مصطفی الکاظمی که حدود دو ماه و نیم پیش بر کرسی نخستوزیری عراق نشست، حالا برای نخستین سفرهای خارجی در منصب رئیس کابینه آماده میشود. منابع رسانهای اعلام کردهاند او قرار است به تهران، ریاض و واشنگتن سفر کند. بنا بر اعلام برخی منابع عراقی، الکاظمی احتمالا سهشنبه آینده به تهران خواهد آمد. در همین حال گفته میشود که الکاظمی ماه جولای در دور دوم گفتوگوهای راهبردی به عنوان رئیس هیات عراقی به واشنگتن سفر میکند. گفتوگوهای راهبردی عراق و آمریکا بیست و سوم خرداد از طریق ویدیو کنفرانس با حضور گروههای سیاسی و کارشناسی دو طرف برگزار شد. الکاظمی نخستوزیر عراق یک روز پس از گفتوگوی راهبردی نمایندگان بغداد و واشنگتن اعلام کرد که در این گفتوگو دو طرف درباره خروج نیروهای آمریکایی از کشور به توافق رسیدند.
ایران، عراق و مناسباتی چندلایه و گسترده
به نوشته روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن، «فواد حسین» وزیر امور خارجه عراق در حاشیه دیدار با «جینین هنیس پلاسخارت» نماینده ویژه سازمان ملل در امور عراق گفته کشورش برای در پیش گرفتن سیاست متوازن در برقراری روابط با همه کشورها تمایل دارد. او گفت نخستین سفر خارجی الکاظمی به تهران و ریاض خواهد بود که هدف از آن تحکیم روابط دوجانبه و گشایش افق همکاری با هدف تحقق منافع مشترک است. او همچنین هدف الکاظمی از سفر به واشنگتن را ادامه گفتوگوهای راهبری میان عراق و واشنگتن عنوان کرد. در این راستا «مختار الموسوی» عضو ائتلاف «الفتح» در پارلمان عراق به روزنامه العربی الجدید گفت پارلمان عراق و جریان سیاسی این کشور جزئیات سفر نخست وزیر عراق به آمریکا را پیگیری خواهند کرد و پس از بازگشت وی از آمریکا در پارلمان عراق میزبان او خواهند بود تا درباره جرئیات سفرش توضیح دهد. نخست وزیر عراق باید در گفتوگوهای خود در واشنگتن روی تصمیم پارلمان عراق برای خروج نیروهای خارجی از عراق تمرکز کند. این تصمیم پارلمان عراق الزام آور است و او نمیتواند از آن چشم پوشی کند و چشم پوشی وی از آن سبب خواهد شد که پارلمان علیه دولت وی تصمیم بگیرد.
به نوشته روزنامه «العرب» چاپ لندن، نخست وزیر عراق طی روزها و هفتههای آینده به تهران، ریاض و واشنگتن سفر خواهد کرد. ارزیابی دولت بغداد از اوضاع منطقهای و بینالمللی متاثر از واقعیت نیاز عراق به روابط با ثبات با ایران است زیرا عراق و ایران منافع مشترک بسیاری دارند. نخست وزیر عراق در سفرهای خود به دیگر کشورها هم این واقعیت را در نظر خواهد گرفت و قصد ندارد به دیگر طرفها تعهداتی را بدهد که آغازگر مرحله روابط تنش زا با ایران باشد. این سه سفر اصول جدیدی را برای روابط عراق با ایران، عربستان و آمریکا وضع خواهد کرد و برای دولت عراق ماهیت فضایی که در روابط با هر یک از این سه کشور دارد مشخص خواهد کرد.
به نوشته روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن، نخست وزیر عراق باید با در نظر گرفتن ساختار جریانهای سیاسی عراق در پیشبرد روابط با ایران و آمریکا توازن برقرار کند. حدود چهار هفته پیش گفتوگوی راهبری میان بغداد و واشنگتن درباره عقب نشینی نیروهای آمریکا از عراق آغاز شده است. آمریکا ادعا کرده است که قصد ماندن در عراق و ایجاد پایگاه ثابت در این کشور را ندارد. اما این دو کشور موفق به ایجاد یک جدول زمانی برای پایان دادن به حضور نیروهای آمریکا نشدهاند. این در حالی است که مردم در تظاهرات خود خواستار عقب نشینی نیروهای آمریکا از عراق شدهاند و پارلمان عراق هم این موضوع را تصویب کرده است و الکاظمی هم متعهد به عملی شدن این موضوع شده است. این در شرایطی است که الکاظمی به نیاز عراق به کمکهای مالی و نظامی آمریکا آگاه است. از سوی دیگر عراق ۴۰ درصد از نیازهای خود را از ایران وارد میکند و نیاز به برق ایران دارد و دولت الکاظمی برای ادامه حضور خود خود و تامین حقوق کارمندن نیاز به روابط تنگاتنگ با ایران دارد. در شرایطی که آمریکا پایان دادن به فعالیت گروههای داوطلب مردمی را ضامن رضایت خود از دولت الکاظمی میداند ایران هم برقراری ثبات عراق و عقب نشینی نیروهای آمریکا از این کشور را در راستای منافع خود میداند و انتظار دارد که دولت عراق بتواند به حضور نیروهای آمریکا در عراق پایان دهد.
به نوشته صفحه عربی تارنمای آمریکایی «الحره»، «احمد حسین» روزنامه نگار عراقی معتقد است که هرگونه اعمال فشار به عراق از سوی آمریکا برای قطع روابط تجاری با ایران دولت عراق را با تنش داخلی روبرو خواهد کرد و ثبات عراق را بر هم خواهد زد. زیرا عراق نه تنها به منابع گازی ایران نیاز دارد بلکه این کشور از نظر مالی، تجاری و سیاسی با تهران روابطی تنگاتنگ دارد.
هیاهوی رسانههای سعودی علیه محور تهران- بغداد
روزنامه «مکه» عربستان در گزارشی به قلم «عبدالله العولقی» آورده است: تردیدی است که به حکم همسایگی، داشتن روابط میان ایران و عراق ضروری است اما این روابط باید طبیعی باشد. عراقیها باید به عنوان یک شهروند در این کشور زندگی کنند و از ثروت های آن بهره مند شوند. از این رو، به نظر می رسد الکاظمی با در پیش گرفتن سیاست قاطعانه در رویارویی با ایران در راستای آرمان های مردم عراق گام بر می دارد و در صدد قطع دخالت های نظامی، سیاسی، اقتصادی و حتی دینی ایران در عراق است.
روزنامه اماراتی «البیان» ادعا کرد عراق اکنون به طور عملی برای رویارویی با دخالتهای ایران در عراق وارد عمل شده است و الکاظمی برای به چالش کشیدن تهران تمایل دارد. طی روزهای آینده برای کاهش نفوذ ایران تصمیم هایی گرفته میشود. احتمال رخ دادن هر گونه سناریویی میان هواداران الکاظمی و جریان های وابسته به ایران وجود دارد و تنش ها میان دو طرف تنها با شکست یک طرف پایان خواهد پذیرفت. اگر الکاظمی دستگاههای امنیتی را به کنترل خود در آورد جریانهای هوادار ایران را هم به کنترل خواهد آورد. اما عدهای معتقدند که با توجه به درهم تنینده بودن بسیاری از پرونده امور به آسانی پیش نخواهد رفت و ایران به واسطه روابط سیاسی، اقتصادی، نظامی و امنیتی در عراق نفوذ گستردهای دارد و این موضوع الکاظمی را در برابر گزینههای سختی قرار خواهد داد و سبب تسلیم او خواهد شد.
روزنامه «الشرق الاوسط» عربستان هم که روز جمعه دو هفته پیش در اقدامی خصمانه، کاریکاتور توهینآمیزی را در مورد آیتالله سیستانی منتشر کرد و سبب خشم گسترده مردم و جریانهای سیاسی عراق شد در گزارشی به قلم «ایاد ابوشقرار» با اشاره حمله پنجم تیرماه نیروهای مبارزه با تروریسم عراق به مقر تیپ ۴۵ نیروهای داوطلب مردمی در منطقه الدوره بغداد و بازداشت دستکم ۱۳ نفر از اعضای الحشد الشعبی در عراق نوشت عراق طی روزهای گذشته شاهد آزمون قدرت مهمی میان دولت مصطفی الکاظمی و نیروهای نزدیک به ایران از جمله حزب الله عراق بود که آزمونی مهم برای نخست وزیر محسوب میشود.