اصلیترین چالش پیش روی ترامپ شیوع ویروس کرونا است که بیش از شش ماه پیش، آرامآرام و خزنده در گرماگرم استیضاح نافرجام و بیتوجهی جامعه آمریکا و مسئولانش، گسترش مییافت و اکنون این کشور را با بیش از ۴ میلیون و ۸۶۰ هزار مبتلا و افزون بر ۱۵۸ هزار جانباخته تبدیل به بزرگترین قربانی بیماری کووید – ۱۹ در جهان کرده است.
اصرار بر بازگشایی کسبوکارها و اکنون مدارس، نارضایتی مردم آمریکا را از دولت ترامپ افزایش داده چرا که واشنگتن از یک سو به دنبال چرخاندن چرخ اقتصاد به هر قیمت است و از سوی دیگر آمار مبتلایان بیماری با هر گشایشی به سرعت فزونی میگیرد که این خود بار مضاعفی بر دوش نظام بهداشتی این کشور وارد کرده و شخص رئیسجمهوری را مسبب مرگ بیماران جلوه میدهد.
این حقایق ترامپ را وادار کرده تا یکی بر نعل و یکی بر میخ بکوبد و پس از آنکه چندی پیش مدعی شد که بیماری کووید ۱۹ تا ۹۹ درصد بیخطر است، اکنون و پس از ماهها مقاومت بر صورت ماسک زند مگر هوادارانش نیز به تأسی از او بیش از پیش تدابیر بهداشتی را رعایت کنند به این امید که تا روزهای انتخابات این بیماری فروکش کرده و آمار اقتصادی آمریکا بهبود بیشتری یابد. اصرار اخیر رئیس جمهوری آمریکا بر بازگشایی مدارس و تقلای بیشتر برای عادی جلوه دادن اوضاع اجتماع را نیز می توان در راستای این تغییر مواضع سینوسی ارزیابی کرد.
هر چقدر که سردرگمی دولت آمریکا در برخورد با ویروس کرونا موجب شیوع لجامگسیخته آن در سراسر این کشور شده، ناپختگی شخص ترامپ در برخورد با پیامدهای قتل یک متهم سیاهپوست به دست پلیس سفیدپوست موجب شد تا اعتراضها به تبعیض نژادی در آمریکا و وحشیگری پلیس به سرعت جای خود را به مخالفت و تعارض با دولت مستقر جمهوریخواه داده و فرصت درخشانی را در اختیار دموکراتها قرار دهد تا با دستاویز قرار دادن حقوق رنگینپوستان، از تب و تاب جامعه به سود نامزد خود بهرهبرداری کنند.
ترامپ برخلاف سران پیشین آمریکا، تلاش کرد تا به جای اتخاذ کردن موضعی مصلحانه، با جانبداری محض از پلیس، هوادارانش را راضی نگه دارد غافل از آنکه سوء مدیریت کاخ سفید در رسیدگی به پیامدهای اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا امکان مانور چندانی حتی در میان هواداران او باقی نگذاشته است.
به نظر میآید که اشتباههای فاحش ترامپ موجب شد تا جو بایدن برای شنیده شدن هر چه بهتر و رساتر پژواک بیکفایتیهای رئیسجمهوری آمریکا سکوت پیشه کرده و اکنون که تشت ناکارآمدی ترامپ بر زمین افتاده برنامههای خود را برای سر و سامان دادن به این اوضاع آشفته رونمایی کند و در نقش منجی آمریکای بحرانزده ظاهر شود.
انتشار کتابهای افشاگرانه دوست و فامیل و مشاور نیز در این میان مزید بر علت شده و به نظر میرسد که کتاب خاطرات بولتون از دوران مشاورت امنیت ملی کاخ سفید بیشتر بر تخطئه سیاست خارجی ترامپ و کفایت وی تمرکز کرده و کتاب برادرزاده وی مری ترامپ نیز تلاش دارد تا چهرهای شارلاتان از عموی خود ترسیم کند که برای رسیدن به اهدافش حاضر است حتی برادر خود را نیز قربانی کند. این دو کتاب در کنار دیگر افشاگریهای احتمالی دوران انتخابات، خوراک تخریبهای دموکراتها خواهند بود تا کارنامهای رفوزه از چهار سال زمامداری ترامپ به رأیدهندگان تحویل دهند.
سخن بهگزاف نراندهایم اگر نتایج نظرسنجیهای اخیر را که به نحو مأیوسکنندهای کفه اقبال عمومی را به زیان ترامپ نشان میدهد ناشی از چالشهای فوق بدانیم. هواداران ترامپ حتی اگر مانند اکثریت مردم این کشور وی را بدترین رئیسجمهوری سه دهه اخیر ندانند، باید از نتایج نظرسنجی شبکه خودی فاکس نیوز که بایدن را ۸ درصد جلوتر از ترامپ نشان میداد، نگران باشند.
این حس نگرانی از شکست ترامپ و اضطراری دانستن شرایط میتواند در کنار برخی احتمالات دیگر به بسیج طرفدارانش و در نهایت به سود ترامپ تمام شود.
انتخابات ۲۰۱۶ ثابت کرد که نتایج نظرسنجیها تا چه حد میتواند خلاف واقعیت باشد. اکثریت قریب به اتفاق نظرسنجیها تا همان روزهای آخر تبلیغات هیلاری کلینتون را مستأجر بعدی کاخ سفید میدانستند. عامل مناظرات و پخش تلویزیونی آنها نیز در شکل دهی به افکار عمومی مردد بسیار مؤثر است و تسلط ترامپ بر صحنه مناظرات و آشنایی وی با رسانه تلویزیون میتواند شانس پیروزی وی بر جو بایدن را که گاف های فراوانی در چنته دارد، بهشدت افزایش میدهد.
بدیهی است که ترامپ شکست کرونا را کلید قفل اقتصادی آمریکا دانسته و ارائه یک درمان قطعی یا حتی موقت برای بیماری کووید ۱۹ دغدغهای است که از همان روزهای نخست شیوع این ویروس در ذهن رئیسجمهوری آمریکا بوده است. تأکید وی بر مصرف داروی هیدروکسی کلروکین، رونمایی شخص وی از دستگاه تست چند دقیقهای ویروس کرونا و تأکید او بر نهایی شدن ساخت واکسن کرونا در هفتههای آتی را میتوان در راستای جلب آرای رأیدهندگان انتخابات ۲۰۲۰ ارزیابی کرد.
درزمینهٔ سیاست خارجی نیز ترامپ با ترسیم دورنمایی تیرهتر برای برجام در دوره دوم ریاست جمهوری خود به دنبال آن است تا حتی در حد چند عکس و چند ثانیه فیلم با هیئت ایرانی خود را برنده چالش برجام نشان داده و بر موفقیت فشار حداکثری پافشاری کند، شاید طرفداران جمهوریخواه وی چشم بر دیگر ناکامیهای وی ببندند.
به نظر میآید که ترامپ در برابر کره شمالی نیز همین رویه را در پیش گیرد و با ترتیب دادن یک اجلاس دیگر با کیم جونگ اون به دنبال آن باشد که خود را در عرصه سیاست خارجی موفق جلوه دهد. هرچند که دست وی برای تهران و پیونگ یانگ رو شده و هیچکدام از این دو حاضر نیستند که با آمریکای عهدشکن دوباره گفتوگو کنند.
با این حال آنچه که نقش اصلی را در انتخابات آمریکا ایفا میکند، وضعیت اقتصادی این کشور است و سورپریزهای دقیقه ۹۰. اگر نامزدی توانست در مناظرات به خوبی رأیدهندگان مردد را از شایستگیاش قانع ساخته و کارنامه موفقی از عملکرد خود ترسیم کند، بار خود را برای بار دوم خواهد بست چرا که رأیدهندگان آمریکایی همیشه به این گفته آبراهان لینکلن توجه دارند که اسب را نباید در میانه راه عوض کرد. باید دید جو بایدن تا چه حد میتواند تصویری لنگان از اسب این سفر نشان دهد.