این اقدامات با توجه به موقعیت جغرافیایی استان خراسان جنوبی که در مسیر ۲ کریدور اصلی جنوب به شمال یعنی راه آسیایی بندر چابهار به مرز سرخس و راه ارتباطی استان‌های جنوب و مرکز کشور به خراسان رضوی و مرزهای شرقی و شمال شرقی واقع شده، از اهمیت بالایی برخوردار است.
انجام پروژه‌های زیرساختی در شرق کشور در آتیه کشور تاثیرگذار است که از اولویت‌های دولت یازدهم و دوازدهم سرعت‌بخشی به این پروژه‌ها بوده است و شاهد توسعه خوبی در این بخش هستیم.
سال ۹۸ اوج افزایش اعتبارات حوزه راه در خراسان جنوبی بود و از جمله عملیات اجرایی چهار پروژه زیربنایی به طول ۸۳ کیلومتر باند دوم در چهار قطعه از محورهای مختلف استان در دهه فجر با اعتبار ۲۵۰ میلیارد تومان آغاز شد که این حجم اعتبار برای خراسان جنوبی در نوع خود بی‌سابقه است.
اولویتی که در سال جاری هم دنبال می‌شود و خرداد امسال در سفر «محمدباقر نوبخت» معاون رییس جمهوری و رییس سازمان برنامه و بودجه به خراسان جنوبی ۳۷ کیلومتر باند دوم در استان افتتاح و عملیات اجرایی ۱۰۸ کیلومتر باند دوم در پنج محور استان نیز آغاز شد.
به گفته مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی یک هزار و ۲۶۸ میلیارد ریال اعتبار برای ساخت این ۳۷ کیلومتر هزینه شد که در محورهای طبس - اصفهان، خوسف - خور، بیرجند - زاهدان، بیرجند - قاین و طبس - یزد قرار دارند.
وحید داعی همچنین از آغاز عملیات اجرایی ۱۰۸ کیلومتر باند دوم در پنج محور این استان خبر داد و گفت: این پروژه‌ها با مبلغ قرارداد سه هزار و ۶۰۴ میلیارد ریال در محورهای طبس - اصفهان، سربیشه - درح - میل ۷۸، بیرجند - نهبندان، نهبندان - زابل و سه راهی راهداران - خوسف اجرا می‌شود.
وی اظهار داشت: طول باندهای دوم استان در پایان سال ۹۷ حدود ۴۹۰ کیلومتر بود که ۱۲۴ کیلومتر هم در سال ۹۸ اجرا شد و برنامه احداث باندهای دوم در سال جاری ۲۵۰ کیلومتر است که با برآورد هزینه ۱۰ هزار میلیارد ریال انجام می‌شود و به این ترتیب طول باندهای دوم استان به ۸۶۴ کیلومتر خواهد رسید.
این اعداد و ارقام در حالی شکل گرفته که ضعف زیرساخت‌های خراسان جنوبی و کمبود اعتبارات به دلایل متعدد کلیدواژه مشترک همه مدیرانی بوده است که دستکم بعد از تاسیس این استان (۱۳۸۳) عهده‌دار مسئولیت شدند.
وقوع تصادفات جاده‌ای در جاده‌های دوطرفه که حالا بر تعداد خودروها در این جاده‌ها نیز افزوده شده، هر بار راه‌های خراسان جنوبی و لزوم دوبانده شدن آنها را سوژه رسانه‌ها و جلسات کارشناسی و مدیریتی کرد تا اینکه دولت یازدهم تشکیل شد و توسعه متوازن و توجه مضاعف به محرومیت‌زدایی در دستور کار دولتمردان قرار گرفت.
تحقق سه خواسته مردم خراسان جنوبی
رییس وقت مجمع نمایندگان خراسان جنوبی در مجلس شورای اسلامی مهرماه ۹۲ در آیین معرفی اولین استاندار منصوب دولت تدبیر و امید در خراسان جنوبی گفت: فراهم کردن زیرساخت‌های مهم توسعه از جمله ایجاد راه‌آهن، تکمیل راه‌های مواصلاتی و رفع بحران آب از خواسته‌های مردم این خطه از دولتمردان است.
نمایندگان عالی دولت تدبیر و امید در خراسان جنوبی هم برای توسعه زیرساخت‌های این استان پهناور و مرزی برنامه‌ریزی و تلاش کردند اما واقعیت میدانی و گواه شاهدان عینی حاکی است که روند توسعه زیربنایی و محرومیت‌زدایی خراسان جنوبی در سه سال اخیر با جهش چند برابری همراه بوده است.
طرح اتصال بیرجند به ریل سراسری سال گذشته همزمان با سفر «اسحاق جهانگیری» معاون اول رییس جمهوری به خراسان جنوبی پس از حدود ۲ دهه انتظار مردم خراسان جنوبی کلنگ‌زنی شد و در دست اجرا است، کارگاه‌های راهسازی در اغلب جاده‌های استان فعال بوده و رفع کم‌آبی خراسان جنوبی در قالب برنامه‌های میان مدت و درازمدت تعیین تکلیف شده است.
هفت سال بعد رییس مجمع نمایندگان خراسان جنوبی در مجلس یازدهم گفت: با اقداماتی که مدیریت استان و با حمایت دولت در سال‌های اخیر انجام داده است امیدواریم به‌زودی لفظ محرومیت از خراسان جنوبی برداشته شود.
حسین خسروی خرداد امسال در آیین امضای چهار تفاهم‌نامه اشتغالزایی و جهش تولید خراسان جنوبی که با حضور «محمدباقر نوبخت» رییس سازمان برنامه و بودجه و جمعی از مسوولان در شهرستان طبس برگزار شد گفت: با پیگیری استاندار مومن، محبوب، پرتلاش و عملگرا و البته با حمایت دولت بزرگوار احساس می‌کنیم به زودی لفظ محرومیت را می‌توان از خراسان جنوبی برداشت.
وی با بیان اینکه سفرهای رییس سازمان برنامه و بودجه به خراسان جنوبی همواره منشاء خیر و برکت بوده است افزود: امیدواریم سفر سوم نوبخت به خراسان جنوبی هم خیر مضاعف برای استان داشته باشد.
جلب توجه ملی به خراسان جنوبی
جلب توجه ملی به خراسان جنوبی و نیازهای فراوان این خطه مرزی در سال‌های اخیر تا آنجا پیش رفت که وزیر راه و شهرسازی اردیبهشت امسال با اشاره به تصادف دلخراش تریلی با اتوبوس خط روستایی در یکی از محورهای پرتردد استان خراسان جنوبی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: اعتبارات برای ایجاد باند دوم و تجهیز محور سربیشه - درح امسال چهار برابر شده است.
محمد اسلامی که سال گذشته برای شرکت در مراسم اتمام طرح مسکن مهر در خراسان جنوبی و افتتاح چند طرح دیگر به این استان سفر کرده بود، افزود: برخورد تریلی و اتوبوس در یکی از محورهای استان خراسان جنوبی موجب درگذشت تعدادی از هموطنان و تاثر عمیق بنده شد؛ این محور با توجه به افزایش تردد نیاز جدی به بهسازی داشته و این مهم از یک سال گذشته با جدیت پیگیری شده است.
وی اظهار داشت: ضمن ابراز تاسف از حادثه تلخ تصادف در محور سربیشه - درح و تسلیت به خانواده‌های داغدار به اطلاع می‌رسانم که با پیگیری‌های مستمر انجام شده و نگاه ویژه مسئولین استان به منطقه مرزی درح، در سال ۹۸ اعتباری بالغ بر ۲۴۵ میلیارد ریال مصوب شد که شاهد رشد حدود چهار برابری اعتبارات نسبت به سال ۹۷ بودیم.
وزیر راه و شهرسازی گفت: همچنین اعتبار پیش‌بینی شده برای این محور در قانون بودجه سال ٩٩ به مبلغ ۴٠٠ میلیارد ریال افزایش یافت که شاهد رشد حدود ۲ برابری اعتبارات نسبت به سال ۹۸ هستیم.
با پیگیری‌های مکرر استاندار خراسان جنوبی و منابع مالی سفر دکتر نوبخت به استان بیش از ۲۲۰ میلیارد تومان سال گذشته به حوزه راه‌های استان تخصیص یافت که چهار برابر بیشتر از سال ۹۷ بود.
عملیات اجرایی مسیر بیرجند به قاین (مسیر پرتردد زائران به مشهد مقدس) که سال‌ها به دلیل کندی پروژه و حادثه‌خیزی این محور از سوی رسانه‌ها صفت‌های متفاوتی گرفته بود، در سال گذشته با ابلاغ ۴۰ میلیارد تومان اعتبار از محل سفر رییس سازمان برنامه و بودجه به استان شتاب بالایی گرفت و امسال هم با تلاش فراوان استاندار و مسوولان استان ۵۰ میلیارد تومان دیگر به این پروژه اختصاص یافت که قرار است تا پایان سال جاری به اتمام برسد.
طول راه‌های خراسان جنوبی ۱۷ هزار و ۸۲ کیلومتر است که از این میزان ۴۷۲ کیلومتر راه اصلی چهارخطه، یک هزار و ۶۲ کیلومتر راه اصلی، ۲ هزار و ۹۸۲ کیلومتر فرعی و یک هزار و ۱۹۳ کیلومتر راه فرعی دسترسی است.
شریان‌های حیاتی استان در سه سال اخیر با تزریق سه تا چهار برابری منابع اعتباری در مقایسه با سال‌های قبل، جان تازه‌ای گرفته است به طوری که راه‌های توسعه خراسان جنوبی و پیوستن به راهروهای شمالی و جنوبی یکی پس از دیگری بازگشایی می‌شود.
به گفته مسوولان بیش از ۸۰ درصد ترانزیت به افغانستان و کشورهای آسیای میانه از راه‌های خراسان جنوبی انجام و با روند رو به رشد توسعه مبادلات تجاری در مرز ماهیرود، چشم‌انداز روشنی در این زمینه پیش‌بینی می‌شود.
با توجه به اهمیت قرار گرفتن خراسان جنوبی در راهروهای بین‌المللی شمال - جنوب و شرق - غرب، ارتقای ارتباط ریلی، جاده‌ای، هوایی و بهره‌مندی روستاهای استان از راه مناسب و تامین منابع برای اجرای طرح‌های مصوب ناوگان حمل و نقل به صورت ویژه در دستور کار وزارت راه و شهرسازی، سازمان برنامه و بودجه و استانداری خراسان جنوبی قرار گرفته است.
افزایش چهار برابری اعتبارات حوزه راه
استاندار خراسان جنوبی گفت: در وضعیت راه‌ها سال‌ها به دلیل کمبود اعتبار استان دچار رکود شده بود اما سال قبل شاهد افزایش چهار برابری اعتبارات در این حوزه بودیم.
محمدصادق معتمدیان اظهار داشت: این میزان اعتبار به اندازه تمامی پروژه‌های باند دوم استان بود و در ۲ سال آینده یک هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار از سوی دولت برای تکمیل ۴۲۰ کیلومتر بزرگراه و باند دوم تخصیص داده خواهد شد.
وی گفت: با حمایت دولت و تاکید رییس جمهوری در هیات دولت برای کمک به توسعه استان حمایت‌های خوبی از سوی وزارتخانه‌ها از سال ۹۷ انجام شده است و تا پایان دولت نیز اقدامات مبارکی انجام خواهد شد.
استاندار خراسان جنوبی عنوان کرد: در بحث راه‌ها یکی از مهمترین کریدورهای اصلی کشور کریدور چابهار به مشهد است که بخشی از آن در خراسان جنوبی قرار دارد و شاهد رقابت تنگاتنگ کشورهای مختلف در منطقه به خاطر موقعیت تجاری برای سرمایه‌گذاری در این منطقه هستیم.
وی افزود: در حوزه راه‌آهن که از آرزوهای دیرینه مردم استان بود با عنایت دولت و رییس سازمان برنامه و بودجه با تمامی سختی‌هایی که معمولا در پایان دولت پروژه‌ای آغاز نمی‌شود اما تکمیل کریدور شرق کشور که اقیانوس هند را به کشورهای آسیای میانه متصل می‌کند، در دستور کار قرار گرفت.
معتمدیان گفت: تنها و اولین قطعه راه‌آهن در مسیر بیرجند - قاین - گناباد سال گذشته همزمان با سفر معاون اول رییس جمهوری آغاز شد و با اعتبارات خوبی که پارسال و امسال تخصیص داده شد به سرعت در حال انجام است.
وی بیان کرد: همچنین دولت ۲ مصوبه برای تامین منابع پروژه زاهدان - نهبندان - بیرجند تحت عنوان بهره‌برداری از فاینانس روس‌ها و استفاده از منابع صندوق توسعه ملی در قالب چهار هزار میلیارد و سندیکای ۶گانه شرکت‌های ریلی در دستور کار قرار داد تا در برنامه میان مدت این پروژه بین‌المللی و استراتژیک در استان راه‌اندازی شود.
ساخت ۳۳۵ کیلومتر بزرگراه از ابتدای دولت یازدهم در استان
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی هم با اشاره به ساخت ۳۵۵ کیلومتر بزرگراه در سطح استان از ابتدای دولت یازدهم گفت: برای این میزان کار عمرانی در راه‌های استان ۵۳۳ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است که نشان از افزایش ۱۳۷ درصدی نسبت به دوران گذشته دارد.
وحید داعی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: همچنین از ابتدای دولت یازدهم تاکنون هزار و ۲۰ کیلومتر راه روستایی در استان ایجاد شده که افزایش ۲۱ درصدی را نسبت به سال‌های قبل آن نشان می‌دهد.
وی عنوان کرد: تکمیل ۲۵۰ کیلومتر بزرگراه در استان تا پایان دولت تدبیر و امید از برنامه‌های پیش‌رو است که با برآورد هزینه ۱۰ هزار میلیارد ریال انجام می‌شود و به این ترتیب طول باندهای دوم به ۸۶۴ کیلومتر خواهد رسید.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی با بیان اینکه سرانه باندهای دوم در کشور ۲۰.۴ درصد است گفت: برای رسیدن به متوسط کشوری باید ۶۲۰ کیلومتر باند دوم دیگر در خراسان جنوبی احداث شود.
وی با بیان اینکه ۸۴ درصد باندهای دوم موجود استان در سال ۹۸ تعیین تکلیف شد گفت: این موضوع به لحاظ راهسازی رکورد بی‌سابقه بوده و به خاطر تخصیص اعتبارات ملی است.
داعی ادامه داد: سال ۹۷ میزان تخصیص اعتبارات ملی حوزه راهسازی استان ۶۰ میلیارد تومان بود که پارسال ۲۲۲ میلیارد یعنی حدود چهار برابر افزایش یافت.
وی با قدردانی از استاندار خراسان جنوبی برای پیگیری و افزایش تخصیص اعتبارات استان گفت: سال ۹۸ انقلاب اعتباری در باندهای دوم جاده‌های استان رخ داد و در حوزه راه‌های روستایی نیز سال گذشته ۱۳۰ کیلومتر راه افتتاح شد که نسبت به سال قبل آن ۶۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
کاهش مطالبات پیمانکاران
اختصاص چند برابری اعتبارات به حوزه راه در سال‌های اخیر موجب کاهش مطالبات معوق پیمانکاران نیز شده به طوری که معاون ساخت و مهندسی اداره کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی گفت: مطالبات معوق پیمانکاران راهسازی کاهش یافته و در حال حاضر میزان مطالبات پیمانکاران در حوزه راه و شهرسازی خراسان جنوبی به ۱۰۰ میلیارد تومان رسیده است.
میرمحمد مودی افزود: هزار میلیارد تومان در هفت سال گذشته پرداختی به پیمانکاران داشتیم که در کاهش مطالبات معوق تاثیر بسزایی داشته است.
وی اظهار داشت: در حال حاضر ۳۵ پیمانکار به مبلغ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان در حوزه راه‌های خراسان جنوبی مشغول کار هستند.
بدون تردید این حجم خدمات از حیث کمی و کیفی و بازه زمانی حصول این توفیق، علاوه بر توسعه زیرساخت‌های استان برای سرمایه‌گذاری، در ارتقای زندگی و رفاه مردم مرزنشین منطقه تاثیر بسزایی دارد.
همچنین به اذعان مسوولان پلیس راه خراسان جنوبی یکی از اثرات مهم احداث باندهای دوم در جاده‌ها کاهش نرخ تصادفات به ویژه تصادفات رخ به رخ است.
خراسان جنوبی به طول ۳۳۱ کیلومتر در چهار شهرستان با افغانستان مرز مشترک دارد و با ۶ استان کشور شامل خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد، سمنان و اصفهان همجوار است.