اواخر خردادماه بود که رسانهها از گفتوگوی راهبردی بغداد و واشنگتن از طریق ویدئو کنفرانس با حضور تیمهای سیاسی و کارشناسی دو طرف خبر دادند. هیات عراقی برای گفتوگو شامل پنج دیپلمات و مقام عراقی «عبدالکریم هاشم مصطفی» معاون وزارت امور خارجه، «لقمان الفیلی» سفیر سابق عراق در واشنگتن، «فرید یاسین» سفیر کنونی عراق در آمریکا، «حامد خلف» معاون وزیر آموزش عالی و پژوهش علمی و «حارث حسن» مشاور نخست وزیر بود. ریاست هیات آمریکایی در این گفتوگوها را «دیوید هیل» معاون سیاسی وزارت امور خارجه آمریکا برعهده داشت و چند دیپلمات بلندپایه از جمله «دیوید شینکر» و «جوی هود»، کاردار سابق آمریکا در بغداد و «متیو تولر» سفیر آمریکا در عراق در آن حضور داشتند.
مقامات آمریکا و عراق در این نشست در پنج محور حول موضوعات امنیتی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی با یکدیگر رایزنی و تبادل نظر کردند. «احمد الصحاف»، سخنگوی وزارت امور خارجه عراق بیان کرد که این گفتوگو سرآغاز مجموعه گفتوگوهای راهبردی دیگر است که در صورت فراهم شدن شرایط مناسب، نشست بعدی به طور مستقیم در واشنگتن برگزار خواهد شد.
اهداف آمریکا از ادامه گفتوگوی راهبردی با عراق
به نوشته روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن در حالی درباره گفتوگوی راهبری آمریکا و عراق از مفرداتی مانند «دوستی»، «همکاری»، «شراکت»، «تقویت منافع دو کشور» استفاده میشود که نگاهی به بندهای گفتوگو بیانگر چیز دیگری است و استفاده از مفردات فوق تنها توجیهی برای ادامه حضور و اشغالگری آمریکا در عراق است.
به نوشته تارنمای «المسله» عراق، «محمد الهاشمی» مدیر مرکز پژوهشهای راهبردی «الاتحاد» عراق میگوید آمریکا زمان گفتوگو را مشخص کرده است. تردیدی نیست که مشخص کردن زمان به سود آمریکا است. زیرا ترامپ به شیوههای گوناگون به دنبال اهداف انتخاباتی و ادامه حضور در کاخ سفید است. از این رو، مسوولان عراق باید با این موضوع مخالفت کنند تا دیگران برای عراق تاریخ مشخص نکنند. موافقت با خواسته ترامپ جایگاه عراق را تضعیف میکند. به سود عراق نیست که ترامپ بار دیگر به عنوان رئیس جمهوری انتخاب شود زیرا وی بدترین جنایتها را علیه مردم عراق مرتکب شد. آمریکا در سراسر منطقه در شرایط ناگواری به سر میبرد و گروههای مقاومت اجازه ادامه حضور آمریکا را در منطقه نمیدهند. اوضاع سیاسی و اقتصادی این کشور هم ناگوار است. از این رو مذاکره کننده عراقی فرصت مانور بسیاری دارد و استفاده از این فرصت سبب میشود که آمریکا امتیازهای بیشتری بدهد.
به نوشته تارنمای «المسله»، «مصدق عادل» کارشناش مسائل حقوقی هم بر این باور است پس از تصویب قطعنامه خروج نیروهای آمریکا از عراق در پارلمان این کشور، آمریکا از طریق طرح گفتوگو با عراق به دنبال ادامه حضور نیروهای خود و تقویت حضور خود در این کشور است.
عراق و گفتوگو با بازیگری پیمانشکن
روزنامه الکترونیکی «رای الیوم» با اشاره تحریمهای ظالمانه آمریکا علیه عراق طی ۱۳ سال برای گرسنه نگه داشتن مردم عراق و محروم کردن آنان از همه نیازهای اساسی و جلوگیری از صادرات نفت عراق و به شهادت رساندن بیش از یک میلیون تن از مردم و ترور بیش از ۳۰۰ دانشمند عراق و ویرانی زیر ساختها و فتنه انگیری و انتقاد از گفتوگوی عراق و آمریکا نوشت: آمریکا بود که عراق را ویران کرد و میلیون ها تن از مردم این کشور را به خاک و خون کشید و این کشور را به کشوری شکست خورده و مکان حضور گروه تروریستی داعش تبدیل کرد و در جنگ علیه تروریسم هم ارتش عراق را تنها رها کرد. با وجود چنین سابقهای از آمریکا دیگر چگونه میتوان به عنوان یک دوست و همپیمان قابل اعتماد با آن برخورد کرد؟ مذاکره کنندگان واقعی باید با اشغالگر با مقاومت و تفنگ برخورد کنند تا به حضور نامشروع بیش از ۶ هزار نیروی آمریکا در پایگاههای این کشور در عراق پایان داد.
مرکز پژوهشهای «العراق» در گزارشی با اشاره به گفتوگوی آمریکا و عراق آورد: واقعیت عملی ثابت کرده است که آمریکا در تامین امنیت عراق جدی نیست. بلکه این کشور با بر هم زدن امنیت عراق به دنبال تامین منافع خود و تامین حاشیه امنی برای رژیم صهیونیستی است. اطلاعاتی وجود دارد که نشان میدهد داعش و القاعده در دامن آمریکا پرورش یافتهاند. از این رو، زمانی که داعش به عراق حمله کرد آمریکا از این کشور دفاع نکرد و با وجود درخواستهای مکرر «نوری مالکی» نخست وزیر پیشین عراق از آمریکا برای دریافت کمک تسلیحاتی و تجهیز ارتش عراق در مبارزه با داعش بازهم آمریکا از ارائه کمکهای تسلیحاتی به عراق خودداری کرد.
جایگاه ایران در مذاکرات بین آمریکا و عراق
به نوشته تارنمای «مرکز توسعه و پژوهشهای راهبردی الفرات» عراق، «قحطان حسین طاهر» تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است با وجود افزایش نفوذ ایران در عراق و حجم بالای همکاری میان دو طرف در همه زمینهها، دولت عراق باید از یک سو آمریکا را اقناع سازد که نمیتواند به طور کامل به ایران پشت کند. از سوی دیگر مسائل اقتصادی و امنیتی میان بغداد و واشنگتن مطرح است. با این وجود احتمال رسیدن به توافقی فراگیری میان آمریکا و عراق ضعیف است. حتی اگر دو کشور مانند سال ۲۰۰۸ به توافق هم دست یابند بازهم این توافقنامه جنبه اجرایی شدن به خود نخواهد گرفت.
روزنامه «العرب» چاپ لندن هم در گزارشی ادعا کرد در شرایطی که ایران به دلیل بحران کرونا و تحریمهای اقتصادی آمریکا در داخل گرفتار است آمریکا معتقد است که مرحله کنونی برای تشویق عراق برای تصمیمگیری سیاسی مستقل مناسب است. این روزنامه مدعی شد که الکاظمی همکاری با آمریکا و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را بر همکاری با ایران ترجیح میدهد.
شبکه «العربیه» عربستان در گزارشی مدعی شد مذاکرات راهبردی میان بغداد و واشنگتن در شرایطی آغاز شده است که در داخل عراق درباره سازوکارها و اصول این گفتوگو اختلافهایی وجود دارد. سیاستمداران عراقی درباره این گفتوگو اختلاف دارند. بیشتر جریانهای شیعی روی تعیین موعد زمانی برای خروج نیروهای خارجی و آمریکایی از عراق پافشاری میکنند این در حالی است که این موضوع چندان مورد تایید کردها و اهل سنت نیست.