به گزارش روز یکشنبه مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلسه سوم شبکه سنجش فرهنگی کشور به ریاست محمد آقاسی، دبیر ستاد فرهنگ دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل دبیرخانه این شورا برگزار شد.
در ابتدای جلسه آقاسی با تشریح محورهای گفتمان سنجش و افکارسنجی در ستاد فرهنگ گفت: چهار محور بخش حاکمیتی مشتمل بر سیاست‌گذاران و سیاست‌مداران، رسانه‌های گروهی و شبکه‌های اجتماعی، مردم و ذی‌نفعان و عنصر کلیدی مراکز نظرسنجی در نظر گرفته شده است.
وی با تأکید بر اینکه در دوران مدیریت جدید دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی بحث سنجش بسیار با اهمیت است، اظهار داشت: مصوبه یا سیاستی که مدنظر است رجوع می‌شود که چه کاری انجام شده است و چه کاری باید انجام شود و همین طور دیدگاه مردم در رابطه با موضوع مدنظر نیز بررسی می‌شود.
آقاسی با اشاره به داده‌کاوی شبکه‌های اجتماعی، افزود: شبکه‌های اجتماعی به عنوان پهنه جدی از افکار عمومی بررسی و گزارش‌های ماهانه‌ای از آن در ستاد فرهنگ تهیه می‌شود.
دبیر ستاد فرهنگ بر ضرورت توجه به حوزه افکار عمومی تأکید کرد و گفت: در واقع توجه به معنی درک جهت و سوگیری‌هاست تا بتوان راهکاری ارائه داد.
آقاسی با بیان این مطلب که در ستاد فرهنگ شورای عالی انقلاب فرهنگی، نقشه مهندسی فرهنگی روی میز و اولویت است، ادامه داد: تعبیر از مهندسی فرهنگی مبسوط به سنجش بوده و هدف این است که وضعیت فرهنگی موجود سنجیده شود تا به وضعیت مطلوب مدنظر سند برسیم.
وی افزود: در ستاد فرهنگ برای اجرایی‌سازی و روزآمدسازی سند مهندسی فرهنگی چند متغیر استراتژیک از سه منشاء منویات مقام رهبری، نظرات نخبگان کشور و نظرسنجی برجسته شده‌اند.
دبیر ستاد فرهنگ با بیان اینکه یکی از متغیرهای استراتژیک در نظر گرفته شده، مباحث فرهنگ اقتصادی است، گفت: در ۱۰ سال گذشته شعارهای انتخابی سال مربوط به اقتصاد بوده است.
آقاسی با اشاره به راهبرد کلان هشت سند نقشه مهندسی فرهنگی که به موضوع فرهنگ اقتصادی اختصاص دارد، گفت: در واقع تعبیر رفتار اقتصادی مردم در سه عرصه تولید، توزیع و مصرف مدنظر است و سیاست‌های فرهنگی جهش تولید نیز در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار دارد که امید است تقسیم کار ملی در این حوزه در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی به سرانجام رسد.
دبیر ستاد فرهنگ تأکید کرد: سنجش وضعیت فرهنگی یک اصل است و در یکی از مصوبات ستاد نقشه مهندسی فرهنگی نیز به تشکیل کارگروه رصد وضعیت فرهنگی تأکید شده است.
وی افزود: برای تشکیل کارگروه رصد وضعیت فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چرخش کار انجام شده و امید است ساختار آن نیز به زودی تصویب شود.
آقاسی با بیان اینکه ۳۹ شاخص فرهنگی کلان در ستاد فرهنگ شورای عالی انقلاب فرهنگی استخراج شده است، اظهار داشت: این شاخص‌ها برای بررسی و اعلام نظر به کمیسیون‌های مختلف دبیرخانه شورا ارائه شده است و در ادامه برای دریافت نظرات به مراکز مربوطه نیز ارائه می‌شود تا در نهایت به تصویب رسد.
وی خاطرنشان کرد: حوزه فرهنگ اقتصادی در اولویت سنجش و پیمایش کشور نبوده و کمترین پیمایش در این حوزه انجام شده است که این موضوع می‌تواند یک داده با ارزش باشد و قابلیت گزارش‌دهی دارد.
دبیر ستاد فرهنگ شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی اولویت بر این است که رویکرد تعاملی در فرآیند سیاست‌گذاری در کشور به‌سازی شود.
تصویب آیین‌نامه تشکیل کارگروه رصد فرهنگی در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
محمد سلگی، رییس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در جلسه معاونین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیرو مصوبه جلسه ستاد مهندسی فرهنگی آیین‌نامه تشکیل کارگروه رصد فرهنگی در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات به تصویب رسید.
وی در تشریح اقدامات انجام شده در مورد اقتصاد فرهنگ در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اظهار داشت: در مورد هزینه و تعداد مصرف کالاهای فرهنگی برای خرید کتاب، روزنامه، آلبوم موسیقی، فیلم، سریال، و... گزارش آماری تهیه شده است.
سلگی ادامه داد: مطالعاتی در مورد فساد مالی و اداری، بیکاری، سرمایه اجتماعی، نگرانی و امید به آینده، وضعیت درآمدی، تحریم‌ها و... انجام و گزارش آن تهیه شده است.
رییس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: این مطالعات مجموعه‌ای از پیوندها بین مسائل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است که به متغیرهای اقتصادی و همبستگی آن با فرهنگ توجه شده است.
رشد دیدگاه حل مشکلات اقتصادی در بیرون از مرزها نیست
رمضانیان، رییس پژوهشگاه مطالعات و تحقیق بسیج با بیان اینکه در بسیج توفیق حضور در بین مردم را داریم، افزود: روزانه وضعیت مردم در مسائل اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و... در پژوهشگاه مطالعات و تحقیق بسیج رصد می‌شود که شبکه پرسشگران در سطح کشور و در همه شهرها نیز در این حوزه فعال است.
وی ادامه داد: سنجش برنامه‌های محوری در فاز علمی و رصد وضعیت مردم در سطح ملی و استانی از جمله برنامه‌هایی است که انجام می‌شود.
رمضانیان خاطرنشان کرد: افکارسنجی نظر مردم پیرامون چند محور و بررسی نگاه مردم به مسائل اساسی از جمله در حوزه اقتصادی، ۱۱ سال است که با تعیین پرسش‌هایی تکرار شده و ادامه دارد.
رییس پژوهشگاه مطالعات و تحقیق بسیج با اشاره به اینکه مشکلات اقتصادی و راه حل آن طی مطالعاتی مورد بررسی قرار گرفته است، گفت: به عنوان مثال این دیدگاه مردم که حل مشکلات اقتصادی در بیرون از مرزها نیست و داخل کشور است، رشد پیدا کرده است.
وی با اشاره به اینکه قبل از برگزاری انتخابات در کشور افکارسنجی توسط پژوهشگاه مطالعات و تحقیق بسیج از مردم انجام می‌شود، اظهار داشت: به عنوان مثال در آذرماه ۹۸ یکی از سوال‌هایی که پرسیده شد این بود که "انتظار مردم از نمایندگان مجلس چیست؟" که به ترتیب رفع بیکاری، توجه به معیشت مردم، مبارزه با فساد و رونق تولید داخلی به عنوان اولویت اول تا چهارم مردم در این مطالعه تحقیقی اعلام شد.
رمضانیان گفت: این مطالعات ملی استان به استان و شهرستان به شهرستان انجام شده است و رصد مرتب افکار مردم از اولویت‌ها و دغدغه‌های بسیج است.
رییس پژوهشگاه مطالعات و تحقیق بسیج پیشنهاد داد که در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نقطه مطلوب در حوزه فرهنگ اقتصادی تعریف شود که در این صورت امکان راهبری فراهم می‌شود.
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی راهبردهای عملیاتی برای سنجش وضعیت فرهنگی تهیه کند
ابراهیم حاجیانی، معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، با تأکید بر اهمیت سنجش وضعیت جامعه در شاخص‌های اقتصادی گفت: درک این وضعیت و تأثیرات آن در سایر متغیرها به لحاظ راهبردی، امنیت ملی و نظم اجتماعی مؤثر است.
وی اظهار داشت: تلفیق داده‌های نظرسنجی با داده‌های کلان و شاخص‌های حوزه سیاست‌گذاری می‌تواند به توصیف کامل‌تر وضعیت اقتصاد فرهنگ کشور کمک کند.
حاجیانی پیشنهاد داد که دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی راهبردهای عملیاتی و مشخصی را برای سنجش وضعیت فرهنگی تهیه کند.
در ادامه، صادق آبسالان، جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعی با اشاره به اینکه دستگاه‌های مختلفی پیمایش تحقیقات اجتماعی انجام می‌دهند، گفت: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی پراکندگی این تحقیقات را ساماندهی کند تا فهم و تحلیل عالمانه ارائه شود.
تهیه اطلس آسیب‌های اجتماعی کشور در مرکز رصد اجتماعی وزارت کشور
حسین کوچکیان‌فرد، سرپرست معاونت توسعه سرمایه اجتماعی وزارت کشور در تشریح مطالعات انجام شده در چند سال اخیر در حوزه اقتصادی در این معاونت گفت: پیمایش سرمایه‌های اجتماعی در دو موج و یک موج آن در مورد وضعیت اجتماعی و اخلاقی انجام شده است.
وی با اشاره به فعالیت مرکز رصد اجتماعی وزارت کشور افزود: درنظر است در این مرکز اطلس آسیب‌های اجتماعی کشور بر اساس پهنه جغرافیا، نوع و میزان آسیب‌ها تهیه و به‌روزرسانی شود.
داده‌های خبرگزاری ایرنا از ابتدای دهه ۷۰ تا سال ۱۳۹۸ در دسترس عموم است
مدیرکل دفتر پژوهش و بررسی‌های خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: داده‌های مطبوعاتی و ویژه خبرگزاری ایرنا می‌تواند محل فرآوری خوبی برای سنجش عمق مسائل در گزارش‌های میدانی باشد.
آرمین امیر، با بیان اینکه سابقه نظرسنجی در خبرگزاری ایرنا سابقه طولانی است، گفت: امکان دسترسی به نخبگان دانشگاهی در سراسر کشور، مسوولان نظام و گزارش های میدانی به واسطه مراجعه حضوری مردم به خبرگزاری فراهم است.
وی ادامه داد: داده‌های خبرگزاری ایرنا از ابتدای دهه ۷۰ تا سال ۱۳۹۸ برخط و به‌روز در دسترس عموم است.
انجام هشت نظرسنجی پیرامون پیامدهای اقتصادی کرونا توسط ایسپا
مهدی عباسی، مدیرکل دفتر مطالعات فرهنگی جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه به همت مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) هشت موج نظرسنجی در مورد پیامدهای اقتصادی کرونا تاکنون صورت گرفته است، گفت: طبق پاسخ‌ها، شیوع ویروس کرونا موجب کاهش درآمد ۵۰.۷ درصد افراد شده است. ۴۱.۷ درصد کسب و کارشان تعطیل شده است و ۱۳.۵ درصد شغل شان را از دست داده‌اند. تنها ۲۶.۳ درصد افراد نمونه گفته‌اند وضعیت اقتصادی شان تغییری نکرده است.
وی ادامه داد: بر اساس این نظرسنجی ۵۷.۶ درصد مردم معتقدند دولت توان اقتصادی زیادی جهت حمایت از آسیب‌دیدگان اقتصادی را دارد. ۶.۷ درصد دراین خصوص نظر بینابین داشته‌اند و ۲۴.۲ درصد گفته‌اند دولت توان کمی برای حمایت از آسیب دیدگان اقتصادی دارد.
عباسی افزود: طبق پاسخ به سوال «اگر به خاطر کرونا تعطیلی شهر ادامه پیدا کند تا چه حد از نظر زمانی مشکل نخواهید داشت؟» ۳۴ درصد پاسخگویان در همین شرایط فعلی نیز دچار مشکل اقتصادی هستند، ۳۵ درصد اظهار کرده‌اند در نهایت یک یا دو ماه می‌توانند شرایط تعلیق کسب‌وکار اقتصادی را تحمل کنند و ۹ درصد پاسخگویان نیز اعتقاد دارند بین ۳ یا ۴ ماه قادر به تحمل شرایط فعلی هستند.
در ادامه جلسه آرش نصر اصفهانی، سرپرست اداره‌کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی گفت: مهم‌ترین منبع داده در کشور پایگاه رفاه ایرانیان است که متأسفانه فقط از جهت استحقاق‌سنجی از آن استفاده می‌شود.
وی در مورد نظرسنجی در حوزه اقتصاد فرهنگ اظهار داشت: این دیتا صرفاً نباید از منظر اقتصادی و رفاه بررسی شود، بلکه تحلیل اجتماعی و فرهنگی آن نیز باید انجام شود.