بهداشت و سلامت فیزیکی در ماه‌های اولیه شروع همه گیری ویروس کرونا، اصلی‌ترین مشکل بود اما اکنون و پس از گذشت چندین ماه، شمار زیادی از جمعیت دنیا، تحت فشار مسائل روانی هستند. نگرانی افراد از ابتلا به این بیماری و مرگ بر اثر آن، ابتلای نزدیکان به کرونا و از دست دادن آنها و فشارهای اقتصادی ناشی از تعطیلی اماکن کسب و کار از دلایل اصلی احساس فشار روانی هستند.
این در حالی است که دوورا کستل رییس بخش بهداشت روان سازمان جهانی بهداشت در یک کنفرانس خبری مجازی گفت: ما از ترس و بلاتکلیفی و بحران اقتصادی آگاه هستیم و همه این‌ها موجب فشار روانی خواهد شد.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل نیز اعلام کرد که پس از چندین دهه غفلت از خدمات بهداشت روانی، همه گیری کووید-۱۹ اکنون فشار روانی بیشتری به خانواده‌ها و جوامع تحمیل کرده است. به اعتقاد او حتی زمانی که این بیماری تحت کنترل درآید، غم، نگرانی و افسردگی همچنان افراد و جوامع را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
پژوهشگر ایرنا در این زمینه با اصغر کیهان‌نیا نویسنده و روانشناس به گفت‌وگو پرداخته تا موضوع فشار روانی بر افراد جامعه در شرایطی که ویروس کووید ۱۹ به جان بشر افتاده را بررسی کند.
در ادامه شرح این گفت وگو را می خوانید:
افزایش استرس با قرار گرفتن در معرض اخبار نادرست
کیهان‌نیا درباره ایجاد استرس در میان مردم از زمان آغاز شیوع بیماری گفت: اصولا هر چیزی که انسان نسبت به آن آگاهی درستی نداشته باشد و انتهای آن هم نامعلوم باشد، باعث ایجاد چالش، هیجان و نگرانی می‌شود. چون مشخص نیست، پایان کرونا به کجا ختم می‌شود، بالطبع بیشتر خانواده‌ها درگیر استرس زیادی هستند و متاسفانه به دلیل هیجان و ترسی که دارند با شیوه‌های مختلف به این موضوع دامن می‌زنند. به عنوان مثال مرتب اخبار مختلف را در ساعت‌های مختلف از شبکه‌های گوناگون غیررسمی و سایت‌ها و فضای مجازی پیگیری می‌کنند و چون بیشتر اخبار غیررسمی از کانال‌های ماهواره‌ای اعلام می‌شود که با مردم صادق نیستند و اخبار جعلی را اعلام می‌کنند، بر این ترس و نگرانی‌ها روز به روز افزوده می‌شود.
افزایش احتمال ایجاد تنش با حضور طولانی‌مدت در خانه
کیهان نیا حضور افراد خانواده در کنار هم برای مدت طولانی را عامل دیگری برای ایجاد تنش و ناراحتی دانسته و گفت: حضور افراد خانواده در کنار هم برای مدت زمان زیاد به خاطر به وجود آمدن احساس بطالت و بیهودگی، زمینه‌ساز درگیری و تنش است. به این صورت که هر کدام از افراد با حال بدی که دارند، برون‌فکنی کرده و با هم دچار چالش می‌شوند و در این میان حضور کودکان و جنب و جوش آنان مزید بر علت شده و به کلافگی بیشتر اعضای خانواده دامن می‌زند. پس شرایط داخلی منزل به اضافه شرایط بد اقتصادی و گرانی و تورم باعث می‌شوند، افراد دچار نوعی نگرانی واقعی شوند.
راهکار رها شدن از چالش و درگیری در خانواده
کیهان‌نیا راهکار رها شدن از شرایط منفی و استرس و کلافگی‌های درون خانواده را مطالعه و آموزش‌های آنلاین دانسته و افزود: اولین توصیه من این است که خانواده‌ها سعی کنند با مطالعه و برخورداری از آموزش‌های آنلاین، خود و بچه‌ها را سرگرم کنند. با این کار احساس مفید بودن میان اعضای خانواده ایجاد می‌شود. نکته دیگر این است که هر روز تلاش کنند، تنوع بیشتری به فعالیت‌های کودکان بدهند. برای مثال نمایشنامه‌ای با مضامین محتلف و با موضوع روز تهیه کنند تا همه اعضای خانواده در آن ایفای نقش کنند و با این کار هم سرگرم شوند و هم قدرت فهم و ادراک کودکان افزایش پیدا کند. توصیه دیگر انجام ورزش مرتب به صورت روزانه است که می‌تواند احساس نشاط بیشتری در کودکان و والدین ایجاد کند. در این شرایط اگر شخصی مختصر حیاط یا تراسی دارد، می تواند از این امکان برای ورزش در فضای باز استفاده کند.
و اما نکته مهم برای جلوگیری از استرس و اضطراب در این روزها گوش نکردن به اخبار منفی و جعلی رسانه های نامعتبر و سایت‌ها و فضای مجازی است. در پایان هم باید تاکید کنم که با رعایت این نکات و قوی‌تر کردن ارتباط و تعامل میان خود و خدا و توکل به او می‌توانیم از این بحران عبور کنیم. به قول نیچه دوران سخت نمی‌پاید، اما انسان سخت می‌پاید. پس باید مقاوم باشیم و با توکل به خدا بدانیم که این دوران سخت را با سلامت پشت سر خواهیم گذاشت.