عطوان تحلیلگر سرشناس مسائل سیاسی جهان عرب با ارزیابی شرایط شکلگیری توافقنامه ایران و سوریه و مطالب ابراز شده در کنفرانس مطبوعاتی مشترک ایوب و سرلشکر باقری، این رویداد را در بردارنده پنج نکته اساسی و مهم دانست.
نخست: بر اساس تاکید به عمل آمده در متن توافقنامه برجستهترین هدف این توافق آن است که ایران سامانه دفاع هوایی پیشرفته از نوع « باور ۳۷۳ » و « خرداد ۳ » را در اختیار سوریه قرار خواهد داد. سامانه مزبور مدرنترین سامانه دفاع موشکی موجود در زرادخانه ایران است و محصول پیشرفت به دست آمده در صنایع نظامی این کشور است که با موشکهای روسی « اس ۳۰۰ » رقابت میکند. به گفته منابع نظامی محور مقاومت، ایران پس از امضای توافق هسته ای با «گروه پنج به علاوه یک»، مجموعهای از این موشکها را از روسیه دریافت کرد.
دوم: بر اساس توافقنامه به عمل آمده میان روسیه و رژیم اشغالگر اسراییل ، مسکو حاضر نیست به فرماندهان نظامی سوریه جهت استفاده از سامانه موشکهای « إس ۳۰۰ » چراغ سبز نشان دهد. این مخالفت روسیه رهبران سوریه را بر آن داشت تا جهت مقابله با حملات مکرر اسراییل، به همپیمان ایرانی خود متوسل شود.
سوم: بر پایه توافقنامه جدید نظامی منعقد شده میان تهران و دمشق، حضور نظامی ایران در سوریه وجهه قانونی دارد و این حضور شاید افزایش یابد که در بردارنده یک پیام دوگانه به آمریکا و اسراییل است، مبنی بر اینکه این حضور ادامه و گسترش خواهد یافت و نمایانگر یک ائتلاف راهبردی درازمدت میان ایران و سوریه است و آمریکا و اسراییل نباید در آرزوی خروج ایران از سوریه باشند.
چهارم: این توافقنامه در واقع یک پاسخ عملی به قانون آمریکایی « قیصر » است که میخواهد ملت سوریه را به گرسنگی بکشاند و فرآیند بازسازی این کشور را دچار مشکل کند و قصد دارد تا رهبران سوریه را وادار نماید اگر میخواهند از پیامدهای این قانون و اجرای آن در امان بمانند باید « خط مشی خود را تغییر دهند »، همچنان که «جیمز جفری» نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه دو هفته پیش آن را اعلام کرد.
پنجم: توافقنامه تهران و دمشق همچنین در بردارنده پیامی برای ترکیه است که از سوی سرلشکر باقری بیان شد، مبنی بر اینکه آنکارا باید درک کند که حل و فصل مشکلات امنیتی ترکیه تنها با انجام مذاکره و دستیابی به تفاهم با سوریه تحقق خواهد یافت. به عبارت دیگر در ارتباط با مقابله با حضور ترکیه در شمال سوریه، تهران در کنار دمشق قرار گرفته است.
سردبیر رای الیوم افزود: این توافقنامه یا معاهده نه تنها در واکنش به حملات هوایی اسراییل علیه مواضع سوریه شکل گرفت، بلکه در چارچوب کسب آمادگی بیشتر جهت شکلگیری واکنش گستردهتر از سوی محور مقاومت تحقق یافت، زیرا تهران و دمشق دریافتهاند که زمان خویشتنداری در برابر حملات هوایی اسراییل به سر آمده است، چون سیاست خویشتنداری منجر به افزایش حملات هوایی اسراییل و تلفات حاصل از آنها خواهد شد.
۱۴۸۷