«محمود واعظی» شنبه شب در یک برنامه تلویزیونی با اشاره به برنامه جامع ۲۵ ساله همکاری های تهران و پکن اظهار کرد: در دهه گذشته روابط ایران و چین در ابعاد مختلف گسترش یافته و در مقطعی به نقطه ای رسید که حجم مبادالات دو کشور به ۵۰ میلیارد دلار سید.
وی افزود: سال ۹۴ رئیس جمهوری چین با دکتر روحانی دیدار کرد و در آن دیدار درباره حجم روابط اقتصادی و فرهنگی ایران و چین به عنوان ۲ شریک مطمئن گفت وگو شد. دو رئیس جمهوری در آن سال اعلام کردند که به دنبال سند همکاری درازمدت هستند تا روابط دو کشور با نگاه راهبردی دنبال شود.
سرپرست نهاد ریاست جمهوری ادامه داد: در رفت و آمد ۲ رئیس جمهوری و سفر وزرای خارجه ایران و چین از جمله سفر سال گذشته دکتر ظریف و یا دکتر لاریجانی به چین درباره این سند بحث شد.
واعظی تصریح کرد: این سند پیش‌نویس اولیه داشت که سال گذشته به چین فرستاده شد و روی پیش‌نویس ایران نظراتی داده شد و اکنون قرار است ما نظرات خود را اعلام کنیم. چارچوب این سند مشخص شده اما به توافق نهایی نرسیده و تا وقتی این سند نهایی نشده، بدیهی است که بندهای آن اعلام نشود.
به گفته وی، در داخل ایران، روابط با چین روابط مورد حمایت است و مسئولان دو کشور از روابط بلند مدت استقبال کردند و چنین شرایطی را با روسیه و برخی همسایگان نیز مذاکره می کنیم. ایران در منطقه و به عنوان قدرت آسیایی با دیگر کشورها همکاری داشته باشد، یک قدرت است و دشمنان می‌خواهند به عنوان فشار آنرا مطرح کنند.
رئیس دفتر رئیس جمهوری گفت: بحث ترکمنچای در کاخ سفید و سپس شبکه های بی بی سی و من و تو مورد اشاره قرار گرفت و در ادامه، فردی به این مسأله پرداخت که وقتی بر سر کار بود، روابط خوبی با چین داشت.
در این سند، نقشه همکاری را روشن کردیم و به مصداق تعهدآور نرسیدیم. وارد بحث کیش و قشم و تعداد نیروهای نظامی و احداث پایگاه نظامی نشده و کسانی که این مسائل را مطرح کردند به سند کاری نداشتند و آمدند تا روی حساسیت نظام و مردم دست گذاشته و روابط ایران و چین را بر هم بزنند. اگر این کار را با روسیه نیز کرده بودیم چنین بحث هایی مطرح می شد.
واعظی افزود: آمریکایی ها می خواهند بین مردم و نظام و مسئولان فاصله ایجاد کنند و از آنجایی که با فشارهای اقتصادی و جنگ روانی موفق نشدند، به این روش ها متوسل می شوند.
این مسائل توهم و شایعه است و به این موضوعات در سند اشاره نشده است.
وی اظهار کرد: موضوع فروش نفت ۲۰ تا ۳۰ درصدی زیر قیمت جهانی به هیچ وجه چنین بندی در برنامه همکاری ۲۵ ساله وجود ندارد و روابط نفتی در داخل ایران سازوکار خود را دارد و باید قراردادی امضا شود و در این برنامه، وارد مصداق های کوچک و جزیی نشدیم.
به گفته وی، از این نوع سندها در روابط بین کشورها دیده می شود. برخی تصور می کنند این سند با بقیه اسنادی که با دیگر کشورها امضا کردیم تفاوت دارد اما ما بر اساس اصول و قانون اساسی و هرچه در ۴۰ سال اخیر عمل کردیم قدم بر می‌داریم و آنچه گفته شده از جمله پایگاه نظامی و جزیره قشم و کیش و مناقصات به هیچ وجه درست نیست.
سرپرست نهاد ریاست جمهوری تصریح کرد: چین، اقتصاد دوم جهان است و ایران بازیگر مهم منطقه است. این روابط ایران و چین از منظر اقتصادی و سیاسی و تحول منطقه ای می تواند موجب تغییر نظم منطقه شود و آمریکا به دنبال این است که چنین اتفاقی رخ ندهد. از کی تا به امروز کاخ سفید به دنبال منفعت ایران بوده است؟
واعظی افزود: هنوز سند، مراحل اولیه خود را طی می کند و پرداختن به این سند در خارج ایران یعنی منافع دیگری را که دیگران در منطقه دارند، نشانه گرفته است. خوشحالم مجلس و مسئولان به نوعی از این اقدام در شرف مذاکره حمایت کردند و مردم ایران نیز باید این توطئه هایی که اتاق فکرش در خارج از کشور است، بشناسند.
رئیس دفتر رئیس جمهوری گفت: اگر این سند تعهدآور باشد، باید به مجلس برود و اگر این سند تعهدی برای کشور به وجود آورد، مانند بسیاری از سندهای مختلف با دیگر کشورها در مجلس مورد ارزیابی قرار می گیرد. ممکن است این سند تعهدی نداشته باشد و در دولت مورد تصویب قرار گیرد و برای آنکه مصوبه ما با قانون اساسی مغایرت نداشته باشد آنرا به مجلس می فرستیم.
واعظی ادامه داد: این مسائل را در داخل کشور و از نهادهای قانونی نمی‌توان پنهان کرد. هرچه محرمانه باشد از نظر مجلس و سرانه سه قوه محرمانه نیست و نباید در این بخش هیچ نگرانی وجود داشته باشد.
** نهایی شدن برنامه تا پایان سال
واعظی توضیح داد: بسیاری از تفاهم‌نامه‌های همکاری فرهنگی با کشورها از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد ما با وزارتخانه متناظر خود منعقد می شود و دو دولت نسبت به هم متعهد می شوند.
وی تأکید کرد: باید صبر کنیم و ببینیم این سند در نهایت شکل نهایی اش چگونه است و در آخر در صورت تعهد آور بودن به مجلس برود. در ماه های اخیر به دلیل کرونا این تفاهم‌نامه به تأخیر افتاد و سخت است که این مذاکرات را ویدیو کنفرانسی پیش برد و امیدوارم تا آخر امسال به جایی برسیم.
رئیس دفتر رئیس جمهوری یادآور شد: از سال ۹۲ موضوع سیاست خارجی بر اساس تعامل با همسایگان برای تأمین منافع کشور بوده است. امروز هرچه روابطمان با چین و روسیه و همسایگانمان گسترده تر باشد نقطه قوت ما است. تا زمانی که منافع ما وسط نباشد چیزی را امضا نمی کنیم. چیزی که هنوز توافق نشده مورد حساسیت خارجی هاست و این یعنی این قرارداد فراتر از همکاری ساده است و نباید اجازه دهیم دیگران برای ما تصمیم بگیرند.
واعظی تأکید کرد: متن، پیش از امضا منتشر نمی شود و در سطح دستگاه ها باقی خواهد ماند. این در کشورهای دیگر نیز مرسوم است. اگر توافق بر این باشد که این برنامه در بخش هایی محرمانه باشد به مسؤولان و مجلس ارائه می شود.
** برجام و تعهدات ایران
واعظی درباره ادعاهای پیرامون عدم پایبندی ایران به برجام نیز عنوان کرد: سه کشور اروپایی در برجام به گونه ای مجبور شدند به گونه ای رفتار کنند که به عنوان کشورهای دست بسته با فشار آمریکا، آنچه را که اعتقاد نداشتند محقق کردند. وقتی آمریکا از برجام خارج شد، این کشورها مذاکرات مفصلی کردند و مواردی نیز تعهد دادند. این کشورها به قدری به خود و سیاست های خود اعتقاد داشتند که تعهد دادند کارهایی را انجام می دهند اما با فشار آمریکا عقب نشستند که این از ضعف این سه کشور است.
رئیس دفتر رئیس جمهوری یادآور شد: اروپا و این سه کشور اروپایی در برجام ضعف بسیار زیادی از خود نشان دادند. ما نیز در مقابل رفتارهای آنان از تعهدات خود دست کشیدیم و تعهداتی که آنان نتوانستند انجام دهند ما نیز در ۵ پروسه ۲ ماهه این مهم را اعلام کردیم و فعالیت های هسته ای را دوباره از سر گرفتیم.
** اروپا و آمریکا
واعظی گفت: اروپایی ها علاقه‌مند هستند برجام را حفظ کنند و امروز تحت فشار آمریکا نمی‌توانند متعهد بمانند.
به گفته وی، در شورای حکام نیز برداشت غلطی بود که اگر سه کشور اروپایی اقدام مورد نظر خود را به سرانجام برسانند روسیه و چین نیز با آنان همراهی می کنند؛ در صورتی که روسیه و چین با کشورهای اروپایی مخالفت و با ایران همراهی کردند. این مهم موجب شد ادبیات و روش اروپایی ها تغییر کند.
وی ادامه داد: آنچه اروپایی ها تا امروز نشان دادند، بر هیچ اصولی استوار نبوده و آنان مذبذب عمل کردند و به دلیل ضعف در نوع تعامل با آمریکا به این ورطه افتادند. اروپا نتوانست در دوران ریاست جمهوری ترامپ روابط بر اساس اصول با آمریکا برقرار کند و با انواع و اقسام مشکلات روبرو هستند. اروپایی ها در حال خریدن زمان هستند تا چند ماه پیش رو تا انتخابات آمریکا تمام شود.
رئیس دفتر رئیس جمهوری توضیح داد: با توجه به مسأله کرونا، کتاب جان بولتون، موضع گیری های ۵۰ روز اخیر در مسأله کشته شدن جورج فلوید، محبوبیت ترامپ کاهش یافته و بسیاری از کشورهای دنیا در کنار این سه کشور اروپایی به آینده آمریکا با توجه به این اتفاقات و کاهش محبوبیت ترامپ امیدوارند. اروپایی ها و بسیاری از کشورها مواضع بی ثبات ترامپ را دیدند و این کشورها ترجیح می دهند شرایط در آمریکا تغییر یابد.
رئیس دفتر رئیس جمهوری گفت: در بخش برجام کشورهای ذینفع علاقه مند به روابط با ایران و حفظ برجام هستند. بر همین اساس به دنبال گذر این چند ماه پیش رو هستند. برای ما ترامپ یا بایدن فرقی ندارد و بنای رابطه با آمریکا نداریم و منافع ما با آمدن افراد در آمریکا گره نخورده است.
واعظی افزود: ما دنبال این مهم هستیم که این تحریم ظالمانه که به زندگی مردم و اقتصاد فشار می آورد را حذف کنیم.
وی تأکید کرد: کسی می تواند به برجام استناد کند که عضو برجام باشد و فکر نمی کردند برجام باقی بماند. برای همین برای خروج سه کشور اروپایی از برجام فشار آوردند که موفق نشدند. از این رو به دنبال فشار بر اساس ساز وکار برجام هستند که این هم با مخالفت اعضای برجام مواجه شده است.
** نامه روحانی درباره برجام
رئیس دفتر رئیس جمهوری عنوان کرد: دکتر روحانی سال گذشته نامه ای را به اعضای برجام نوشت و در آن نامه بصراحت اشاره کرد که اگر برجام برای ما دیگر منافعی نداشته باشد، به درد نمی خورد. ما باید بتوانیم از مزایای برجام استفاده کنیم و در مهرماه امسال دوران تحریم تسلیحاتی تمام می شود و ما می توانیم معامله تسلیحاتی کنیم و اگر از این مهم نتوانیم استفاده کنیم، پس منفعتی برای ما ندارد و در آن نامه اشاره شده که ایران در صورت عدم تحقق این بند چه اقدامی خواهد کرد.
واعظی تصریح کرد: به آمریکا اعتماد نکردیم؛ به اروپا هم اعتماد نداریم؛ تفاهم ما بر اساس منافع است و تا زمانی که منافع ما حفظ شود، پایبند هستیم و با هر کشوری که مذاکره می کنیم اصل بر منافع است. برجام به معنای اعتماد نیست؛ اگر اعتماد داشتیم که این گونه مذاکره نمی کردیم. موافقان و مخالفان برجام هریک به نحوی حرف می زنند اما ما بر اساس بی اعتمادی مذاکره کردیم. اگر اعتماد بود که سه سال مذاکره نمی کردیم و اگر در آینده نیز مسائلی با کشورهای غربی باشد بر اساس بی اعتمادی با آنها رفتار می کنیم.
وی اظهار کرد: ما به دنبال برداشتن تحریم هستیم چراکه صادرات ما را گران می کند و حتماً برای رفع تحریم تلاش می کنیم.
وی گفت: کرونا باعث کوچک شدن اقتصاد دنیا شود و صادرات کاهش یابد و به اقتصاد کل دنیا ضربه زده و بیکاری را افزایش داده است. این مسأله تنها مختص ایران نیست. در عین حال از سه سال قبل همواره با جنگ اقتصادی و روانی روبرو بودیم و همزمان که شدیدترین تحریم ها را داشتیم شایعات برای مردم ما بسته بندی می شد و ماه های اول خیلی اثرگذار بود اما این روزها خیلی تاثیرش کم شده است. دشمن روش و موضوعات و عرصه اثرگذاری و جنگ روانی خود را همواره تغییر می دهد.
رئیس دفتر رئیس جمهوری افزود: در چهار ماه اخیر رئیس جمهوری با همسایگان چند بار گفت وگوی تلفنی داشته است. میزبان اجلاس سوریه با حضور روسیه و ترکیه بودیم و هفته پیش این اجلاس به صورت ویدیوکنفرانس برگزار شد. امروز وزرا از طریق ویدیوکنفراس فعال هستند و دشمن از این اتفاقات عصبانی است و به اهداف خود در قبال ایران با استفاده از تحریم نرسیده است. آنها دنبال آشوب و منزوی کردن ایران بودند و می خواستند بین مردم و نظام فاصله ایجاد کنند که موفق نشدند.
وی افزود: تاب آوری مردم و نظام ما به گونه ای است که این کشورها باید واقعیت جمهوری اسلامی ایران را با این نظام و رهبری بپذیرند.
واعظی درباره مطالبات کشور از کره جنوبی نیز تصریح کرد: مذاکرات ما با کره جنوبی ابتدا سیاسی است و آنان اقداماتی را برای آزادی منابع ما آغاز کردند. بانک مرکزی ما نیز در حال مذاکره است و اتمام حجت کردیم که اگر این مذاکرات جواب ندهد، حقوقی اقدام می کنیم.
** کاهش ارز صادراتی
واعظی در ادامه درباره بازار ارز نیز گفت: ما در چهار ماه اخیر با مشکل جدی روبرو شدیم که تنها مشکل ما نبود. در بخش صادرات تمامی گمرکات و مرزهای تجاری با کشورهای همسایه به خواست ما و کشور مقابل به دلیل کرونا بسته شد و در مقایسه با سه ماهه اسفند، فروردین و اردیبهشت سال قبل صادرات ما ۹۰ درصد افت کرد. اثرات این بخش در بازگشت ارز صادراتی است و در یک دوره که باید ارز صادراتی می آمد، این مهم اتفاق نیفتاد و ارز نیمایی افزایش یافت. از خرداد، صادرات بهتر از سال گذشته آغاز شد و پیش‌بینی می کنیم بتوانیم این فشار ارزی را جبران کنیم و این مهم را بانک مرکزی اعلام کرده است.
وی عنوان کرد: امروز حالت ثبات کاهشی را داریم و با بازگشت ارز صادراتی به نیما، وضع ما بهتر می شود. وقتی ارز افزایش می یابد از منظر روانی روی همه کالاها اثر می گذارد. قطعاً در آینده طرح های مختلفی در این باره داریم. مهم برای ما این است در این شرایط، اول نیازمندی های ضروری مردم را تأمین کنیم تا احساس کمبود نکنند.
به گفته رئیس دفتر رئیس جمهوری، امروز در جامعه به دلیل شرایط خاص فشارهای اقتصادی و تحریم و مشکلات تأمین ارز، مردم نیازهایشان را با قیمت بالاتری تامین می کنند و این امر به آنان فشار می آورد. کالا با قیمت بالاتری به دست مردم می رسد که شکی در این خصوص نداریم. اگر قیمت بالا و کمبود باشد، شرایط سخت می شود. تلاش کردیم کمبود کالای اساسی نداشته باشیم و قیمت را نیز کاهش دهیم. در زمان کرونا خیلی از کشورها با افزایش نیاز به برخی اقلام، با کمبود مواجه شدند که ما با این امر مواجه نشدیم.
واعظی افزود: ما هنوز تلاش می کنیم و امیدواریم که ارز ۴۲۰۰ تومانی را حفظ کنیم و با رفع شرایط هیجانی ارز در دو هفته اخیر، تمام تلاشمان را برای ساماندهی ارز انجام می دهیم.
** تعامل مجلس و دولت
رئیس دفتر رئیس جمهوری با بیان اینکه مجلس یازدهم، مجلس منتقد دولت است و این مهم نیز پنهان نیست، گفت: صحبت ها و شعارها این امر را بخوبی نشان می دهد. آنچه ما اعتقاد داریم این است که رئیس جمهوری و اعضای مجلس، منتخب مردم هستند؛ پس باید ببینیم خواسته مردم چیست. ممکن است از منظر فکری اختلاف باشد اما انتظار مردم این است که منتخبان‌شان در قوه مجریه و مقننه برای حل مشکلات کشور کار کنند و در جایی که فشار خارجی هست، یکصدا باشیم و تبلور وحدت داشته باشیم.
واعظی ادامه داد: رئیس جمهوری بارها اعلام کرده که بنای دولت، همکاری با مجلس است. قبل از تشکیل این مجلس نیز دکتر روحانی اعلام کرد که هر تفکری در مجلس باشد، دولت همکاری می کند و امروز نیز روی این سیاست هستیم.
وی تصریح کرد: در روز هفتم خرداد پیام مقام معظم رهبری قرائت شد که سه قوه با هم صمیمانه برای حل مشکلات کشور اقدام کنند و امیدواریم این سیاست را نیز مجلس دنبال کند.
** موضوع مسکن
رئیس دفتر رئیس جمهوری درباره مسکن نیز گفت: شرایط وقتی عادی است، می توان تصمیماتی را اتخاد کرد. وقتی اقتصاد با مشکلاتی روبرو می شود، باید تصمیماتی که شوک برانگیز است با نگاه اثرگذاری بر اقتصاد اعمال شود. رئیس جمهوری هفته ای دو بار جلسه شورای اقتصادی را تشکیل می دهد و در این جلسه تصمیمات مقتضی اتخاذ می شود.
واعظی گفت: برای اجاره بها تصمیمی در ستاد ملی کرونا گرفتیم که به حل موضوع کمک کرد. در حال بررسی همه موارد هستیم و نتایج و تصمیمات مربوطه را به مردم عزیز اعلام می کنیم.