برنامه بیست و پنج ساله همکاری‌های ایران و چین که طبق آن قرار است دو طرف در پروژه‌های اساسی و زیرساخت‌های توسعه‌ای در حوزه‌هایی نظیر صنعت، گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات همکاری کنند مورد توجه ویژه رسانه‌های عربی قرار گرفته و این رسانه‌ها اخبار و تحلیل‌هایی را در این ارتباط منتشر ساختند که این گزارش به آن‌ها می‌پردازد.
مزایای دوسویه برنامه همکاری برای تهران و پکن
به نوشته تارنمای مرکز پژوهش‌های «الجزیره» قطر، در حالی از توافق راهبردی میان ایران و چین سخن به میان می‌آید که روابط هر دو کشور با آمریکا تیره شده و خروج آمریکا از برجام و افزایش تحریم‌ها علیه ایران و همچین تمایل چین برای پیشبرد طرح راهبردی «یک جاده و کمربند» زمینه همکاری تهران و پکن را مهیا کرده است.
به گزارش این مرکز، در برنامه مشترک ایران و چین نقشه راه همکاری ترسیم شده است. شایعه‌های بسیاری درباره این برنامه از جمله قرار دادن جزیره کیش تحت کنترل چینی‌ها مطرح شده است. در شرایطی که شکاف در نظام بین‌المللی و جهانی سازی اقتصاد گسترش یافته است روابط ایران و چین دارای اهمیت راهبردی است و این دو کشور شریک راهبردی یکدیگر به شمار می‌آیند و توسعه مسالمت آمیز روابط در خدمت منافع دو کشور و در حفظ صلح و ثبات منطقه و جهان تاثیر گذار است. دو کشور از مسائلی مهمی که با منافع اساسی دو کشور در ارتباط است از جمله استقلال، حاکمیت ملی و صلح منطقه‌ای حمایت می‌کنند. ایران به شدت از وحدت و ثبات چین حمایت می‌کند و چین هم از فرایند توسعه ایران حمایت به عمل می‌آورد. با توجه به همپوشانی اقتصادی و وجود زمینه‌های مشترک همکاری در عرصه‌های انرژی، زیرساختی، صنعتی و فناوری این دو کشور برای تقویت روابط اراده بالایی دارند.
روزنامه «رای الیوم» در گزارشی به قلم «محمد مصطفی العمرانی» آورد: همکاری چین با ایران به مفهوم شکست همه طرح‌ها و راهبردهای آمریکا و رژیم اسرائیل برای منزوی کردن و تسلیم‌سازی ایران است. چین با همکاری ایران در عرصه‌های مهم با آمریکا مقابله می‌کند و این همکاری سبب می‌شود که دیگر کشورهای جهان هم با الگو قرار دادن چین با یکه تازی‌های آمریکا در جهان مقابله کنند. از این رو، انتظار می‌رود بسیاری از کشورها و شرکت‌های جهان پس از این برای سرمایه‌گذاری راهی ایران شوند و هشدارها و تهدیدهای آمریکا را در این زمینه نادیده گیرند. چین از طریق این همکاری با شکستن هیمنه آمریکا و تهدید جایگاهش به جهان تک قطبی پایان می‌دهد و موازنه قدرت را در منطقه به سود خود رقم می‌زند. همکاری با چین افق‌های تازه‌ای را به روی مردم ایران برای بهبود اوضاع معیشتی و اقتصادی می‌گشاید. این موضوع به کشورهای جهان درس جدیدی در اهمیت همزیستی مسالمت‌آمیز و همکاری بین کشورها و ملت‌ها می‌دهد و به الگویی از همکاری و همزیستی میان کشورها و ملت‌ها تبدیل می‌شود.
در تحلیلی از روزنامه «الاخبار» لبنان هم می‌خوانیم: در میان فشارهای آمریکا بر ایران، همکاری راهبردی پکن و تهران افق جدیدی است که برای دو طرف منافع اقتصادی و سیاسی به همراه دارد و ایران را در قلب جاده ابریشم جای می‌دهد و به شریک اصلی تجاری چین در منطقه تبدیل می‌کند.
خطوط تخریب علیه همکاری ایران و چین
روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن با استفاده از عناوین تخریبی مانند «وابستگی ایران به چین» و «دادن امتیاز به چین» مدعی است: ایران درباره جزئیات قرارداد با چین اظهارنظری نکرده است اما گزارش‌های «پترولیوم اکونومیست» نشان می‌دهد که ایران با تامین نیازهای چین در زمینه انرژی با قیمت پایین به چین امتیازهای بسیاری داده است. اجرایی شدن این توافق سبب وابستگی اقتصادی ایران به چین خواهد شد و چین به انرژی دست خواهد یافت و در منطقه خلیج فارس حضور خواهد داشت. به واسطه این قرار داد نه تنها جایگاه چین در منطقه خلیج فارس بلکه جایگاهش در منطقه قفقاز و آسیای مرکزی تقویت می‌شود و چین از طریق ایران و قفقاز به اروپا و بنادر دریای سیاه راه پیدا خواهد کرد.
این روزنامه البته در ادامه گزارش خود نتوانست مزایای همکاری ایران و چنین را کتمان کند و نوشت در صورتی که قراردادها با چین به طوری اجرایی شود که اوضاع اقتصادی ایران بهبود یابد این موضوع سبب می‌شود که دشمنان ایران در منطقه به کاهش تنش با ایران تمایل پیدا کنند و از تبعیت کورکورانه از سیاست آمریکا در منطقه دست بکشند و شاید این موضوع سبب شود که کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هم با چین قراردادهایی را منعقد کنند.با این اتفاق قدرت چین در منطقه افزایش و جایگاه آمریکا تضعیف خواهد شد. همچین شاید این موضوع سبب که آمریکا به توافق هسته‌ای برگردد و با برداشتن تحریم‌ها به شرکت‌های آمریکایی اجازه تعامل با ایران را بدهد و این موضوع سبب خواهد شد که جایگاه میانه‌روها در ایران تقویت شود و روابط ایران با غرب بهبود یابد.
شبکه «العربیه» عربستان در گزارشی با عنوان «قراداد ۲۵ ساله ... جدال درباره تسلیم جزایر و پایگاه‌های ایران به چین» در خط خبری خود ادعا کرد که در برنامه همکاری بندهایی وجود دارد که به موجب آن قرار است جزایر و پایگاه‌های نظامی ایران در اختیار چینی‌ها قرار گیرد تا در مقابل آن چین در بخش‌های اقتصادی، امنیتی و نظامی ایران سرمایه‌گذاری کند.
این شبکه خبری به نقل از رئیس جمهوری پیشین کشورمان مدعی شد که این توافق سری است و در آن به اراده مردم ایران توجهی نشده است و مردم ایران آن را به رسمیت نمی‌شناسد.
روزنامه «الشرق الاوسط» عربستان در گزارشی با عنوان «توافق همکاری؛ نفوذ چین را در ایران تقویت می‌کند» آورده است: ایران و چین با آرامش پیش‌نویس توافق همکاری اقتصادی و امنیتی با اهمیتی را آماده کردند که این توافق میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری چین را در بخش‌های انرژی و ... راهی ایران می‌سازد. این موضوع می‌تواند در مسیر تلاش‌های ترامپ برای منزوی کردن ایران مانع ایجاد کند.
این روزنامه در بخشی از گزارش خود بخشی از منافع همکاری ایران و چین را مورد توجه قرار داد و خط مشی تحریمی آمریکا را دلیل اصلی این همکاری ایران و چین ارزیابی کرد و نوشت قرارداد میان چین و ایران در حکم نواختن مشت محکمی به‌جای سیلی سیاست‌هایی است که ترامپ با خروج از توافق هسته‌ای علیه ایران در پیش گرفته است.
اما این رسانه سعودی در ادامه نتوانست ناخرسندی خود از همکاری ایران و چین را کتمان کند و ادعا کرد تحریم‌های آمریکا سبب خروج سرمایه گذاران خارجی از ایران و در تنگنا قرار گرفتن اقتصاد ایران شده است و این موضوع سبب شده است ایران به دامن چین پناه ببرد. توافق همکاری ایران و چین می‌تواند دامنه حضور چین در بخش‌های بانکی، ارتباطات، بنادر، راه آهن و ده‌ها طرح دیگر گسترش دهد. همچنین به موجب آن چین به طور منظم به انرژی مورد نیاز خود با قیمت ارزان دست می‌یابد. در این طرح به توسعه همکاری نظامی بین دو کشور اشاره شده است که به واسطه آن چین می‌تواند در منطقه‌ای که طی دهه‌های گذشته برای آمریکا راهبردی بوده است حضور و پایگاه داشته باشد.