسیاری از شهروندان بی‌گناه را گرفته و هیچ فردی از دست مزاحمت‌های آن اعم از آلودگی هوا، صوتی و در نهایت مرگ ناشی از تصادف با موتورسیکلت در امان نیستند، این در حالی است که قرار است این ارابه مرگ ساماندهی و تمام مزاحمت‌های ایجاد شده ناشی از آن حل و فصل شود.
بسیاری از پایتخت‌نشینان و ساکنان شهرهای بزرگ از دست موتورسیکلت‌ها که به دلیل آمار بالای تصادفات فوتی و جرحی به «برمودای تصادفات» مشهورند، به تنگ آمده‌اند زیرا این ارابه آهنی از هر جهت برای شهروندان اعم از آلودگ هوا، آلودگی صوتی و تصادفات آزاردهنده هستند.
زندگی در کلان شهرها، سختی و مشکلات خاص خود را دارد از آلودگی هوا و ترافیک گرفته تا صدای سرسام آور بوق خودروها و ویراژ های بی حد و حساب موتورسیکلت ها که حتی عابران پیاده از دست آنها در امان نیستند.
آنها با ویراژ در هر کوچه و برزن، خیابان یک طرفه، پیاده رو و هر جایی که بتوانند برای خود راهی باز کنند، و از این قانون گریزی ابایی ندارند چون خود را حکمرانان سرکش خیابان ها می دانند.
پیر و جوان، سواره و پیاده از آزار و اذیت های آنها بی نصیب نبوده اند، و وضع قوانین نیز برای آنها بازداندگی ندارد زیرا قانون برای آنها معنایی نداشته و این قوانین حکم مسکن های موقت را برای بیماری کهنه قانون گریزی آنها دارد.
آنها خود را فرمانروایان سرکشی می دانند که بی محابا می تازند و در هر کوی و برزن غرش کنان ترس و وحشت را برای همگان به ارمغان می آورند.
صاحبان این ارابه های دوچرخ با صدای ویراژهای گوش خراش خود، از قانون گذشته اند و تنها چیزی که برای آنها معنا ندارد، قانون است البته در این بین هستند راکبان موتورسیکلت هایی که خود را مقید به قانون می دانند اما در کنار این عده اندک، بخش قابل توجه ای از آنها خود را مجاز به عبور از چراغ قرمز، پیاده روها، پارک در هر محدوده ای، بی توجهی به علایم و تابلوها، ویراژ دادن های خطرناک در بزرگراه ها، لایی کشیدن ها، تک چرخ زدن ها، عدم استفاده از کلاه ایمنی، حمل بارهای سنگین و خارج از عرف و سایر تخلفات دیگر می دانند و به تذکر پلیس توجهی ندارند.
بماند که این راکبان بی محابا، با زیر پا گذاشتن قوانین، جان خود را به خطر می‌اندازند و چشمان منتظر خانواده خود را بی فروغ می کنند، جان عده‌ای بی گناه و عابرپیاده را نیز نادیده می‌گیرند و کاری به آن کودک دبستانی، زن باردار، پیرمرد و پیرزنی که خود را به سختی می کشاند تا به داروخانه یا بانکی برود، ندارد، به راحتی حق آنها را که عبور از جایی امن به عنوان عابرپیاده برایشان تعریف شده است، می‌گیرند و به حق و حقوق این و آن تجاوز می کنند.
حتی رانندگان تاکسی نیز از دست این راکبان بی باک، در امان نیستند و صابون بی قانونی آنها به تنشان خورده است، اینکه از هر گذری هر چند باریک عبور می کنند، به مسافر بخت برگشته ای که نمی داند، یک آن، سر و کله موتورسوار از کجا پیدا شد، نیز رحم ندارند. پشت چراغ قرمز که مسافر قصد پیاده شدن از تاکسی را دارد به خود اجازه عبور از چراغ قرمز به هر قیمتی را می دهند حتی اگر به مسافر تاکسی برخورد کنند. بماند که چه دردسرهایی برای راننده تاکسی بی گناه ایجاد می کنند.
با وجود اینکه پلیس استفاده از کلاه ایمنی را برای راکبان موتورسیکلت اجباری کرده اما هستند افرادی که همچنان استفاده از این وسیله ایمنی را برای خود منع کرده و در حد نشان دادن به پلیس برای جریمه نشدن و عدم توقیف موتور، در دست می‌گیرند و تا پلیس را می ببیند، کلاه را بر سرشان می گذارند.
براساس آمار پزشکی قانونی در سال ۱۳۹۸، ۱۶ هزار و ۹۴۷ نفر در حوادث رانندگی ترافیکی کشته شده‌اند از مجموع تلفات رانندگی سال ۹۸، ۲۰.۸ درصد عابر پیاده و ۱۹.۴ درصد موتورسیکلت سوار بودند.
هر چند براساس آمار پزشکی قانونی طی سال ۱۳۹۸ نسبت به سال گذشته، تلفات راکبان خودروی سواری ۳.۱ درصد کاهش داشته اما علت اصلی مرگ ۳۸.۵ درصد از افراد ضربه به سر، ۳۰.۹ درصد شکستگی‌های متعدد، ۷.۵ درصد به دلیل خونریزی و ۱۶.۴ درصد به دلیل علل اشتراکی (موارد دارای بیش از یک علت)، ۶.۷ درصد سایر موارد بوده است.
آزار ناشی از موتورسیکلت ها فقط به آلودگی صوتی و ناامنی برای عابران پیاده خلاصه نمی شود، بلکه آلودگی هوا ناشی از آن به گفته کارشناسان و بر اساس مطالعات انجام شده، سهم وسایل نقلیه در این وضعیت تهران بین ۷۵ تا ۸۰ درصد برآورد شده است. از این مقدار، ۲۸ درصد سهم موتورسیکلت‌ها است. موتورسیکلت‌های پرسرو صدا و دودزایی که بی‌هیچ قاعده و قانونی در هرجای شهر تردد می‌کنند و کسی حواسش نیست که ۱۰ موتورسیکلت کاربراتوری، هم‌اندازه یک اتوبوس دیزلی کارکرده، آلودگی تولید می‌کند.
اگر در یک خودروی سواری یورو۲ میزان تولید آلاینده‌های هیدروکربن، اکسیدهای ازت و مونواکسیدکربن کمتر از ۳ گرم بر کیلومتر باشد، یک موتورسیکلت کاربراتوری ۱۵.۵ گرم در کیلومتر آلودگی منتشر می‌کند.
به گفته پلیس، هر موتورسیکلت به ازای هر یکصد کیلومتر باید کمتر از هشت دهم بنزین مصرف کند در حالی که این رقم بسیار بالاتر است و به سه تا چهار لیتر می‌رسد و به هر میزان که بنزین مصرف شود، به همان میزان آلودگی هوا بیشتر خواهد شد. موتورسیکلت با وجود حجم استفاده‌ای که در کلان شهرها دارد، از سوی دیگر با وجود مضرات اعم از میزان تصادفات و آلایندگی‌هایی که اعم صوتی و هوا، ایجاد می کند که باید برایش فکری اندیشید.
از سوی دیگر رانندگان خودروها همواره از اینکه از سوی موتورسواران مورد آسیب قرار گیرند، نگران هستند.
یکی از رانندگان خطی در تهران می گوید: وقتی مسافر قصد پیاده شدن از در سمت راست خودرو را دارد بویژه در پشت چراغ سبز، به آنها هشدار می دهم که مواظب موتورسواران باشند. وقتی موتورسواری به در خودرو برخورد کند اول و آخر راننده خودرو مقصر است علاوه بر اینکه باید جوابگوی مسافر خود باشد باید موتورسوار را نیز از خود راضی کند. البته برخی موتورسواران در این زمینه دلال شده اند بگونه ای که به عمد تصادف ایجاد می کنند تا ضررو زیان را از راننده بخت برگشته بگیرند.
وی ادامه می دهد: وای از روزی که پشت چراغ قرمزهای طولانی منتظر سبز شدن چراغ باشیم، از صدای بوق و داد و فریاد موتورسواران به تنگ می آییم مدام فریاد می زنند کمی برو جلوتر تا رد شویم و آنها به راحتی چراغ قرمزها را در جلوی چشم پلیس رد می کنند و کسی هم به این تخلف ایرادی نمی گیرد. و وای از آن روزی که به آیینه های خودرو برخورد کنند یا طلبکار می شوند که چرا حرکت نمی کنی یا با یک عذرخواهی ساده و بدون اینکه منتظر جوابی از ما باشند گازش را در اوج ترافیک می گیرند و می روند.
شهروند دیگری در این زمینه می گوید: وقتی در پیاده روها حرکت می کنند باید با احترام راه را برایشان باز کنیم در غیر این صورت با ادبیات زشت و زننده یا بوق زدن های مستمر و ویراژ دادن های رعب آور، مسیر را برای خود باز می کنند.
ساماندهی موتورسواران و برخورد با راکبان خاطی
سردار سیدکمال هادیانفر رئیس پلیس راهور نیروی انتظامی با اشاره به اینکه ۱۱ میلیون موتور سیکلت در کشور وجود دارد و حدود ۶ میلیون فاقد پلاک هستند، گفت: هشت تخلف به عنوان تخلف جدی که بدون اغماض با آن برخورد خواهد شد حرکت در پیاده‌رو، حرکت در خلاف جهت، عبور از چراغ قرمز، استفاده از کلاه ایمنی جزو موضوعاتی است که به موتورها تاکید شده است.
وی گفت: یکی از مشکلات ما این است که از ۱۱ میلیون موتورسیکلت سوار تقریبا ۴/۵ میلیون نفر گواهینامه موتورسیکلت دارند؛ اینکه این تعداد از موتورسیکلت سواران گواهینامه موتور ندارند چند دلیل دارد، شاید یکی از دلایل آن گرانی گواهینامه موتورسیکلت باشد و دلیل دیگر نبود آموزشگاه‌هایی برای آموزش و امتحان گرفتن برای اخذ گواهینامه باشد.
هادیانفر افزود: به همین منظور طرح ساماندهی برای موتورسیکلت سواران را در دستور کار داریم تا بتوانیم شرایطی راحت تر برای اخذ گواهینامه موتورسیکلت ارائه دهیم، چراکه داشتن گواهینامه برای هر راننده‌ای بهتر از نداشتن آن است.
قول پلیس برای حذف موانع تولید موتورسیکلت‌های برقی
رئیس پلیس راهور نیروی انتظامی چندی پیش در گفت وگو با خبرنگار انتظامی ایرنا گفت: دولت، سازمان محیط‌زیست، وزارت صنعت، معدن و تجارت و پلیس از تولید موتورسیکلت‌های برقی حمایت می‌کنند، براین اساس پلیس به سهم خود هر گونه موانعی در مسیر تولید این موتورها را رفع می‌کند.
هادیانفر در مورد تولید موتورسیکلت های برقی در کشور و حمایت از تولیدکنندگان این وسیله نقلیه افزود: آیین نامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک صراحت دارد که تولید و واردات موتورسیکلت های کاربراتوری در کشور به دلیل آلودگی بالایی که دارد، ممنوع است.
وی ادامه داد: از سال ۹۵ موتورسیکلت های کاربراتوری در کشور پلاک نمی شوند و طبیعی است که اکنون خدمات به آنها نیز داده نمی شود و بیشتر مجوزها برای موتورهای انژکتوری است که البته تولید آن در کشور محدود است.
رئیس پلیس راهور نیروی انتظامی گفت: آنچه که ماده ۸ قانون هوای پاک، دولت، سازمان محیط زیست، پلیس و وزارت صنعت، معدن و تجارت از آن حمایت می کند، موتورهای برقی است زیرا نقش آن در تصادفات و حوادث بسیار پایین است.
سردار هادیانفر افزود: از سوی دیگر موتورسیکلت های برقی به دلیل سرعت مناسبی که دارند و به هوای شهرها لطمه نمی زند، قابل حمایت هستند.
وی اضافه کرد: در دستورالعمل سال گذشته تاکید کردیم و به مراکز شماره گذای ابلاغ شد که هر شرکتی که در این زمینه تولیدات داخلی داشته باشند، از آنها حمایت شده و این موتورها پلاک می شوند.
هادیانفر افزود: پلیس از تولید این موتورسیکلت ها حمایت می کند و هر موانعی که احیانا در پلیس وجود داشته باشد و تولید کنندگان به ما اطلاع دهند، پلیس به سهم خود بلافاصله موانع را برطرف خواهد کرد.
رئیس پلیس راهور نیروی انتظامی گفت: در دستورالعمل ها و پیش فرض ها تلاش کردیم هیچ مانعی برای شماره گذاری موتورسیکلت های برقی وجود نداشته باشد اما باز اگر تولیده کننده ای دچار مشکل شد، پلیس این آمادگی را دارد تا مشکل را برطرف کند تا از سوی دیگر جهش تولید در کشوراتفاق بیافتد آن هم با رویکرد تولید موتورسیکلت های برقی که به نوعی با محیط زیست سازگاری دارند.
وی گفت: اکنون موتورسیکلت های انژکتوری که در سال ساخت مناسب تولید شده باشند، شماره گذاری می شوند اما کاربراتوری ها پلاک نمی شوند.
هادیانفر در پاسخ به این سئوال ایرنا که آیا شرکت یا تولید کننده ای برای راه اندازی خط تولید موتورسیکلت های برقی اعلام آمادگی کرده اند؟ گفت: اکنون چند کارخانه در کشور در این زمینه فعال هستند و وزارت دفاع در حاشیه تهران نیز در کارخانه ای موتورسیکلت های برقی را تولید می کنند علاوه براین در استان اصفهان نیز چندین کارخانه فعال هستند و تولیدات خوبی داشته اند.
با وجود تمام قوانینی که در زمینه تولید موتورسیکلت و نحوه عبور و مرور آن ها وجود دارد، قانون شکنی این ارابه های مرگ به اندازه ای عادی شده که گویا برای موتورسیکلت سواران به یک هنجار تبدیل شده است. تنها قانونی که توسط پلیس اجرا می شود و معدود موتورسوارانی رعایتش می کنند، استفاده از کلاه ایمنی است، این در حالیست که این سواران بی ملاحظه، در تقاطع و پشت چراغ های قرمز که پلیس حضور دارد کلاه آویزان شده به دسته موتور را سریع بر سرشان می گذارند تا جریمه نشوند.
گفته پلیس را تایید می‌کنیم که موتورسیکت، برمودای تصادفات است و هر فردی درگیر آن شود را غرق می کند و در این راستا، تر و خشک با هم می‌سوزند. این برمودای تصادفات رحمی ندارد، سن و جنس برایش مهم نیست، برایش مهم نیست که نان آور خانواده باشی یا جوانی بی باک که از سر هیجان جوانی بر ترک موتور نشسته ای و می‌تازی. با وجود آمار مرگ و میر ناشی از موتور اعم از راکب، سرنشینان و عابران باید پرسید که چرا باز درس نمی‌گیریم و تجربه دیگران برای ما تجربه نمی‌شود، سالانه چه افرادی که نان آور خانواده هستند و به دلیل تصادف با موتور جان خود را از دست می‌دهند، چه بسیار افرادی که به دلیل بد راندن این ارابه دو چرخ دچار معلولیت و قطع عضو می‌شوند.
گزارش از معصومه نیکنام