آبسنگ های مرجانی به جنگل های دریایی معروفند و با اینکه فقط یک درصد از بستر دریاها را پوشانده اند اما ۲۵ درصد حیات دریاها را در خود حفظ می کنند، بیش از هشت هزار گونه حیاتی در مرجان ها زندگی می کنند و خانه خود را در این سازه های گچی بنا می کنند، این موجودات از قدیمی ترین اکوسیستم های زمین هستند و جوان ترین مرجان ها ۱۸۰۰۰ سال عمر دارند.
حال با توجه به اهمیت و کارکرد مهم این اکوسیستم های دریایی دخالت انسان در دریاها و اقیانوس ها اعم از ساخت و ساز و فعالیت اسکله ها، ساخت جزایر مصنوعی، استحصال دریا، ساخت و ساز، خطوط لوله، نشت نفت، لنگر اندازی و تورهای صیادی رها شده در مناطق مرجانی و فعالیت‌های غواصی از یک سو و تغییرات اقلیم و گرمایش زمین از سوی دیگر حیات این گونه های ارزشمند را در معرض نابودی قرار داده است که پیش بینی می شود با ادامه روند فعلی تا سال ۲۰۵۰ ، حدود ۶۰ درصد تمام آبسنگ های مرجانی جهان تخریب شود، اما در این میان هشت درصد آبسنگ های مرجانی دنیا در خلیج فارس موجود است که نشان از منحصر به فرد بودن زیست بوم این منطقه دارد.
در کنار تمام این عوامل بروز توفان های گرد و غباری نیز مزید بر علت شده؛ شاید در نگاه اول اینطور به نظر برسد که توفان ها در خشکی رخ می دهد پس چه ربطی به دریاها و زیستمندان موجود در آنها دارد اما داود میرشکار مدیر کل دفتر زیست بوم های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست معتقد است که گرد و غبار با کدروت آب و نرسیدن اکسیژن به کف دریا موجب نابودی و تنهایی آبسنگ های مرجانی می شود.
میرشکار در گفت وگو با خبرنگار محیط زیست ایرنا افزود: وقتی که توفانی شکل می گیرد حجم زیادی از گرد و غبار به هوا بلند می شود و بعد از طی کردن مسافتی طولانی بر زمین می نشیند حال ممکن است این زمین دریا و اقیانوس ها باشد.
وی اظهار داشت: وقتی که گرد و غبار بر روی دریاها و اقیانوس ها می نشیند موجب کدورت آب می شود و اجازه نمی دهد نور کافی به آبسنگ های مرجانی برسد، همچنین بر روی آبسنگ ها رسوب می کنند که در این صورت فیتوپلانگتون هایی که با آبسنگ های مرجانی همزیستی دارند دیگر قادر به انجام عمل فتوسنتز نیستند از این رو مرجان ها را ترک می کنند که این مساله موجب سفیدشدگی آنها می شود که این تاثیر مستقیم گرد و غبار بر روی آبسنگ های مرجانی است.
میرشکار با بیان اینکه گاهی هم گرد و غبار به طور غیر مستقیم تاثیر می گذارد، گفت: گرد و غبار حاوی عناصری است که موجب بروز شکوفایی جلبکی می شود زیرا با گسترده شدن بر روی سطح آب به ویژه آبهای کم عمقی مانند خلیج فارس مانع رسیدن اکسیژن به سطح آب می شود، البته کاهش اکسیژن در آبهایی با عمق کم در شب بیشتر است که این مساله خود آسیب آبسنگ ها را به همراه دارد.
وی افزود: در روز هم به علت ایجاد لایه ای بر روی آب اجازه نمی دهد نور به آبسنگ ها برسد، همچنین ممکن است مرگ و میر آبزیان بر اثر بروز کشند قرمز محیط را برای آبسنگ های مرجانی غیر قابل زیست کند زیرا زمانی که مرگ و میر زیاد شود مانند تلی روی آب قرار می گیرند که ممکن است حاوی میکروب و ویروس باشند و محیط را برای آبسنگ ها ناامن کنند.
مدیر کل دفتر زیست بوم های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: با توجه به اهمیت موضوع سازمان حفاظت محیط زیست سالانه تمام جزایر مرجانی خلیج فارس، دریای عمان و خلیج چابهار سالانه را از لحاظ پارامترهای مختلف از جمله تاثیر گرد و غبار بر روی آبسنگ‌های مرجانی پایش می کند و علاوه بر این سلامت محیط زیست دریایی و زیستمندان موجود در آنها مانند علف های دریایی و جنگل های حرا را نیز مورد بررسی قرار می دهد.
میرشکار ادامه داد: البته برخی مولفه ها مانند آلودگی های نفتی، فلزات سنگین و میکروپلاستیک ها هزینه بر هستند به صورت موردی و همراه با اجرای پروژه ها مورد پایش و بررسی قرار می گیرند اما سایر مولفه ها از لحاظ فیزیک و شیمی، فعالیت های غیر مسوولانه مانند صیادی ، خاکریزی در دریا، ایجاد سازه های ساحلی ، وضعیت اکسیژن آب و شوری سالانه پایش می شود.