شیوع بیماری کرونا در استان خراسان جنوبی از اواسط فروردین تا اوایل خرداد امسال روند کاهش نسبتا ثابت داشت اما ورق برگشت و هفته دوم خردادماه خطر اوج‌گیری مجدد آن با دو رقمی شدن آمار مبتلایان جدید شناسایی شده، جدی شد.
اولین بار روز یکشنبه ۲۸ اردیبهشت سال جاری خراسان جنوبی روز بدون کرونا را سپری کرد و هفتم و ۱۱ خرداد هم مورد جدید ابتلای قطعی به کرونا در خراسان جنوبی اعلام نشد که خبری خوشحال کننده بود اما به گفته مسوولان بهداشت و درمان این کاهش به معنای پایان کرونا نبود و هشدارها و رعایت دستورالعمل‌ها پابرجا است.
رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم که ششم اردیبهشت امسال به خراسان جنوبی سفر کرده بود، با اشاره به روند کاهشی بیماری کرونا در این استان گفت: این موضوع در درجه اول به دلیل مدیریت خوبی است که برای کنترل بیماری در سطح استان صورت گرفته و بدون اغراق این را می‌گویم اما یک نگرانی این است که نباید خوشبینانه به این کاهش موارد نگاه کنیم.
محمدمهدی گویا تاکید کرد: اگر مردم همکاری و توصیه‌های بهداشتی را به دقت رعایت کنند احتمالا شاهد همین روند کاهشی بیماری در استان باشیم اما اگر به توصیه‌های بهداشتی عمل نکنند احتمال اینکه این بیماری دوباره شعله‌ور شود، وجود دارد.
وی گفت: باید توجه کرد که کرونا بیماری پیچیده‌ای است و کنترل آن کار ساده‌ای نیست چون نه داروی قطعی برای درمان دارد و نه واکسن و تنها کاری که می‌توان در برابر این بیماری کرد، رعایت نکات بهداشتی است.
اولین هشدارها پس از دوره کاهشی
روند افزایش موارد ابتلا به کرونا ادامه داشت تا اینکه رییس دانشگاه علوم پزشکی بیرجند پانزدهم خرداد در مصاحبه تلویزیونی افزایش آمار مبتلایان به کرونا در خراسان جنوبی را نگران کننده دانست؛ هشداری که با توجه به روند کاهشی در ۲ ماه قبل، بازگشایی‌ها و گرم شدن هوا از سوی برخی افراد جدی گرفته نشد.
محمد دهقانی فیروزآبادی گفت: این افزایش آمار که با آن مواجه هستیم، جای نگرانی دارد البته در کل کشور هم امروز این اتفاق افتاده و روند افزایشی موارد مثبت یک رکورد جدید را ثبت کرده است.
وی افزود: در دور اول و پیک اول بیماری، همراهی مردم به کنترل و مهار ویروس کمک کرد و اگر این همراهی ادامه نداشته باشد قطعا روند افزایشی موارد مثبت باعث افزایش بار مراجعات به بیمارستان‌ها و افزایش تعداد بیماران بدحال می‌شود و احتمال مرگ و میر هم افزایش می‌یابد.
رییس دانشگاه علوم پزشکی بیرجند گفت: از مردم عزیز خراسان جنوبی که باعث شدند یکی از استان‌های با مشکلات کم را داشته باشیم، خواهش می‌کنیم کماکان این همراهی را ادامه دهند و از تردد غیرضروری و حضور غیرضروری در خارج از منزل پرهیز کنند.
وی اظهار داشت: مردم در صورت خروج از منزل حتما در تجمعات ماسک بزنند و نکات بهداشتی و فاصله‌گذاری را رعایت کنند که شاهد مشکلات جدی بعد از این نباشیم.
اغلب موارد جدید ابتلا به ویروس کرونا در خراسان جنوبی تا آن زمان هنوز از نمونه‌های سرپایی بود ولی این احتمال قوی وجود داشت که با شیوع مجدد این ویروس چموش، موارد بستری در بیمارستان‌ها، بیماران بدحال و فوت ناشی از کرونا هم بیشتر شود.
احتمالی که خیلی زود به واقعیت تبدیل شد و مدیر گروه بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اوایل تیر امسال گفت: امیدوار بودیم با آغاز فصل تابستان شاهد فروکش شدن بیماری کرونا باشیم اما با بازگشایی خیلی از مراکز و رعایت نشدن دستورالعمل‌های بهداشتی، اکنون شاهد برگشت این ویروس فرصت‌طلب با شدت بیشتر از نظر واگیری و افزایش مبتلایان هستیم.
دکتر مسعود ضیایی که به همراه سایر پزشکان و پرستاران از اسفند پارسال در بیمارستان ولی عصر (عج) بیرجند مشغول درمان بیماران کرونایی است اظهار داشت: در مدت یک ماه و نیم گذشته فقط یک بیمار مزمن در بخش آی سی یو بیمارستان ولی عصر (عج) داشتیم و اکنون با افزایش موارد بیماری و تکمیل ظرفیت تخت‌های آن، در تلاش برای بازگشایی آی سی یو دیگری برای بیماران کرونایی هستیم.
متخصص بیماری‌های عفونی افزود: رعایت نکردن دستورالعمل‌های بهداشتی، شرکت در اجتماعات، برگزاری مراسم عزا و عروسی، دید و بازدیدها و مسافرت‌های تعطیلات عید فطر و اواخر خرداد از علل اصلی افزایش آمار در این مدت است.
همزمان با تشکیل جلسات ستاد ملی مقابله کرونا و ابلاغ تصمیمات کشوری برای کنترل بیماری در خراسان جنوبی هم ستاد استانی مدیریت بیماری کرونا به طور هفتگی تشکیل جلسه داده و کمیته‌های ذیل این ستاد هم پیوسته فعال است.
پیامدهای نامطلوب عادی دیدن شرایط
استاندار خراسان جنوبی گفت: بی‌توجهی به دستورالعمل‌ها و عادی دیدن شرایط کرونا می‌تواند پیامدهای بسیار نامطلوب و غیرقابل جبران به همراه داشته باشد.
محمدصادق معتمدیان در نشست ستاد استانی مدیریت بیماری کرونا خاطرنشان کرد: با بازگشت برخی شهرها به روال عادی، حساسیت مردم در رعایت پروتکل‌های بهداشتی کاهش پیدا کرده در حالی که کرونا از بین نرفته و حتی ضعیف هم نشده است.
وی گفت: افزایش آمار ابتلای بیماران در برخی استان‌ها ناشی از همین کاهش حساسیت‌ها است.
استاندار خراسان جنوبی با اشاره به عواقب ناشی از این اتفاق و عادی جلوه نمودن شرایط، بر لزوم اطلاع‌رسانی بیشتر و ارائه راهکارهایی در جهت اعلام خطرات به مردم با استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای تاکید کرد و افزود: تاکید ما در ستاد مدیریت کرونای استان، همچنان بر پرهیز مردم از ترددهای غیرضروری و رفتن به سفرهای غیرضروری است.
افزایش دو برابری آمار بستری بیماران کرونایی به نسبت فروردین ماه امسال و رشد چهار تا پنج برابری بستری در بخش مراقبت‌های ویژه که طی روزهای اخیر از سوی مسوولان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اعلام شد، بار دیگر زنگ خطر جدی را در این استان به صدا درآورده است.
به گونه‌ای که مسوولان دانشگاه مجبور به راه‌اندازی بخش جدید آی. سی. یو ویژه بیماران کرونایی در بیمارستان ولی عصر (عج) بیرجند به عنوان بیمارستان مرجع کرونا در مرکز استان شدند و گفته شد در صورت نیاز بعضی از بخش‌ها در این بیمارستان جابه‌جا یا به بیمارستان‌های دیگر منتقل خواهد شد.
دومین استان از نظر بیماران تنفسی بستری
رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند روز گذشته در بیست و نهمین نشست ستاد دانشگاهی پیشگیری و کنترل کرونا درباره آخرین ارزیابی استان خراسان جنوبی از نظر تعداد موارد بیماران تنفسی بستری در بیمارستان گفت: طبق آخرین ارزیابی‌های انجام شده از نظر تعداد بیماران تنفسی بستری در بیمارستان به نسبت جمعیت، دومین استان کشور بعد از شیراز ( استان فارس) هستیم.
محمد دهقانی فیروزآبادی افزود: در همین راستا سخنگوی وزارت بهداشت امروز استان خراسان جنوبی را جزو استان‌های در وضعیت هشدار اعلام کرد اما خوشبختانه از نظر درصد موارد مثبت نسبت به جمعیت رتبه پایینی داریم.
وی درخصوص وضعیت استان از نظر موارد ابتلا اظهار داشت: تعداد موارد بستری به نسبت زمانی که بیماری نسبتا کنترل شده بود، روند افزایشی داشته و طی ۲ هفته اخیر روزانه حدود ۸۰ تا ۹۰ مریض حاد تنفسی داشتیم.
رییس دانشگاه علوم پزشکی بیرجند بیان کرد: در حال حاضر این آمار به ۲۰۰ نفر رسیده همچنین تعداد موارد بستری مثبت کرونا افزایش قابل توجهی داشته است.
وی با بیان اینکه در زمان کنترل بیماری، آمار موارد مثبت بستری بین پنج تا حداکثر هشت مورد رسیده بود افزود: در حال حاضر این آمار به طور متوسط بین ۶۰ تا ۷۰ نفر رسیده که این افزایش قابل توجه نشان‌دهنده شرایط خوبی نبوده، از این رو برای رهایی از این بحران به عنوان سرباز و خادم شما در خط مقدم مبارزه با کرونا از هم‌استانی‌های عزیز، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک و حضور حداقلی در تجمعات را خواستارم.
براساس آخرین رنگ‌بندی مناطق مختلف از ۱۱ شهرستان خراسان جنوبی، هفت شهرستان شامل بیرجند، خوسف، نهبندان، سربیشه، طبس، فردوس و قاینات در وضعیت بسیار پرخطر (قرمز)، شهرستان‌های درمیان و بشرویه در وضعیت پرخطر (نارنجی) و شهرستان‌های زیرکوه و سرایان در وضعیت خطر متوسط (زرد) قرار دارند و هیچ شهر استان الان در وضعیت سفید (کم خطر) نیست.
اکنون بیش از ۹۰ درصد جمعیت استان در مناطق پرخطر و بسیار پرخطر از نظر شیوع کرونا زندگی می‌کنند و به دستور استاندار قرار است محدودیت‌های جدید پس از بررسی و تصویب نهایی در مناطق قرمز خراسان جنوبی اعمال شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد حضور در تجمعات خانوادگی، دورهمی‌ها و برگزاری مراسم ختم و عروسی بیشترین سهم را در افزایش موارد مثبت کرونا طی یک ماه اخیر در استان داشته است.
محدودیت‌ها به خراسان جنوبی باز می‌گردد
استاندار خراسان جنوبی در نشست اخیر ستاد استانی مدیریت بیماری کرونا گفت: با همکاری دانشگاه علوم پزشکی و کمیته امنیتی و انتظامی، شرایط استان کاملا رصد و موارد لازم برای وزارت بهداشت و وزارت کشور ارسال می‌شود تا در اسرع وقت محدودیت‌هایی در سطح شهرستان‌های قرمز استان اعمال شود.
معتمدیان افزود: تعامل و همراهی مردم در رعایت پروتکل‌های بهداشتی شرط اصلی برای عبور از شرایط بحرانی موجود است و مهمترین عامل در موفقیت برنامه‌ها در این مرحله مدیریت بیماری کرونا، رعایت پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی است.
وی با تاکید بر اینکه برای تصویب صدها پروتکل موجود برای اصناف و مشاغل مختلف ساعت‌ها وقت صرف شده است اظهار داشت: اگر همکاری مردم نباشد در مدیریت بیماری توفیقی نخواهیم داشت لذا اولین توصیه ما به مردم این است که پروتکل‌ها را رعایت کنند تا بتوانیم آسیب‌ها را کاهش دهیم و به خوبی از این مرحله خطرناک عبور کنیم.
وی با اشاره به آمار و مستندات دانشگاه علوم پزشکی تصریح کرد: از ۲۳ فروردین ماه که براساس تصمیمات ستاد ملی کرونا، موضوع بازگشایی مشاغل و اصناف مطرح شد، به مدت ۲ ماه شرایط کشور و استان عادی بود و حتی موارد ابتلای بیماری به صورت کاهشی گزارش می‌شد لذا بازگشایی‌ها چندان تأثیری در افزایش آمار مبتلایان نداشت.
استاندار خراسان جنوبی گفت: براساس بررسی‌های صورت گرفته، مهمترین عوامل مؤثر در افزایش آمار بیماران و قرمز شدن اغلب مناطق کشور، برگزاری تجمعات، دورهمی‌ها، شب‌نشینی‌ها و مراسم ختم و عروسی بوده است.
وی با تشریح شرایط موجود، ذکر ۲ نکته را لازم دانست؛ یکی اینکه عادی شدن شرایط برای مردم و کاهش حساسیت‌ها، سطح آسیب را افزایش می‌دهد و در کنار اینکه مردم باید این واقعیت را بپذیرند که برای کرونا واکسن یا دارویی کشف نشده، نباید مطالب و اطلاعات ارائه شده در مطبوعات و رسانه‌ها سبب کرونا هراسی شود چرا که نگرانی‌های بیش از حد نیز آثار و تبعات منفی به همراه دارد.
وی یادآوری کرد: برای گذر از این بازه بحرانی نیازمند اعتماد متقابل مردم و کارگزاران در رعایت پروتکل‌ها هستیم.
دبیر ستاد دانشگاهی پیشگیری و کنترل کرونا در خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: میزان بروز تجمعی بیماری در استان ۲۱۱ در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت برآورد شده که بالاترین میزان بروز تجمعی مربوط به شهرستان طبس با ۲۵۰ در ۱۰۰ هزار نفر و سرایان در رتبه دوم با ۲۳۷ در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است.
غلامرضا شریف‌زاده گفت: همچنین کمترین میزان بروز تجمعی مربوط به شهرستان فردوس با ۱۱۱ نفر در ۱۰۰ هزار نفر و شهرستان خوسف با ۵۷ نفر در ۱۰۰ هزار نفر گزارش شده است.
وی تصریح کرد: پوشش نمونه‌گیری در سطح استان ۱۲.۷ در هزار نفر جمعیت بوده است و به عبارتی به ازای هر هزار نفر جمعیت در استان ۱۳ نمونه کووید ۱۹ داشته‌ایم.
وی افزود: ۱۶.۶ درصد نمونه‌ها مثبت بوده و درصد مرگ و میر بیماران کرونایی همچنان در عدد ۴.۳ ثابت باقی مانده است.
۹۲ درصد بیماران کرونایی بهبود یافتند
دبیر ستاد دانشگاهی و کنترل کرونا با بیان اینکه ۹۲ درصد افراد دارای تست مثبت در استان بهبود پیدا کردند گفت: این افراد یا بهبود پیدا کردند یا در منزل قرنطینه هستند که جزو بهبودیافتگان محسوب می‌شوند.
وی بیان کرد: همچنان هفت شهرستان بیرجند، خوسف، سربیشه، طبس، فردوس، قاینات و نهبندان در وضعیت خیلی پرخطر (قرمز) قرار دارند و خراسان جنوبی هیچ شهرستان سفیدی ندارد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند هم گفت: اکنون بیش از ۹۰ درصد جمعیت استان در مناطق پرخطر و بسیار پرخطر از نظر شیوع کرونا زندگی می‌کنند و این موضوع در شهرستان‌هایی که ارتباط بیشتری با مسافران سایر استان‌های همجوار دارند، بیشتر است.
کامبیز مهدی‌زاده گفت: حضور در تجمعات خانوادگی، دورهمی‌ها و برگزاری مراسم ختم و عروسی بیشترین سهم را در افزایش موارد مثبت کرونا طی یک ماه اخیر داشته است و همچنین به دلیل مراجعه به روستاها و دیدار با افراد مسن خانواده خطر بیشتری در این رابطه احساس می‌شود.
وی افزود: براساس شرح حالی که از بیماران استان گرفته شده است به نظر می‌آید ۵۳ درصد موارد مثبت از طریق تماس در منزل و اجتماعات خانگی رخ داده است.
وی اظهار داشت: متاسفانه کمترین اقدامات کنترلی که ما به عنوان نظام سلامت می‌توانیم انجام بدهیم در دورهمی‌های خانوادگی یا منازل است چراکه محیط کار، اجتماعات و واحدهای صنفی و سایر را می‌توانیم کنترل کنیم اما منزل را نمیتوانیم لذا کنترل داخل منزل به رفتار افراد بستگی دارد.
رییس مرکز بهداشت استان خراسان جنوبی گفت: بخش زیادی از موارد ابتلای جدید مربوط به افرادی بوده است که بیمار و از آن بی‌خبر بوده‌اند یا شناسایی شده‌اند اما مراعات نکرده و در دورهمی‌ها یا اجتماعات خانوادگی شرکت کرده‌اند.
وی تماس در محل کار را از دیگر دلایل مهم ابتلای افراد به بیماری کرونا دانست و تصریح کرد: به ویژه در نیمه اول اپیدمی که هنوز دسترسی به ماسک فراهم نبود و مردم راه‌های پیشگیری از انتقال را فرا نگرفته بودند بسیاری از موارد در محل کار اتفاق افتاد.
مهدی‌زاده گفت: بخشی که بیشتر به قسمت دوم زمان انتقال بیماری برمی‌گردد انتقال در مراکز بهداشتی و درمانی است، به هر حال هرچه جلوتر می‌رویم این مراکز آلوده‌تر می‌شوند و حدود ۱۱ درصد کل موارد ابتلا احتمالا از طریق این مراکز که خدمات نظام سلامت در بخش خصوصی و عمومی بوده، منتقل شده است.
وی رفتن به مسافرت را ۱۱ درصد دلیل شیوع انتقال بیماری کرونا دانست و گفت: همچنین حضور در اماکن ورزشی و سایر محل‌ها نیز در اولویت‌های بعدی انتقال بیماری قرار گرفته است.
وی با تاکید بر اینکه بخش زیادی از موارد ابتلای به بیماری از طریق محافل خانوادگی و دورهمی در منازل بوده است افزود: اینکه اصرار بر بسته شدن تالارها در مناطق قرمز و حذف یا کاهش مراسم شادی و عزا داریم به دلیل اینکه عمده‌ترین راه انتقال بیماری خانوادگی بوده است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند بیان کرد: ستاد ملی مقابله با کرونا برای اعمال محدودیت‌ها اختیاراتی را به استان‌ها سپرده است تا براساس بررسی‌های خود بتوانند محدودیت‌ها را اعمال کنند که بعد از تایید ستاد ملی در استان اعمال خواهیم کرد.
اولین مورد بروز ویروس کرونا (کووید ۱۹) که سازمان بهداشت جهانی آن را به عنوان پدیده‌ای «همه گیر» شناسایی و اعلام کرد، در خراسان جنوبی اوایل اسفند ۹۸ اعلام شد.
براساس اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکنون ۲۶۲ هزار و ۱۷۳ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۱۳ هزار و ۲۱۱ نفر رسیده است.