در ادامه این گفت و گو می خوانیم: ایران هنوز این راه را نرفته است و با توجه به اقدام شورای حکام در برگزاری جلسه علیه ایران و صدور بیانیه، بعید هم به نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی بخواهد قانونی‌سازی پروتکل الحاقی را اجرا کند. یکی از مهم‌ترین تعهدات پروتکل الحاقی این است که کشورهای عضو آژانس پس از پذیرش پروتکل الحاقی موظف هستند اطلاعات بیشتری درباره فعالیت‌های هسته‌ای و هرگونه فعالیت مرتبط با آن از جمله اطلاعات تحقیق و توسعه برنامه هسته‌ای، تولید اورانیوم و توریوم و هرگونه واردات و صادرات مرتبط با برنامه هسته‌ای خود را به آژانس ارائه دهند. همچنین پروتکل الحاقی به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دسترسی وسیع‌تری در بازرسی‌ها می‌دهد. در حال حاضر نمایندگان مجلس یازدهم به دنبال امضای طرحی هستند که دولت را ملزم به خروج از پروتکل الحاقی می‌کند. حتی برخی از آنها بر این باور هستند که باید مساله خروج از برجام در کمیسیون امنیت ملی مجلس بررسی تخصصی شود؛ اقداماتی که به گفته بسیاری از صاحب‌نظران شرایط کشور را در عرصه بین‌المللی و به تبع آن در داخل به‌شدت سخت‌تر خواهد کرد. در راستای بررسی این مسائل «آرمان ملی» گفت‌وگویی با مرتضی مکی، کارشناس مسائل بین‌الملل داشته است که در ادامه می‌خوانید.
خروج از پروتکل الحاقی چه تبعاتی برای ایران در پی خواهد داشت؟
در قبال بدعهدی دولت‌های اروپایی در خصوص تعهداتی که در ذیل برجام داده‌اند و خروج ایالات متحده از برجام همواره این سوال در ذهن بسیاری مطرح بود که ایران چه واکنشی به این اقدامات نشان خواهد داد. ایران باید قطعا در این راستا برای حفظ جایگاه خود و دریافت حقوقش عکس‌العمل‌هایی نشان دهد اما قطعا تصمیمات شتابزده در این عرصه به ضرر ایران تمام خواهد شد. هر تصمیم نادرستی در این زمینه می‌تواند تبعات سیاسی، امنیتی و اقتصادی سنگینی برای ایران داشته باشد. نمایندگان مجلسی که اظهار می‌کنند ایران باید از پروتکل الحاقی و NPT خارج شود باید تبعات امنیتی و سیاسی سنگین این خروج را در نظر بگیرند. ایران سال گذشته به FATFملحق نشد و امروزه دارد تبعات سنگین آن را تحمل می‌کند. اشتباهی که در FATFرقم خورد نباید در خصوص پروتکل الحاقی تکرار شود. بلوکه شدن پول ایران در سایر کشورها به علت عدم تصویب FATFرقم خورد و این امر سبب شد تا امروزه در تنگنا قرار گیریم. خروج از پروتکل الحاقی تامین‌کننده منافع ملی و امنیت ایران نیست.
پذیرش پروتکل الحاقی از سوی ایران چه دستاوردهایی داشت؟ آیا در این برهه زمانی خروج از آن اقدام درستی است؟
ایران به صورت داوطلبانه پروتکل الحاقی را پذیرفت و هنوز مورد تصویب مجلس قرار نگرفته است. این اقدام سبب شد تا اجماع جهانی علیه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران از بین برود. اگر مجلس تصمیمی برای خروج از پروتکل الحاقی دارد باید در زمان‌بندی آن تجدیدنظر کند. ایران باید تا انتخابات ماه نوامبر صبر کند و پس از آن تصمیم‌گیری کند. این اقدام می‌تواند بیشتر منافع ملی را تامین کند. نباید به‌گونه‌ای رفتار کرد که بار دیگر جهان نسبت به ایران بدبین شود و مکانیزم ماشه علیه ایران فعال شود. ایالات‌متحده با فشار حداکثری به دنبال این است که ایران از پروتکل الحاقی و برجام خارج شود تا اجماع جهانی علیه آن ایجاد کند و از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران در ماه اکتبر جلوگیری کند. خروج ایران از پروتکل الحاقی اروپا را به سمت آمریکا سوق می‌دهد و اروپا و آمریکا علیه ایران متحد خواهند شد. دشمنان ایران به دنبال بهانه‌ای هستند تا علیه ایران اقداماتی انجام دهند. قطعا خروج از پروتکل الحاقی یک جنگ روانی گسترده علیه ایران در منطقه و جهان رقم خواهد زد. خروج از پروتکل الحاقی ادعای آمریکا مبنی بر عدم پایبندی ایران به تعهداتش را به جهانیان ثابت می‌کند. در منطقه نیز قطعا عربستان‌سعودی با تمام توان از این اقدام سوءاستفاده خواهد کرد و هجمه‌های خود را علیه ایران بیشتر می‌کند.
سیاست اروپا در قبال ایران چه تغییراتی کرده است و با خروج از پروتکل الحاقی چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در چند هفته اخیر شاهد هستیم که کشورهای اروپایی در قبال ایران یک سیاست ابهام‌برانگیز در پیش گرفته‌اند. به شکلی که از یک‌سو به صورت مداوم خواهان حفظ برجام هستند و از سوی دیگر نیز فشارهایی بر ایران به خاطر بازدید از برخی سایت‌ها و پروتکل الحاقی وارد می‌کنند. برجام از همان ابتدا مشخصا در مورد برنامه هسته‌ای ایران بوده است و قرار بر این نبود تا به موارد دیگر تسری پیدا کند. ایران به همین رفتارهای ابهام‌آمیز اروپا واکنش نشان داده و این به آن معنا است که رفتارهای فعلی اروپاییان باعث ازبین‌رفتن برجام می‌شود. در ادامه و پس از برجام نیز تبعات زیادی در منطقه برای بسیاری کشورها به‌وجود می‌آید. ایران همانطور که به اروپا هشدار می‌دهد باید نیز مراقب باشد تا در زمین آمریکا و رژیم‌صهیونیستی نیز بازی نکند و همچنان حفظ برجام با اقتدار باشیم. اروپا به‌خوبی از مواضع ایران آگاه است و می‌داند چه تغییراتی در مجلس ایران به وجود آمده است و می‌داند که اگر برجام پابرجا نباشد باید هزینه‌های سنگین سیاسی و امنیتی پرداخت کنند. این سیاست ابهام‌آمیز اروپا به صورت موقت می‌تواند کارایی داشته باشد اما در بلندمدت چاره‌ساز نیست. اروپا به احتمال زیاد علیه ایران برای بازگرداندن کلیه تحریم‌ها مواضعی اتخاذ نخواهند کرد، در صورتی که ایران نیز از پروتکل الحاقی خارج نشود.