«مهدی ذاکریان» در گفتوگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، درباره اتفاقات روز یکشنبه مجلس و برخورد برخی نمایندگان با محمدجواد ظریف گفت: معمولا نمایندگان مجالس در دنیا، برآمده از آرای حداکثری مردم در مشارکت سیاسی آزادانه هستند که به عنوان نمایندگان ملت شناخته میشوند. به دلیل آنکه این نمایندگان از پشتوانه رای مردم برخوردارند، نظرات آنها دارای اهمیت بوده و مصونیت قضایی دارند.
وی با بیان اینکه نظام سیاسی جمهوری اسلامی متفاوت از نظامهای سیاسی دیگر کشورهای دنیا است، اظهار داشت: جمهوری اسلامی مدعی است که برگرفته از آموزههای اسلامی و رهیافتهای اخلاقی است و همین مسئله هم ضروری میسازد ادبیات نمایندگان مجلس هم مبتنی بر این آموزه ها باشد.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه وزیر امور خارجه و رئیسجمهور منطبق و در هماهنگی با رهبری سیاستهای نظام را در عرصه بینالمللی پیش میبرند، تصریح کرد: نمایندگان مجلس میتوانند انتقاداتی نسبت به سیاستهای دولت و نحوه اجرای آن داشته باشند ولی ادبیاتی که در مجلس نسبت به وزیر امور خارجه مطرح شد، مبتنی بر شان نظام و آموزهای اسلام و رهیافتهای اخلاقی نبود.
ذاکریان گفت: وقتی سیاستی در عرصه داخلی در حوزه روابط بینالملل اتخاذ میشود، وحدت ملی نقش مهمی در پیشبرد آن سیاست دارد. تا قبل از اتخاد تصمیم، ارگانها و افراد میتوانند نظرات مختلف و متفاوتی نسبت به موضوع و یکدیگر داشته باشند اما وقتی سیاستی اتخاذ شد، باید تمامی ارگانها و نهادهای حاکمیتی نسبت به اجرای آن پایبند بوده و با آن مخالفت نکنند.
وی ادامه داد: تصمیماتی که تاکنون در عرصه سیاست خارجی اتخاذ شده، دو دسته هستند؛ نخست، سیاستهای هستهای هستند که منتج به برجام شد که حتما اتخاذ هر سیاستی در این عرصه، در هماهنگی با مقامات ارشد کشور بوده و اینطور نیست که وزیر امور خارجه یا رئیسجمهور خودسرانه و به تنهایی چنین تصمیماتی را بگیرند.
این استاد حقوق و روابط بینالملل یادآور شد: وزارت امور خارجه در مذاکرات هستهای تنها مجری سیاستها و تصمیمات اتخاذ شده بود. ۶ قدرت بینالمللی در برابر ایران بودند و هر دوطرف خواستهها و مطالباتی داشتند. ممکن است در چنین شرایطی ما نتوانسته باشیم به همه خواستههایمان برسیم ولی همین امتیازات گرفته شده و هم امتیازات داده شده، به سمع و نظر مقامات عالی کشور رسید.
ذاکریان دسته دیگر تصمیمات در عرصه سیاست خارجی را مربوط به مسائل منطقهای عنوان کرد و گفت: در مسائل منطقهای، دستگاه ها و نهادهای دیگر هم مشارکت دارند که در گذشته نه چندان میان وزیر امور خارجه و مقام مسئول در نهادهای نظامی و امنیتی در این عرصه یعنی سردار سلیمانی هماهنگی و ارتباط نزدیکی وجود داشت.
وی افزود: ممکن است وزیر خارجه دیدگاه، نقد یا نظرات متفاوتی در برخی از موضوعات درخصوص مسائل منطقهای با سایر تصمیمگیران داشته باشد، اما تلاش کرده پس از اتخاذ تصمیم، اختلاف را کنار گذاشته و آن را اجرا کند و وقتی هم که یک بار ناهماهنگی رخ داد، استعفا داد اما همان افراد از ظریف خواستند استعفایش را پس گرفته و از او دلجویی کردند.
این کارشناس مسائل بینالملل یادآور شد: کسانی که میگویند ظریف ذلیلانه با قدرتهای بینالمللی برخورد میکند، یا با روابط بینالمللی را نمیدانند یا با جامعه جهانی آشنایی ندارند. عرصه دیپلماسی با عرصه نظامی یا عرصههای دیگر تفاوت دارد. گاهی در یک مذاکره لبخند نیاز است، گاهی باید مجادله کرد، گاهی هم باید قهر کرد و با دعوا مذاکره را ترک کرد.
ذاکریان با تاکید بر اینکه دیپلماسی عرصه چانهزنی است، بیان کرد: دیپلماسی عرصه سخن درشت گفتن و بیان سخنان غیرتخصصی، غیرمستدل و احساسی نیست. مذاکرات باید منطقی باشد و باید با دلیل و استدلال سخن گفت.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: آمریکا با منطق زورگویی و یکجانبهگرایی در جلسه اخیر شورای امنیت حضور یافت اما دیدید که نتیجه آن محکومیت آمریکا بود و نه ایران. در برابر همین قلدرمابی و یکجانبهگرایی، ایران با منطق، ادله حقوقی و رویکرد تخصصی حضور یافت و در نتیجه نظراتش مورد تائید دیگران هم قرار گرفت.
ذاکریان با بیان اینکه مذاکره عرصه دعوا نیست بلکه صحنه منطق و گفتوگو است، گفت: مذاکرات برجام، مذاکراتی منطقی و در موضع برابر بود. ایران برای نخستین بار در عرصه بینالمللی امتیازاتی را دریافت کرد که تاکنون هیچ کشوری حتی متحدان آمریکا آن را دریافت نکرده بودند و در متن برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ هم تاکید شده این امتیازات قابل تسری نیستند.
ذاکریان با بیان اینکه شعار دادن آسان اما عمل کردن سخت است، اظهار داشت: کسانی که به ظریف برآشفتند، کسانی بودند که هشت سال در دولت قبل از روحانی در صدر امور قرار داشتند. دستاورد کشور در آن هشت سال که درآمدهای نفتی سر به فلک کشید، چه بود؟ آنها چه ثمرهای را به ارمغان آوردند؟ در سازمان ملل و مجامع بینالمللی چند کشور موضع ایران را تائید میکردند؟ دستاورد آنها بر غیر از این بوده که حتی روسیه و چین هم علیه ایران رای منفی دادند و قطعنامههای تحریمی علیه ایران بود.
وی با بیان اینکه دعواهای داخلی موضع آمریکا در عرصه بینالمللی را تضعیف کرده است، تصریح کرد: هر کشوری که دعواهای داخلی خود را به سیاست خارجیاش پیوند بزند،خواستههایش دیرتر محقق میشود. ترامپ سیاست خارجی خود را به دعواهای حزبی آمریکا گره زد، نتیجهاش آن شده که آمریکا در کمترین مقبولیت و مشروعیت را در نظام جهانی پیدا کرده است.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی ادامه داد: یادمان باشد آنچه به کشور در عرصه بین المللی اقتدار میدهد، انسجام و وحدت ملی در عرصه سیاست خارجی است و نه شاخ و شانه کشیدن برای این و آن.