«ریچارد دالتون» هم زمان با پنجمین سالگرد توافق برجام در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در لندن افزود: تعاملات دیپلماتیک، امنیتی و اقتصادی چندجانبه که از داخل منطقه خاورمیانه از جمله ایران ظهور کند بهترین راه برای اطمینان از همکاری‌های مسالمت‌آمیز در آینده برای مردم خلیج فارس است.
وی عنوان کرد؛ اکنون زمان آن فرا رسیده که رنج مردم ایران بر اثر تحریم‌های ناعادلانه و یکجانبه آمریکا به پایان رسیده و کشورهای اروپایی به تعهدات مالی و تجاری خود وفق برجام عمل کنند.
این دیپلمات کهنه‌کار انگلیسی ابراز امیدواری کرد که ایران به اجرای کامل تعهداتش در برجام بازگشته و باردیگر آژانس انرژی اتمی پایبندی ۱۰۰ درصدی ایران به این توافق را تائید کند.
دالتون افزود: امیدوارم در سال ۲۰۲۱ شاهد تحولاتی باشیم که رویکرد مخرب دولت آمریکا – همان رویکردی که در کنار سیاست‌های شریر سایر دولت‌ها باعث شده آمریکا به بزرگترین دولت حامی بی ثباتی و رنج ملت‌ها در خاورمیانه شده پایان یابد.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه و غیرقانونی کشورش را از برجام خارج کرده و تحریم‌های رفع شده به واسطه این توافق را علیه ملت ایران بازگرداند.
کشورهای اروپایی طرف برجام که تلاششان برای متقاعد کردن ترامپ برای باقی ماندن در برجام شکست خورده بود، ابتدا قانون مسدودساز اتحادیه اروپا را برای جلوگیری از خروج شرکت‌های اروپایی از ایران فعال کردند که کارآیی چندانی نداشت.
آن‌ها سپس اقدام به تأسیس سازوکاری برای انجام تبادلات مالی میان ایران و شرکت‌های اروپایی بدون نیاز به نظام مالی آمریکا ایجاد کردند که در بهمن ماه سال ۱۳۹۷ با تأسیس شرکت «اینستکس» عملی شد، اما چندان با استقبال شرکت های تجاری مواجه نشده است.
تهران نیز تلاش کرد توافق هسته‌ای را به شرط عمل دیگر طرف‌های این توافق به تعهداتشان، حفظ کند اما با گذشت نزدیک به دو سال و ناتوانی طرف‌های اروپایی به تعهدات برجامی، گام‌های کاهش تعهدات خود را در بازه زمانی شصت روزه آغاز کرد.
بر این اساس، ایران ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸، با صدور بیانیه‌ای آخرین گام کاهش تعهدات برجامی خود را اعلام کرد که طبق آن، تهران دیگر هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده، و تحقیق و توسعه) نخواهد داشت و از این پس، برنامه هسته‌ای ایران فقط بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز طبق روال ادامه می‌یابد.
ایران بارها اعلام کرده که اگر سایر طرف‌های باقی‌مانده در برجام تصمیم بگیرند تعهدات خود را مطابق با توافق اجرا کنند، گام‌های کاهش تعهدات برجامی ایران قابل بازگشت خواهد بود.
چندی پیش «پیتر استنو» سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایرنا گفت: اتحادیه اروپا از فعالیت آژانس در خصوص نظارت و راستی آزمایی تمامیت فعالیت‌های هسته‌ای ایران حمایت می‌کند.
وی با بیان اینکه اتحادیه اروپا از تمامی تلاش‌ها برای تسهیل فعالیت‌های آژانس برای اجرای وظایفش حمایت می‌کند، افزود: ایران هم باید به طور کامل و به موقع مطابق با توافقات پادمانی با آژانس همکاری کند.
سخنگوی بورل در همین حال تصریح کرد: این مساله از برجام که با قدرت از آن حمایت می‌کنیم جداست و «جوسپ بورل» به عنوان مسئول هماهنگ کننده از هیچ تلاشی برای حفظ برجام کوتاهی نخواهد بود.