دکتر مرتضی ضرابی روز چهارشنبه در جریان سفر به استان اردبیل و در مصاحبه با خبرنگاران گفت: ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی خون بند ناف نوزادان در ایران از سال ۱۳۸۴ آغاز شده و هم‌اکنون ۱۲۸ هزار نمونه از سلول‌های بنیادی خون بند ناف نوزادان در بانک‌های خصوصی و حدود پنج هزار نمونه نیز در بانک‌های عمومی و دولتی در استان‌های مختلف کشور توسط مرکز رویان جهاد دانشگاهی ذخیره‌سازی شده است.
وی بیان کرد: علاوه بر این مراکز خصوصی و دولتی، حدود سه هزار نمونه سلول‌های بنیادی خون بند ناف در بیمارستان شریعتی تهران و چهار هزار نمونه دیگر نیز در سازمان انتقال خون ذخیره‌سازی شده است.
دکتر ضرابی همچنین افزود: در ۳۱ استان در داخل ایران و در ۲ شهر اربیل عراق و مسقط عمان دفتر دریافت و ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی خون بند ناف توسط مرکز رویان ایران راه‌اندازی شده است.
وی روند ذخیره سازی سلول‌های بنیادی خون بند ناف در کشور را رو به رشد خواند و اضافه کرد: ایران جزو پنج کشور برتر در تهیه، ذخیره‌سازی و استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف نوزادان در جهان به شمار می‌رود.
عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان، ایران را دارای بزرگترین بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف در منطقه خاورمیانه اعلام کرد و ادامه داد: علاوه بر نمونه‌های داخلی، تعدادی از نمونه‌های سلول‌های بنیادی خون بند ناف نوزادان از کشورهای ترکیه، رومانی، عراق، عمان، امارات متحده عربی و انگلستان نیز در بانک‌های خون ایران ذخیره سازی شده است.
وی با اشاره به استفاده از ۵۲ نمونه سلول بنیادی خون بند ناف ذخیره‌سازی شده در مرکز رویان در درمان بیماری‌ها گفت: مرکز رویان وظیفه توسعه ذخیره‌سازی نمونه در بانک خون را دارد ولی تعداد استفاده و پیوند سلول‌های بنیادی با تجربه ۱۵ ساله در جهان، کم بوده و تنها در سه مرکز موجود در تهران این کار انجام می‌شود.
مدیرعامل بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف ایران، خواستار توسعه و سرمایه‌گذاری برای ایجاد مراکز پیوند سلول‌های بنیادی خون بند ناف در سطح کشور شد و افزود: ۱۳ مرکز در استان‌های مختلف تاسیس شده ولی عملا پیوند در آنها انجام نمی‌شود.
وی بیان کرد: برای ذخیره‌سازی خون بند ناف در مراکز رویان اقدامات ثبت نام از هفته ۳۶ بارداری از طریق ثبت‌نام در سامانه مرکز رویان آغاز شده و با دریافت ۳۷ میلیون ریال هزینه اولیه و یک میلیون و ۷۰۰ هزار ریال هزینه نگهداری سالیانه، سلول‌های بنیادی خون بند ناف نوزادان متولد شده برای استفاده در موارد مورد نیاز درمان بیماری های خاص نگهداری می‌شود.
دکتر ضرابی، بزرگترین طرح تحقیقاتی مرکز رویان را درمان بیماران فلج مغزی اطفال از طریق سلول‌های بنیادی خون بند ناف نوزادان اعلام کرد و گفت: برای این کار تاکنون درمان ۱۵۰ کودک چهار تا ۱۴ ساله آغاز شده و مرحله اول درمان آنها به اتمام رسیده و مرحله دوم درمان نیز شروع شده و نتیجه کار هم موجب بهبود توانمندی این بیماران شده است.
وی همچنین خواستار ایجاد پالایشگاه محصولات زایمانی در کشور شد و اظهار کرد: این کار به رغم این که هزینه زیادی دارد، ولی راه‌اندازی آن به خصوص در استفاده از پرده‌های جنینی می‌تواند در درمان برخی بیماران از جمله در زخم‌پوشی ناشی از سوانح سوختگی مورد استفاده قرار گیرد.
مدیرعامل بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف ایران اضافه کرد: خون بند ناف نوزادان به میزان ۸۰ تا ۲۰۰ میلی لیتر بلافاصله بعد از تولد نوزادان دریافت شده و در داخل مخازن محتوی نیتروژن مایع و در دمای منهای ۱۹۶ درجه ذخیره سازی شده و امکان نگهداری ۲۰ تا ۲۵ سال را دارد.
وی ادامه داد: سلول‌های بنیادی خون بند ناف نوزادان ظرفیت درمان بیش از ۸۰ بیماری به خصوص بیماری‌های خونی از جمله تالاسمی، سرطان‌های خون، نقص سیستم ایمنی و کم‌خونی‌های مادرزادی را دارد.
به گزارش ایرنا، خون بند ناف که پس از تولد نوزادان در بندناف و جفت باقی مانده و دور ریخته می‌شود، غنی از سلول‌های بنیادی است و مانند سلول‌های بنیادی خون‌ساز مغز استخوان دارای سلول‌های قرمز، سلول‌های سفید و پلاکت است.
سلول‌های قرمز، اکسیژن را به تمام بدن حمل می‌کنند، سلول‌های سفید که در سیستم ایمنی فعالانه شرکت دارند و پلاکت‌ها به انعقاد خون کمک می‌کنند.
سلول‌های بنیادی خون بند ناف همچنین قادر به ساخت انواع سلول‌های دیگر و ترمیم و نگهداری سلول‌ها در هنگام جراحت بوده و از این روز ارزش درمانی بالایی به خصوص برای درمان همان نوزاد متولد شده دارد.
امروزه در اغلب کشورهای توسعه‌یافته، بانک خون بند ناف تاسیس شده تا سلول‌های بنیادی داخل خون بندناف نوزادان به جای دور ریختن، ذخیره‌سازی شده و در آینده برای خود نوزاد متولد شده و یا سایر بیماران استفاده شود.
سالانه حدود ۱۱ هزار متقاضی ذخیره‌سازی خون بند ناف در ایران وجود دارد که ذخیره‌سازی نمونه‌های آنها در بانک خون بند ناف پژوهشگاه رویان انجام می‌شود.
استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف در درمان بیماری‌ها هنوز چندان مرسوم نیست ولی این سلول‌ها علاوه بر درمان بیماری‌های تالاسمی، سرطان‌های خون، نقص سیستم ایمنی و کم‌خونی‌های مادرزادی، در درمان دیابت تیپ یک (وابسته به انسولین)، بیماری‌های قلبی و عروقی، لوپوس، بیماری‌های نورولوژیک مانند سکته مغزی، پارکینسون و آلزایمر و بیماری‌های کبدی کاربرد دارد.
بر اساس آخرین آمار، بیش از هفت میلیون نمونه سلول‌های بنیادی خون بند ناف در سراسر دنیا، ۱۴۰ هزار نمونه در سطح ایران و یک هزار نمونه در استان اردبیل ذخیره‌سازی شده است.
مدیرعامل بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف ایران در جریان سفر امروز خود به استان اردبیل از دفتر بانک خون سلول‌های بنیادی خون بند ناف نوزادان استان اردبیل که در سال ۱۳۸۷ تاسیس شده، بازدید کرد.