زمانی کردستان را استانی محروم از زیرساخت و خدمات می‌دانستند و به حق، دلایل متعددی سبب شد که این خطه از ایران اسلامی بعد از انقلاب هم در برخی بخش‌ها بویژه برخورداری از آب شرب سالم، برق، ارتباطات و گاز طبیعی کم بهره باشد اما از دهه ۷۰ به بعد به تدریج تحولات بزرگی در این استان ایجاد شد.
خدمات دولت‌های مختلف در کردستان ارزنده بوده اما اقدامات دولت‌های یازدهم و دوازدهم در خدمت به مردم این استان چشمگیرتر است، چرا که در شرایط سخت اقتصادی و با وجود تحریم‌های بی‌سابقه و کمبود بودجه و اعتبارات، در بخش‌های زیرساخت و خدمات، توسعه قابل توجهی حاصل شد و این مهم به خوبی در زندگی مردم نمود دارد.
اگر چه اوایل کار بدلیل اجرای توافقنامه برجام و کاهش تحریم‌ها، اندکی از مشکلات پیش روی دولت یازدهم کاسته شد اما با روی کار آمدن ترامپ و خارج شدن آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک در اردیبهشت ۹۷، فشارها بر ایران مضاعف شد، با این وجود دولت تدبیر و امید با تمام مضیقه‌های اقتصادی کنار آمد و با وجود همه انتقادات، به خدمات خود ادامه داد تا بارقه امید در دل مردم بویژه خطه کردستان خاموش نشود.
اکنون بهره‌مندی تمام شهرها و روستاهای بالای پنج خانوار کردستان از برق، ضریب نفوذ ۱۰۰ درصدی گاز طبیعی در شهرها و ۹۲ درصدی در روستاها، برخورداری تمام شهرها و یک هزار و ۸۸ روستای استان از اینترنت پرسرعت و زیرپوشش بودن نقاط شهری و یک هزار و ۱۱ روستا از خدمات شرکت آبفا، می‌تواند برگ زرینی از خدمات انقلاب به مردم این استان باشد که بخش عظیمی از این اقدامات در طول فعالیت دولت تدبیر و امید اتفاق افتاده است.
براساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵، استان کردستان با یک میلیون و ۶۰۳ هزار و ۱۱ نفر جمعیت، ۱۰ شهرستان، ۲۹ شهر، ۳۱ بخش، ۸۶ دهستان و یک هزار و ۶۷۷ روستای دارای سکنه دارد.
کردستان جزو ۱۰ استان اول کشور در گازرسانی روستایی
براساس اعلام روابط عمومی شرکت گاز کردستان، این استان از لحاظ گازرسانی به مناطق روستایی جزو ۱۰ استان برتر کشور است و با وجود سخت‌گذر بودن منطقه و هزینه بالای گازرسانی، اقدامات بسیار خوبی در طول فعالیت دولت تدبیر و امید در این زمینه صورت گرفته است.
عملیات اجرایی خطوط گاز در کردستان از سال ۷۰ آغاز و در سال ۷۲ کار گازرسانی به شهرها و نقاط مختلف استان رسما شروع شد، در ابتدای فعالیت دولت تدبیر و امید ضریب نفوذ گاز طبیعی در مناطق شهری ۹۳ درصد و بخش روستایی ۴۴ درصد بود اما اکنون ۱۰۰ درصد جمعیت شهری و ۹۲ درصد جمعیت روستایی به شبکه سراسری گاز طبیعی متصل هستند.
در حال حاضر تعداد شهرهای بهره‌مند از گاز طبیعی ۳۱ شهر است و یک هزار و ۲۹۶ روستا و ۱۹ کوخ (خانه های مستقر در مزارع و باغات شهرستان بانه) در استان به شبکه سراسری گاز متصل شده است در حالیکه در سال ۹۲ و ابتدای فعالیت دولت یازدهم ساکنان ۷۵۴ روستا از نعمت گاز بهره‌مند بودند به عبارتی دیگر میزان گازرسانی به روستاهای استان کردستان از ابتدای دولت تدبیر و امید تاکنون ۷۱ درصد رشد نشان می‌دهد.
در سال ۹۲ طول شبکه‌گذاری گاز طبیعی ۶ هزار و ۹۳۹ کیلومتر، تعداد انشعابات ۲۱۱ هزار و ۲۲۰ فقره، مشترکان ۳۷۹ هزار و ۷۷۷ مورد و تعداد شهرهای برخوردار از گاز ۲۷ شهر بوده اما از ابتدای سال ۹۹ تاکنون طول خطوط شبکه‌گذاری گاز به ۱۰ هزار و ۹۶۷ کیلومتر، تعداد انشعابات به ۲۷۵ هزار و ۲۰۱ مورد و آمار مشترکان هم به ۵۴۰ هزار و ۶۹۲ مشترک افزایش یافته ضمن اینکه به ۲۲۵ روستای نقاط مرزی استان نیز گازرسانی انجام شده است.
همچنین هم اکنون ۲ هزار و ۴۰۶ واحد صنعتی در کردستان به شبکه سراسری گاز طبیعی متصل شده در حالیکه این رقم در آغاز فعالیت دولت یازدهم یک هزار و ۳۵۷ واحد بود که نشان از رشد ۷۷ درصدی گاز رسانی به این واحدها دارد.
افزایش ۹۹ برابری تعداد روستاهای بهره‌مند از اینترنت پرسرعت
در ابتدای دولت یازدهم، فقط ساکنان ۱۱ روستای کردستان از اینترنت پرسرعت بهره‌مند بودند اما تا پایان سال ۹۸ این تعداد به یک هزار و ۸۸ روستا رسید که نشان از افزایش ۹۹ برابری تعداد روستاهای برخوردار از این فناوری دارد.
تعداد خطوط فعال اپراتورهای تلفن سیار در خرداد سال ۹۲، یک میلیون و ۳۶ هزار و ۶۴۰ خط و اسفند پارسال به ۲ میلیون و ۱۱۸ هزار و ۳۹۱ خط افزایش یافت همچنانکه ظرفیت پهنای باند اینترنت کردستان در آغاز دولت یازدهم ۶.۳ گیگابایت بر ثانیه بود که در حال حاضر به ۱۵۳ گیگابایت رسیده است.
تعداد مشترکان اینترنت پرسرعت ثابت و سیار استان در سال ۹۲، ۴۲ هزار و ۴۲۵ مشترک بود که این این رقم اکنون به یک میلیون و ۳۰۵ هزار و ۵۲۴ مشترک افزایش یافته که رشدی ۳۰ برابری را نشان می‌دهد.
ضریب نفوذ مشترکان اینترنت پرسرعت ثابت و سیار در آغاز فعالیت دولت یازدهم ۲.۸۴ درصد بود و اکنون ۷۸.۷۴ درصد، ضمن اینکه تعداد Bts یا ایستگاه پایه فرستنده - گیرنده‌های تلفن همراه در سال ۹۲، ۳۰۵ مورد بود و براساس آخرین آمار این تجهیزات اینک به ۲ هزار ۴۵۵ مورد رسیده است.
طول شبکه فیبر نوری از یک هزار و ۹۹ کیلومتر در ابتدای فعالیت دولت یازدهم به ۲ هزار و ۵۴۴ کیلومتر در پایان اسفند پارسال رسیده است، در سال ۹۲ تعداد شهرهای تحت پوشش ۳G و ۴G در استان ۲ شهر بود که به ۳۰ شهر در پایان سال ۹۸ رسید.
توسعه ۱۰ هزار پورت تلفن ثابت روستایی، اتصال ۵۰۶ روستای استان به اینترنت پرسرعت مخابرات، اتصال ۵۵۸ روستا به اینترنت پرسرعت بی‌سیم، اتصال ۵۰۷ روستا به اینترنت پرسرعت تلفن همراه(۳G و ۴G) و ارتقای پوشش تلفن همراه ۱۱۳ روستای استان به تکنولوژی ۳G و ۴G، از جمله اقدامات دولت تدبیر و امید در چند سال گذشته در حوزه فناوری ارتباطات است.
از دیگر اقدامات انجام شده در کردستان می‌توان به ایجاد اینترنت ۳G و ۴G در تمام شهرهای استان، اجرای پروژه احداث ۱۱۰ سایت روستایی پوشش تلفن همراه ۴G از محل اعتبارات وزارت ارتباطات (تاکنون ۴۲ سایت آن راه‌اندازی شده است)، تجهیز ۴۲ روستا به دستگاه خودپرداز (که تا پایان امسال ۵۰ روستای دیگر به آن اضافه خواهد شد) و آغاز عملیات اجرایی ۱۱۶ کیلومتر فیبرنوری روستایی (تاکنون ۲۵ کیلومتر آن انجام شده است) اشاره کرد.
در ابتدای دولت یازدهم هیچ مشترک فیبرنوری در کردستان وجود نداشت اما اکنون ۲ هزار و ۶۵۵ مشترک FTTH در استان وجود دارد و تعداد مشترکان VDSL نیز اکنون ۶۲۱ مورد است در حالیکه در سال ۹۲ مشترکی در این بخش وجود نداشت.
اجرای بیش از ۸۵۰ کیلومتر فیبرنوری بین شهری، اتصال رایگان ۲۷۰ مدرسه روستایی به اینترنت پرسرعت از محل اعتبارات وزارت ارتباطات، در دست اجرا بودن اتصال ۱۳۷۴ مدرسه روستایی و ۱۲۷۱ مدرسه شهری به اینترنت پرسرعت تا پایان سال ۹۹ و اجرای طرح پایش وضعیت ارتباطی ۱۳۱۰ روستای بالای خانوار از جمله فعالیت‌های اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات کردستان در طول فعالیت دولت تدبیر و امید بوده است.
برخورداری تمام روستاهای بالای پنج خانوار جمعیت از برق
در ابتدای فعالیت دولت تدبیر و امید تعداد روستاهای بهره‌مند از برق در کردستان یک هزار و ۶۸۸ مورد بود و این رقم در پایان سال ۹۸ به یک هزار و ۷۰۶ روستا رسید یعنی در این مدت ۱۸ روستای دیگر برق‌دار شدند.
در حال حاضر تمام شهرهای استان به شبکه سراسری برق متصل و روستاهای بالای پنج خانوار جمعیت نیز از برق بهره‌مند شده است، ضمن اینکه روستاهایی کم جمعیت نیز که امکان برقرسانی به آنان وجود ندارد، از طریق انرژی خورشیدی برق شان تامین می‌شود.
تعداد مشترکان برق کردستان در بخش‌های مختلف خانگی، تجاری، صنعتی و کشاورزی از ۵۴۱ هزار و ۲۵۳ مورد در پایان سال ۹۲ به ۶۶۱ هزار و ۱۱۴ مشترک در پایان سال ۹۸ رسید که رشدی ۲۲.۱ درصدی را نشان می‌دهد.
طول خطوط برق (فشار متوسط و ضعیف) در آغاز فعالیت دولت تدبیر و امید ۱۵ هزار و ۲۲۸ کیلومتر بود و تا پایان سال گذشته به ۱۶ هزار و ۸۴۱ کیلومتر افزایش یافته که ۱۰.۶ درصد رشد داشته است.
زمان خاموشی روزانه شرکت برق کردستان در آغاز فعالیت دولت یازدهم ۲.۶۸ دقیقه بود اما این رقم در پایان سال گذشته (۹۸) به ۱.۹۴ دقیقه معادل ۲۷.۶ درصد کاهش رسید و میزان تلفات انرژی نیز در کردستان از ۱۲.۳۱ درصد سال ۹۲ به ۹.۳ درصد در سال ۹۸ رسید یعنی ۲۴.۵ درصد کاهش داشته است.
تعداد ترانفسورماتورها در پایان سال ۹۲، ۱۰ هزار و ۲۸۷ دستگاه بود و تا آخر سال ۹۸ این رقم به ۱۳ هزار و ۷۷۵ دستگاه افزایش یافت و در مجموع ۳۳.۹ درصد رشد نشان می‌دهد ظرفیت ترانفسورماتورها از یک هزار و ۲۲۵ مگاولت‌آمپر در ابتدای دولت یازدهم به یک هزار و ۴۸۰ مگاولت‌آمپر در پایان سال ۹۸ رسید که ۲۰.۹ درصد بیشتر شده است.
بهره‌مندی ۱۰۰ درصدی جمعیت شهری از آب سالم و آبرسانی سیار به ۹۴ روستای کردستان
در حوزه آب و فاضلاب کارهای خوبی در کردستان صورت گرفته اما در بخش روستایی هنوز مشکلاتی وجود دارد. از یک هزار و ۶۷۷ روستای دارای سکنه کردستان در حال حاضر آب شرب ۹۴ روستای استان از طریق سیار و با تانکر تامین می‌شود.
از این تعداد، به ۴۵ روستا به دلیل کمبود آب چاه‌های داخل روستا و ۴۹ روستای دیگر بخاطر غیرقابل شرب بودن آب چاه‌های موجود در روستاها، آب شرب بهداشتی و سالم به صورت سیار توسط شرکت آبفا تامین و در دسترس مردم قرار می‌گیرد.
تعداد روستاهای دارای تاسیسات لوله‌کشی و آب شرب بهداشتی در استان یک هزار و ۵۴۲ مورد بود، در حال حاضر یک هزار و ۱۱ روستای کردستان زیرپوشش خدمات شرکت آب و فاضلاب است که در ابتدای فعالیت دولت یازدهم این تعداد ۹۰۸ روستا بود.
همچنین در حال حاضر ساکنان ۱۳۵ روستای استان فاقد تاسیسات لوله‌کشی و هر گونه خطوط و تجهیزات آب و فاضلاب هستند که شامل هشت درصد روستاهای استان می‌شود.
تعداد مشترکان روستایی آب و فاضلاب کردستان در ابتدای دولت تدبیر و امید، ۱۰۶ هزار و ۴۹۷ مورد بود که تا پایان سال گذشته این رقم به ۱۲۹ هزار و ۲۹ مشترک رسید یعنی ۲۱ درصد رشد داشت.
حجم مخازن ذخیره آب بخش روستایی در اوایل آغاز به کار دولت یازدهم، ۹۲ هزار مترمکعب بود که این میزان تا پایان پارسال به ۱۰۲ هزار مترمکعب افزایش یافته و رشدی ۱۱ درصدی داشته است.
طول شبکه آبرسانی روستایی کردستان در سال ۹۲، ۲ هزار و ۲۸۷ کیلومتر بود و اکنون به ۲ هزار و ۶۹۴ کیلومتر رسیده است ضمن اینکه میزان تولید سالانه آب از ۲۴ میلیون و ۲۰۸ هزار مترمکعب به ۲۵ میلیون و ۸۵۹ هزار مترمکعب رسیده است.
جمعیت روستایی برخوردار از آب سالم در کردستان در ابتدای فعالیت دولت تدبیر و امید، ۷۰.۴ درصد بود که اکنون به ۷۸.۸۸ درصد افزایش یافته و نشان از رشدی ۱۲ درصدی دارد.
در سال ۹۲ در زمینه ایجاد شبکه جمع‌آوری و دفع فاضلاب مناطق روستایی کار نشده بود اما تا پایان سال گذشته ۱۷.۱ کیلومتر شبکه ایجاد شد.
در حال حاضر یک تصفیه‌خانه فاضلاب روستایی در مدار وجود دارد و جمعیت تحت پوشش فاضلاب نیز ۱.۵ درصد و تعداد روستاهای برخوردار از سیستم فاضلاب نیز ۱۴ مورد است در حالیکه در سال ۹۲، هیچ روستایی در استان از این شبکه بهره‌مند نبود.
در بخش شهری نیز تعداد مشترکان شبکه فاضلاب در ابتدای دولت یازدهم، ۲۸۹ هزار و ۹۰۴ مورد بود که اکنون به ۳۸۳ هزار و ۱۳۷ مشترک رسیده و ۳۲ درصد رشد داشته است.
تعداد شهرهای تحت پوشش آب استان در سال ۹۲، ۲۴ مورد بود که اکنون به ۲۷ شهر افزایش یافته و جمعیت برخوردار از آب سالم و بهداشتی نیز از ۹۹.۹ درصد به ۱۰۰ درصد رسیده است.
در ابتدای فعالیت دولت تدبیر و امید، طول شبکه آبرسانی شهری کردستان چهار هزار و ۵۶۱ کیلومتر بود و در حال حاضر این رقم پنج هزار و ۴۰۰ کیلومتر است که معادل ۱۸ درصد رشد دارد.
میزان تولید آب شهری در ابتدای دولت یازدهم، ۱۰۱ میلیون و ۸۶۰ هزار مترمکعب بوده و براساس آخرین آمار، این رقم ۱۱۷ میلیون و ۵۶۶ هزار مترمکعب بوده که ۱۵ درصد بیشتر شده است.
طول شبکه جمع‌آوری و دفع فاضلاب شهری در سال ۹۲، یک هزار و ۸۲۴ کیلومتر بود اما تا پایان سال گذشته به ۲ هزار و ۳۰۴ کیلومتر افزایش یافته است، ضمن اینکه تعداد تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در مدار از چهار به هشت مورد افزایش یافت.
میزان بهره‌مندی جمعیت تحت پوشش فاضلاب شهری در ابتدای فعالیت دولت تدبیر و امید، ۹۱، ۲۶ درصد بود و در حال حاضر این میزان به ۹۵.۸ درصد رسیده است.
افزایش تعداد شهرهای برخوردار از سیستم فاضلاب از ۱۸ به ۲۳ شهر، رشد ظرفیت تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در مدار از از ۱۴۴ هزار مترمکعب در شبانه‌روز به ۲۱۸ هزار مترمکعب و افزایش تعداد ایستگاه‌های پمپاژ آب از ۳۱ به ۴۶ باب، از دیگر اقدامات انجام شده در طول خدمت دولت‌های یازدهم و دوازدهم در کردستان تاکنون بوده است.
اگرچه اقدامات و خدمات نظام بویژه در طول فعالیت دولت تدبیر و امید ستودنی و پیشرفت‌ها در زمینه خدمات به مردم از جمله استان کردستان بسیار چشمگیر است اما باز هم نیاز به اقدامات بیشتری است. به عنوان مثال تعداد زیادی از روستاهای این استان از شبکه دفع بهداشتی فاضلاب بی‌بهره هستند که نیازمند اقدامات جهادی و توجه بیشتر دولت و دستگاه‌های خدمات‌رسان به این مناطق است.